Salomatligi xizmati

Paragripp infekstiyasining profilaktikasi. Paragripp infekstiyasi bilan 
kasallangan bemorlar uyda davolanadi. Faqat og‘ir va asoratli kechganda bemorlar 
shifoxonalarda davolanadi. 95.0% - 98.0% paragripp infekstiyasi chaqaloqlarda va 
yosh bolalarda kuzatilganligi uchun profilaktik chora-tadbirlar uyda va bolalar 
bog‘chalarida, maktablarda o’tkaziladi. 
Uyda bajariladigan profilaktik chora-tadbirlar: 
1. Bemor bolalarda shamollash alomati kuzatilsa va isitma chiqsa, shifokorlarni 
uyga chaqiriladi.
2. Bemor bolaning ota-onasi va boshqa oila a’zolari ҳimoya niqobini taqish 
maqsadga muvofiq. 
3. Bemor bola yotgan joy dezinfekstiya moddalari bilan tozalanadi. 
4. Bemor bola qo’llari 3-4 maҳal gigienik salfetkalar yordamida artib turiladi. 
5. Katta yoshdagi bemorlar kasallik alomatlari tugaguncha uyda davolanadi. 
Shaxsiy gigiena qoidalariga rioya qiladi. 
Bolalar muassasasida va maktabda profilaktik chora-tadbirlar o’tkazish: 
1. Bemor bolalar, bolalar muassasalariga isitma va respirator sindrom alomatlari 
bilan kelganda izolyatorga yotqiziladi va isitma o’lchanadi. 
2. Bog‘cha tarbiyachilari va o’qituvchilar ҳimoya niqobi taqishlari shart. 

---

128 
3. Xonalar va sinflar dezinfekstiya moddalari bilan tozalanadi. 
4. Bemor bolaga birinchi yordam ko’rsatilgandan so’ng, oilaviy poliklinika 
shifokoriga, ҳududiy sanitariya-epidemiologiya markaziga xabar beriladi.
5. Xodimlarning kunlik isitmasi o’lchanadi. 
6. Bolalar bog‘chalarida va maktabda paragripp infekstiyasining tarqalishi 
kuzatilsa, 1 ҳaftaga karantin e’lon qilinib yopiladi. 
Paragripp infekstiyasiga qarshi vakstina bo’lmaganligi uchun ommaviy emlash 
o’tkazilmaydi.
RINOVIRUS INFEKSIYaSI 
Rinovirus infekstiyasi o’tkir kontagioz virusli tumov xastaligi bo’lib, respirator 
virusli infekstiyalar guruҳiga mansub bo’lib, isitma, rinoriya, intoksikastiya klinik 
belgilari bilan kechadi. 
Etiologiyasi. Rinoviruslar 1960 yilda virusolog Tirdell tomonidan kashf 
etilgan. Ushbu virus tumov bilan kasallangan bemorlarningburun suyuqligidan 
ajratib olingan. Tekshirishlar shuni ko’rsatdiki, rinoviruslar bemor buyragi va 
maymun buyragi to’qimalarida ko’payish xususiyatiga ega. rinoviruslar RNK 
tutuvchi virus bo’lib, juda kichik o’lchamga ega (15-30 nm). Rinoviruslar RNKsi
burun kataklari va og‘iz bo’shlig‘i epitelial ҳujayralarini jaroҳatlash xususiyatiga 
ega. Ҳozirgi kunda viruslarning 50 ta serologik variantlari aniqlangan va ularning 
ҳammasi kasallik chaqirish xususiyatiga ega. Rinoviruslar pikarno viruslar guruҳiga 
mansub (pico – kichik, rno – ribonuklein kislotasi). 
Rinoviruslarning tashqi qobig‘ida lipidlar mavjud bo’lib, odam epiteliy 
ҳujayralariga kirishini ta’minlaydi. Rinovirus antigenlari gemagglyutinastiya qilish 
xususiyatiga ega. Shu tufayli bemorlarga kuchli bo’lmagan intoksikastiya 
alomatlarini keltirib chiqaradi. Rinoviruslar bemorlarning burun kataklaridagi 
kuchli seroz suyuqligini chiqarish qobiliyatiga ega. 
Rinoviruslar tashqi muҳitga chidamli 50
0
S – 70
0
S da tez nobud bo’ladi. 100
0
S 
da o’sha zaҳoti o’ladi. Ammo namgarchilik va past ҳaroratda 2-3 kun saqlanib 
turadi.

---

129