Samarqand davlat universiteti psixologiya va ijtimoiy fanlar fakulteti ijtimoiy fanlar kafedrasi

5- mavzu: O’ZBEKISTON IJTIMOIY SIYOSATINING STRATEGIYASI VA USTIVOR YO’NALISHLARI
Reja:

1. 
   Islom Karimov — mustaqil O’zbekiston taraqqiyot yo`lining ijodkori. Amalda o’zini to’liq oqlagan besh tamoyil.
   
2. 
   Huquqiy demokratik davlatning barpo etilishi.
   
3. 
   Erkin fuqarolik jamiyati asoslarining shakllanishi.
   
4. 
   Ijtimoiy yo`naltirilgan bozor iqtisodiyoti asoslarining yaratilishi.
   
5. 
   Jamiyat ma`naviy hayotining yuksalishi.
   
6. 
   “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”, uni hayotga tatbiq etish borasida erishilgan yutuqlar.
   

1.Islom Karimov — mustaqil O’zbekiston taraqqiyot yo`lining ijodkori. Amalda o’zini to’liq oqlagan besh tamoyil.
XX asrning 90-yillari O’zbekiston tarixida tub o’zgarishlar davri sifatida e`tirof etiladi. 1991 yilda O’zbekiston xalqining asriy orzulari ro’yobga chiqdi: O’zbekiston mustaqillikka erishdi. Mamlakatimiz jahon hamjamiyatining teng huquqli a`zosiga aylandi, yangi jamiyat qurish uchun tub o’zgarishlar va islohotlar amalga oshirila boshlandi. O’zbekiston davlat mustaqilligiga erishgach, milliy istiqlol mafkurasi asosida qator iqtisodiy islohotlar ham amalga oshirila boshlandi.
YAngi barpo etilayotgan jamiyatning mohiyati, afzalliklari haqida so’z yuritilar ekan, istiqlol tufayli xalqimiz manfaatlariga mos siyosat ishlab chiqilganligi hamda dunyoning rivojlangan mamlakatlari, nufuzli xalqaro tashkilotlar bilan keng ma`nodagi diplomatik aloqalar o’rnatilganligini qayd etish joiz.
Istiqlolning dastlabki kunlaridagi amalga oshiriladigan muhim o’zgarishlar haqida gap borar ekan, mamlakatning o’sha paytdagi iqtisodiy ahvoli borasida aytib o’tish o’rinlidir. Sobiq mustabid tuzumdan bizga meros bo’lib qolgan iqtisodiy qaramlik natijasida O’zbekiston o’z tabiiy boyliklariga, er-suv va boshqa resurslariga o’zi egalik qila olmasdi. Respublika hududida qurilgan va faoliyat ko’rsatayotgan barcha sanoat korxonalari bevosita markazga, uning maqsadlariga bo’ysundirilgan edi. O’zbekiston rahbariyati, o’zbek xalqi respublika hududidagi tabiiy zaxiralardan qancha mahsulot ishlab chiqarilayotgani, ular qaerga sarflanib, qancha iqtisodiy daromad keltirayotgani haqida aniq ma`lumotga ega emas edi. Moliya-kredit muassasalari faoliyati ham butunlay qaram holatda edi: respublikamiz o’zining milliy valyutasi va valyuta jamg`armasiga ham ega emas edi. Aholi turmush darajasi jihatidan sobiq Ittifoq miqyosida eng nochor ahvolda edi. Ayniqsa, qishloq xo’jaligi sohasida O’zbekiston aholisining deyarli uchdan ikki qismi band bo’lib, ular qo’l uchida tirikchilik qilar edilar. Umumiy iqtisodiy tanglikni yuzaga chiqargan ijtimoiy hamda ekologik muammolar eski mustabid tuzumdan qolgan meros edi.
Mustaqillikning dastlabki yillarida respublikaning o’z taraqqiyot yo`lini belgilash, Vatanimizni erkin, kuchli va ravnaq topayotgan mamlakatga aylantirish eng birinchi galdagi masala bo’lib qoldi. Davlat mustaqilligini qo’lga kiritish natijasida O’zbekiston uchun iqtisodiy va ijtimoiy taraqqiyotning, madaniy va ma`naviy yangilanishning keng istiqbollari ochildi.
Vaziyat taqozosi bilan O’zbekiston dastlabki kunlardanoq, bir yoqlama rivojlantirilgan majruh iqtisodiyotdan meros bo’lib qolgan, tabiiy va mineral-xomashyo zaxiralaridan noto’g`ri foydalanish, ishlab chiqaruvchi kuchlarni rivojlantirish va joylashtirishda, narx belgilashda, aholi iste`mol tarkibidagi buzilishlar tufayli vujudga kelgan g`oyat keskin muammolarni yakka o’zi hal qilishga majbur bo’ldi. Ma`muriy buyruqbozlik, ya`ni ma`muriy yo`l bilan rejalashtirishga asoslangan iqtisodiy munosabatlardan bozor munosabatlariga o’tish tartibi va usullarini o’zi belgilashga majbur bo’ldi. Jahon xo’jalik aloqalari tizimiga kirish, davlatlararo iqtisodiy munosabatlarni yo`lga ko’yishning eng maqbul yo`llari izlandi.
Bularning barchasi jamiyatni yangilashda, ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotda bozor munosabatlarini shakllantirishning o’ziga xos yo`lini izlashni talab qilar edi. Mustaqil O’zbekiston taraqqiyot yo`lining ijodkori sifatida davlatimiz rahbari I.A. Karimovning “O’zbekistonning o’z istiqlol taraqqiyot yo`li”, “O’zbekiston buyuk kelajak sari”, “O’zbekiston bozor munosabatlariga o’tishning o’ziga xos yo`li” kabi asarlarida hamda ko’plab ma`ruza va nutqlarida O’zbekiston xalqi qanday maqsad sari intilayotgani, qanday jamiyat barpo etayotgani ilmiy asosda keng va atroflicha yoritib berilgan. Ayniqsa, Prezidentning “O’zbekiston bozor munosabatlariga o’tishning o’ziga xos yo`li” asari mustaqil taraqqiyot uchun chuqur iqtisodiy bilimlarga tayangan holda sobiq Ittifoq tuzumining og`ir asoratlariga qaramay, mamlakatning o’z iqtisodiy taraqqiyot yo`li, O’zbekiston yangi asrga qanday rejalar bilan kirib borayotgani ilmiy asoslab berilgan. Mazkur asarda o’zbek xalqining pirovard maqsadlari — ozod va obod Vatan, erkin va farovon hayot, barqaror iqtisodiyotga asoslangan erkin fuqarolik jamiyatiga asoslangan demokratik davlat barpo etish alohida ta`kidlab o’tiladi.