Samarqand davlat chet tillar instituti tarjima nazariyasi va amaliyoti kafedrasi


Download 1.72 Mb.
Pdf ko'rish
bet165/201
Sana05.01.2023
Hajmi1.72 Mb.
#1080028
1   ...   161   162   163   164   165   166   167   168   ...   201
Bog'liq
Qo\'ldoshev grammar

4.  “to be busy doing something” birikmasida Gerund ishlatiladi: I’m busy doing my homework. 
She is busy combing her hair. U sochini tarash bilan ovora.
5. Ma’lum birikmalarda “to” predlogidan keyin Gerun ishlatiladi: look forward to, to be used 
to, to get round to, object to, in addition to, accustomed to, prefer …to… . I object to smoking a lot. 
Men ko’p chekishga qarshiman.
Ham Infinitive ham Gerund ishlatiladigan holatlar 
1. Quyidagi beshta fe’ldan keyin agarda to’ldiruvchi kelmasa Gerund (-ing) ishlatiladi, agar 
to’ldiruvchi kelsa “to”li infinitive ishlatiladi: advise-maslahat bermoq, recommend-tavsiya qilmoq, 
encourage-ruxlantirmoq, allow-ruxsat bermoq, permit-ruxsat bermoq:
The doctor recommended staying in bed. Doktor to’shakda qolishni tavsiy qildi.
The doctor recommended me to stay in bed. Doktor menga to’shakda qolishni tavsiy qildi.
I don’t allow smoking in my room. Men xonamda chekishga ruxsat bermayman.
I don’t allow him to smoke in my room. Men unga xonamda chekishga ruxsat bermayman.
 2. Make-majbur qilmoq, let-ruxsat bermoq, see-ko’rmoq, hear-eshitmoq, watch-kuzatmoq, 
feel-his qilmoq, notice-sezib qolmoq fe’llaridan keyin “to”siz infinitive ishlatiladi: My father makes me 
do my hometasks at seven o’clock p.m. every day. Mening dadam uyga vazifalarimni har kuni kechqurun 
soat 7da bajarishga majbur qiladi. I don’t let you read this letter. Senga bu xatni o’qishga ruxsat 
bermayman. He made me go home. U meni uyga borishga majbur qildi.
Lekin: “Make, let, see, hear, watch, feel, notice” fe’llari majhul nisbatta kelsa, ya’ni bu fe’llarning 
oldidan “am, is, are, was, were” yordamchi fe’llari kelsa ulardan keyin “to”li infinitive ishlatiladi: I was 
made to do this job at once. Bu ishni darhol bajarishga meni majbur qilishdi. He was seen to enter the 
room. Uni xonaga kirishganini ko’rishdi. She was let to go home. Unga uyga ketishga ruxsat berishdi.


103 
 3. Like – yoqtirmoq. Umumiy ma’noda “Like-yoqtirmoq” fe’lidan keyin “Gerund” ham “to + 
infinitive” ham ishlatilaveradi: I like reading = I like to read. Men o’qishni yoqtiraman. I like getting up 
early = I like to get up early. Men erta turishni yoqtiraman. 
Lekin: Like–fe’li “rohatlanmoq” (enjoy) ma’nosida kelsa undan keyin albatta Gerund ishlatiladi: I like 
cooking. Men pishirishni yoqtiraman. I don’t like driving. Men mashina haydashni yoqtirmayman.
Lekin: Like-fe’li “rohatlanmoq” ma’nosida kelmasa “yaxshi bo’lardi”, “to’g’ri bo’lardi” ma’nolarida kelsa 
undan keyin “to + infinitive” ishlatiladi: I like to wash my hair twice a week. Men sochimni haftada ikki 
marta yuvsam yaxshi bo’ladi (to’g’ri bo’ladi, yoqtiraman).

Download 1.72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   161   162   163   164   165   166   167   168   ...   201




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling