Samarqand davlat universiteti kimyo fakulteti analitik kimyo kafedrasi

---

2 
SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI
KIMYO FAKULTETI
ANALITIK KIMYO KAFEDRASI 
Mavzu: 
Elektr kimyoviy analiz usullarida 
qo’llaniladigan elektrodlarning klassifikasiyasi va 
ularning turlari
 
 

BAJARDI: 201 – guruh talabasi
YUSUPOV ALISHER 
TEKSHIRDI: dots. Q.MURODOV 
Samarqand-2023

---

3 
Elektr kimyoviy analiz usullarida qo’llaniladigan elektrodlarning 
klassifikasiyasi va ularning turlari 
Reja: 
I. 
Kirish. 
II. 
Asosiy qism: 
1. Elekr kimyoviy analiz usullari  
2. Elektr kimyoviy zanjir 
3. Elektrod jarayonlarning ishlash mexanizmi  
4. Indikator elektrodi 
5. Taqqoslash elektrodlari: 

Vodorod elektrod; 

Kalomel elektrodi; 

Kumush xloridli elektrod; 
6. Birinchi tur elektrodlar; 
7. Ikkinchi tur elektrodlar; 
8. Uchinchi tur elektrodlar; 
9. Elektr kimyoviy reaksiyalar; 
III. 
Xulosa. 
IV. 
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati. 
 
 
 
 
 
 
 

---

4 
I. Kirish 
Elektr kimyoviy analiz usullari elektrodlar ustida yoki elektrodlar oralig‘ida 
sodir bo‘layotgan jarayonlarga asoslangan. Bunda sistemaning qator kattaliklari 
(potensial, tok kuchi, elektr miqdori, qarshilik, sig‘im, elektr o‘tkazuvchanlik yoki 
dielektrik xossalari) o‘zgaradi. Bu kattaliklar aniqlanadigan moddalarning 
eritmadagi konsentratsiyalariga mutanosib bo‘lganligi yoki ularning o‘ziga xos 
xususiyatlari bilan belgilanganligi uchun ular yordamida o‘sha moddalarning 
tabiati va miqdorini aniqlash mumkin. Barcha elektr kimyoviy analiz usullari uch 
guruhga bo‘linadi:
1. Elektrod reaksiyalariga asoslangan elektr kimyoviy usullar (potensiometriya, 
voltamperometriya: polyarografiya, amperemet-riya, xronoamperometriya, 
xronopotensiometriya, inversion volt-amperometriya, kulonometriya, elektr 
gravimetriya va boshqalar);
2. Elektrod reaksiyalariga bog‘liq bo‘lmagan usullar (past va yuqori
chastotali konduktometriya, dielkometriya);
3. Qo‘sh elektr qavatning o‘zgarishi bilan bog‘liq bo‘lgan usullar 
(tenzammetriya, elektr sorbsion analiz). 
Elektrolitik jarayon elektronlar tashilishining geterogen reaksiyasi sifatida 
qaralishi mumkin. Elektronlar eritma elektrod chegarasida tashiladi. 
Indikator elektrodlar tekshiriladigan eritmaning elektrod potensialini o‘lchash 
uchun xizmat qiladi. Indikator elektrod sifatida qattiq yoki suyuq metall, grafit, ion 
selektiv yoki oksid elektrod va boshqalar ishlatiladi.  
Taqqoslash elektrodi sifatida normal vodorod, to‘yingan kalomel, kumush 
xloridli, talliy xloridli, merkur-yodid va boshqa elektrodlar, shuningdek, sirt yuzasi 
katta bo‘lgan turli xil metallar ishlatiladi.