Samarqand iqtisodiyot va servis instituti u. Xudayberdiev, A. N. Xoliqulov, S. A. Babanazarova

A) Mutloq miqdorlarda ifodalanuvchi ko‘rsatkichlar: 
1. 
Sug‘urtalangan ob’ektlar soni (sug‘urtalash bo‘yicha tuzilgan 
shartnomalar soni) – hisobot davrida sug‘urtalash bo‘yicha tuzilgan 
shartnomalarning haqqiqiy miqdori (soni) bilan ifodalanadi. Bu 
ko‘rsatkichlarni N – bilan belgilash qabul qilingan (bundan keyin 
belgilar qavs ichida ko‘rsatiladi); 
2. 
Sug‘urta summasi hisobot davrida tuzilgan sug‘urta 
summalarining yig‘indisi (S); 
3. 
Talofat (zarar) ko‘rgan ob’ektlar soni – sug‘urtalash holatlari 
bo‘yicha zarar (talofat) ko‘rgan ob’ektlar soni (n); 
4. 
Talofat (zarar) ko‘rgan ob’ektlarning sug‘urta summasi (S
n
); 
5. 
Kelib tushgan (olingan) sug‘urta to‘lovlari (V) – hisobot 
davrida barcha sug‘urtalangan ob’ektlardan olingan sug‘urta badallari; 
6. 
Sug‘urta bo‘yicha to‘langan qoplamalar (W) – bu 
sug‘urtalash holati yuz berganda sug‘urtalanuvchiga ko‘rilgan zararni 
(mulkdan, hayotdan) qoplash uchun to‘langan summa; 
7. 
Sug‘urta tashkilotining sug‘urtalashdan olingan yalpi 
daromadi (∆) - sug‘urtalanuvchilardan olingan sug‘urta badali summasi 
(V) bilan sug‘urtalanuvchiga to‘langan sug‘urta summasi (W) o‘rtasidagi 
farq. 
 

---

304 
B) Nisbiy miqdorlarda ifodalanuvchi ko‘rsatkichlar: 
1. 
Sug‘urtalash mumkin bo‘lgan (Nmax) ob’ektlarning 
sug‘urta bilan qamrab olingani – bunda sug‘urta qilingan shartnomalar 
sonini (N) maksimal sug‘urtalash mumkin bo‘lgan ob’ektlar soniga 
bo‘lib topiladi. Foizda ifodalansa 100 ga ko‘paytiriladi (d): 
2. 
Sug‘urta to‘lovlari to‘lash bo‘lgan holatlar soni (d
c
) – bu 
ko‘rsatkich har bir 100 sug‘urta qilingan ob’ektga qancha sug‘urta 
to‘lovlari to‘lash zarur bo‘lgan holatlar bo‘lishini bildiradi va sug‘urta 
to‘lovlari bo‘lgan holatlar sonini (n) sug‘urtalangan ob’ektlar soniga (N) 
bo‘lib, 100 ga ko‘paytiramiz: 
3. 
Sug‘urta to‘lovlarining darajasi (K