Samarqand davlat universiteti a. B. Pardayev, S. A. Qurbonov

KO„CHIRMA GAPLARNI O„ZLASHTIRMA GAPGA 
AYLANTIRISH 
Koʻchirma gapli qoʻshma gap bir qator shakliy-grammatik oʻzgarishlar bilan 
oʻzlashtirma gapga aylantiriladi. Ko‗chirma gap o‗zlashtirma gapga aylantirilganda, 
ko‗chirma gapli qo‗shma gap sodda gap shaklini oladi. 
Koʻchirma gapni oʻzlashtirma gapga aylantirganda boʻladigan shakliy 
oʻzgarishlar 
Oʻzgarish turi 
Koʻchirma gap 
Oʻzlashtima gap 
1 
Darak gap shaklidagi 
koʻchirma gap kesimi 
tushum kelishidagi 
sifatdosh yoki harakat 
nomi bilan ifodalangan 
toʻldiruvchiga aylantiriladi 
«Kecha 
uyimizga 
mehmonlar kelishdi», – 
dedi Baxtiyor. 
Baxtiyor kecha uylariga 
mehmonlarning 
kelishganini aytdi. 
2 
Ega qaratqich aniqlovchiga 
aylantiriladi 
«Kecha 
uyimizga 
mehmonlar kelishdi», – 
dedi Baxtiyor. 
Baxtiyor kecha uylariga 
mehmonlarning 
kelishganini aytdi. 
3 
Muallif gapining kesimi 
vazifasidagi dedi soʻzi 
aytdi soʻzi bilan 
almashtiriladi 
«Kecha 
uyimizga 
mehmonlar kelishdi», – 
dedi Baxtiyor. 
Baxtiyor kecha uylariga 
mehmonlarning 
kelishganini aytdi. 
4 
Muallif gapining egasi 
oʻzlashtirma gap egasi 
boʻlib gap boshida keladi 
«Kecha 
uyimizga 
mehmonlar kelishdi», – 
dedi Baxtiyor. 
Baxtiyor kecha uylariga 
mehmonlarning 
kelishganini aytdi. 
5 
Koʻchirma gapning egasi II 
shaxs kishilik olmoshi 
bilan ifodalangan boʻlsa, I 
shaxs kishilik olmoshiga 
almashtiriladi 
«Sizlar 
bir 
oilaning 
farzandisizlar», – dedi 
rais. 
Rais