Сабзавот экинларидан мўттасил ва юқори ҳосил олиб туришда маҳаллий

IIKHIFOM 
билан осон 
чангланади. Редиска билан ѐввойи 
HKWIFOM 
дурагайлари одатдагича 
илдизмева тугмай, гул поя чиқаради ва шоқлаб кетадиган ѐгочсимон илдиз 
ҳосил қилади. Бупдай ўсимликлар тик турадиган кучли гунниа барглар 
чиқаради, барглари дағал, кўп кирқилган, тукли бўлади. Поя чиқариш 
барвақт бопшанса-да, гул поя ўзоқ ўсиб боради, жуда буйдор бўлади, 
редискадан кўра кеч гуллайди. Дурагайлик илдизмевалардан ҳам кўриниб 
туради (хдмиша эмас): илдизмевалар чўзиқ, бўлади ѐки экилганидан кейин 
гулпоя ўсиб борган сайин ерга чуқурроқ, ўсиб кираверади. 
Кўпайтирилаѐтган иавларнинг биологик ифлосланишига йўл куймаслик 
учун селекция ишида ва редиска уруғчилигида фазовий изоляцияга риоя 
этиш зарур. Редиска навлари ўртасида ва редиска билан маданий хдмда 
ѐввойи Шолғом ўртасида очиқ, ерларда камида 2000 м ва ѐпиқ ерларда 
камида 600 м фазовий изоляция бўлиши керак. Ёввойи Шолғом 
ўсимликларини редиска гулга киришидан олдин ва гуллаб турган даврида 
йўк қилиб бориш зарур. 
Редиска меваси 6-10 та уруғи бўладиган, очилмайдиган қўзоқца, шакли 
чўзиқ-цилиндрсимон шаклдан то калта тортган-наварик шаклгача. 
Тўпгулининг устки қисмида уруғлар ўрта ва пастки қисмидагига Қараганда 
камроқ ҳосил бўлади. 

---

Уруғлик редиска тугтида ҳамма гуллар бир вақтда, баравар очилмайди, 
шунга кўра, уруғликни йиғиштириб олиш вақтига келганда ўсимлик 
тупининг турли қисмларидаги уруғлар турли даражада етилган бўлади. 
Уруғликларни кесиб олишнинг энг яхши муддати олинган ўртача намунадаги 
уруғлар намлиги 50-52% атрофида бўладиган мум пишиқлиги фазасидир. Бу 
фаза уруғлик экин гулга кирганидан бошлаб ҳисоблагавда орадан 60-65 кун 
ўтганидан кейин бошланади, бу1ща қўзоқҳар яшил аралаш оч сариқ, тусга 
киради, пастки шингиллардаги уруғлар оч жигарранг бўлиб қолади. Уруғлик 
экинни эртароқ - намлик 60-63% бўлиб турган мах.алда ҳам йиғиштириб 
олиш мумкин, лекин бу 1000 дона уруғ оғирлиги билан ифодаланадиган 
кўрсаткичнинг пасайиб кетишига олиб келади. Шуццай бўлса-да, уруғлик 
экинни барвақт йиғиштириб олиш йиғим кечиқиб кетганидан кўра 
фойдалироқдир, чунки йиғим кечиқадиган бўлса, Қўзоқлари тўкилиб нобуд 
бўлиши мумкин. 
Редискада уруғларнинг шаклланиш босқичи 30-35 кун давом этади. Шу 
босқичнинг охирларига келиб уруғларнинг намлиги 87-72% гача тушади, 
унувчанлиги эса, 50-60% ни ташкил этади. Уруғларнинг тўлишиб бориш 
босқичи 10-15 кун давом этади. Мум пишиқлиги фазасининг охирларига 
келганда уруғлик экин одатда йиғиштириб олинади, бунда уруғларнинг 
намлиги 50-45% гача тушади, унувчанлиги эса, 90-95 % гача кўтарилади. 
Тўла биологик етуклик фазасида - уруғпиклар сунъий равишда етилтириб 
олинганидан кейин - уруғларнинг намлиги 40-38% ни, унувчанлиги эса 95-
97% ни ташкил этади. 
Редиска уруғлари думалоқ-тухумсимон шаклда бўлиб, ранги оч 
жигаррангдан тўқ жигаррангача боради. Юзаси катак-катақ нотекис. Шолғом 
уруғларидан кўра сал йирикроқ бўлади. 1000 дона уруғ оғирлиги 7,5-12,5 г. 
Бир қилограммда 80-130 минг дона уруғ бўлади. Биринчи нав редиска 
уруғларида нав тозалиги камида 98%, иккинчи нав уруғларда камида 95% ва 
учинчи нав уруғларда - камида 85% бўлиши керак. Учинчи нав уруғларда 
бошқа нав ва тасодифий дурагайлар уруғларининг аралашмаси кўпи билан 

---

2% бўлишига йўл қўйилади. Биринчи синфга кирадиган редиска 
уруғларининг 
экинбоплик 
сифатлари 
қуйидагича 
бўлиши 
лозим: 
унувчанлиги - камида 85, тозалиги - камида 96 ва аралашиб қолган бошқа 
ўсимликлар уруғларининг миқдори кўпи билан 0,2%, иккинчи синф 
уруғларида бу ракдмлар тегишлича 65, 92 ва 1% ни ташкил этади. Редиска 
уруғларининг кондицион намлиги кўп деганда 9% ни ташкил этадиган 
бўлиши лозим. Уруғларнинг унувчанлиги етарлича сақланиб турадиган 
муддат 4-6 йил.