Samarqand iqtisodiyot va servis instituti u. Xudayberdiev, A. N. Xoliqulov, S. A. Babanazarova

CT
) – bu ko‘rsatkich 
sug‘urtalanuvchilarga sug‘urta tashkiloti tomonidan to‘langan summani 
(W), sug‘urtalanuvchilardan olingan sug‘urta badali summasiga (V) 
bo‘lib topiladi: 
Bu ko‘rsatkich birdan kichik bo‘lsa, (
.
K
CT
 <1), sug‘urta tashkiloti
uchun ijobiy hisoblanadi. 
V). O‘rtacha miqdorlarda ifodalanuvchi ko‘rsatkichlar: 
1. Sug‘urtalangan mulkning o‘rtacha qiymati – sug‘urtalangan mulklar 
qiymatlarining yig‘indisini 
(
)

m
S
sug‘urtalangan ob’ektlar soniga 
(N
M
) bo‘lib topiladi: 
2. Sug‘urta badallarining o‘rtacha summasi 
( )
v
- bu ko‘rsatkich 
sug‘urtalanuvchilardan olingan sug‘urta badallari summasi 
yig‘indisini 
( )

V
, sug‘urtalangan ob’ektlar (tuzilgan shartnomalar) 
soniga (N) bo‘lib topiladi: 
3. Sug‘urta bo‘yicha qoplamalarning (to‘langan summalarning) 
o‘rtacha summasi 
( )
W
- bu ko‘rsatkich sug‘urtalanuvchiga sug‘urta 
holatlari bo‘yicha to‘langan summalarning umumiy summasini 
(
)

W
, sug‘urta holatlari ro‘y berganlar soniga bo‘lib topiladi: 
Sug‘urta xizmatlarini mamlakatimizda yanada rivojlantirish 
imkoniyatlari mavjud, lekin sug‘urta xizmatlarining rivojlanishi uchun 
quyidagi muammolarni ijobiy hal qilish lozim: 
– sug‘urta turlarini aholi va faoliyat yurituvchi sub’ektlar to‘liq 
bilmasligi; 
– malakali, hozirgi zamon talablariga javob beradigan faol sug‘urta 
agentlari, brokerlarning yetarli emasligi; 
– sug‘urta turlarining vaqtida va barcha hududlarda, ayniqsa, qishloq 
joylarda yetarli darajada reklama qilinmayotganligi; 

---

305 
– sug‘urtaning sug‘urtalanuvchi uchun foyda ekanligini ifodalovchi 
maqolalarning vaqtli matbuotda juda kam chop etilishi; 
– hozirgi bozor talablariga mos holda sug‘urta xizmatlarining 
ko‘rsatilmayotganligi va shu kabilar. 
Bu muammolar va kamchiliklar amalda yechimini topsa, sug‘urta 
xizmatlari yanada rivojlanishi mumkin.