Samarqand iqtisodiyot va servis instituti u. Xudayberdiev, A. N. Xoliqulov, S. A. Babanazarova

 
4 - Masala. Joriy yilda ishlab chiqarilgan mahsulotlar haqida 
quyidagi ma’lumotlar berilgan (ming tonna): 
Mahsulot turi 
Hajmi 
SHartli kir yuvish vositasiga, 
o‘tkazish koeffitsienti 
60% li xo‘jalik 
sovuni 
42,0 
1,75 
40% li xo‘jalik 
sovuni 
29,0 
1,0 
Gigiena sovuni 
40,0 
1,75 
Kir yuvish parashogi 
25,0 
0,5 
Korxona shartli naturada qancha mahsulot ishlab chiqargan. Xulosa 
yozing 
 
5 - Masala. O‘zbekiston Respublikasida sabzavot mahsulotlari 
ishlab chiqarish dinamikasi 
 
 
Viloyatlar 
sabzavot mahsulotlari, tonna 
2019 yil 2018 
yilga nisbatan 
o‘zgarishi 
2018
yil 
Jamiga 
nisbatan, 
% 
2019 
yil 
Jamiga 
nisbatan, 
% 
(+;-) 
% 
Qoraqalpog‘iston
Respublikasi 
64146 
65455 
Andijon
155789 
199762 
Buxoro 
43776 
58071 
Jizzax 
94247 
97074 

---

62 
Qashqadaryo
82148 
112152 
Navoiy
30748 
40916 
Namangan 
76839 
77789 
Samarqand
437982 
488052 
Surxondaryo
89114 
113231 
Sirdaryo
27367 
30509 
Toshkent
456807 
522094 
Farg‘ona
53319 
71906 
Xorazm 
105508 
120205 
 O‘zbekiston
 Respublikasi 
1717790 
100 
1997216 
100 
 
 
Aniqlang: O‘zbekiston Respublikasida sabzavot mahsulotlari ishlab 
chiqarish dinamikasi va tuzilma ko‘rsatkichlarini. Olingan 
ko‘rsatkichlarni tahlil qiling. 
 
6 - Masala. O‘zbekiston Respublikasi aholisi soni to‘g‘risida
berilgan quyidagi ma’lumotlar asosida imkoni bor bo‘lgan barcha
nisbiy miqdorlarni aniqlang: 
Yillar 
Aholi soni, ming 
kishi 
shu jumladan 
Ayollar soni
Erkaklar soni
2011 
29123,4 
14555,0 
14568,4 
2012 
29555,4 
14762,9 
14792,5 
2013 
29993,5 
14974,8 
15018,7 
2014 
30492,8 
15215,3 
15277,5 
2015 
31022,5 
15470,3 
15552,2 
2016 
31575,3 
15736,4 
15838,9 
2017 
32120,5 
15999,5 
16121 
2018 
32656,7 
16258,8 
16397,9 
2019 
33255,5 
16544,9 
16710,6 
2020 
33905,2 
16859,9 
17045,3 
2021 
34558,9 
17180,5 
17378,4 
 
7 - Masala. O‘zbekiston Respublikasining ayrim viloyatlaridagi
fermerlik xo‘jaliklari to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan. Ular 
asosida imkoni bo‘lgan nisbiy miqdorlar turlari hisoblansin:
 
 
Viloyatlar 
Fermer xo‘jaliklar soni 
2019 yil 2018 
yilga nisbatan 
o‘zgarishi 

---

63 
2018 
yil 
Jamiga 
nisbatan,% 
2019
yil. 
Jamiga 
nisbatan,% 
(+;-) 
% 
Qoraqalpog‘iston
Respublikasi 
9271 
3879 
Andijon
17272 
7296 
Buxoro 
15656 
4827 
Jizzax 
13374 
5550 
Qashqadaryo
29785 
8599 
Navoiy
7372 
2310 
Namangan 
13318 
6245 
Samarqand
25010 
8804 
Surxondaryo
15103 
5527 
Sirdaryo
9205 
4241 
Toshkent
19935 
7449 
Farg‘ona
24963 
10131 
Xorazm 
18381 
5760 
 O‘zbekiston
 Respublikasi 
218645 
100 
80628 
100 
 
 
8- Masala. 2018-2019 yillarda Respublika bo‘yicha qishloq 
xo‘jalik mahsulotlarini ishlab chiqarish ko‘rsatkichlari to‘g‘risida
berilgan quyidagi ma’lumotlar asosida dinamika nisbiy miqdorlarini
hisoblang:
Oziq-ovqat 
mahsulotlari 
turlari nomi 
O‘lchov 
birligi 
2018 yil 
2019 yil 
Sabzavot 
ming tonna 
5217,4 
5704,7 
Kartoshka 
ming tonna 
1398,7 
1524,5 
Poliz 
ming tonna 
981,2 
1071,0 
Meva 
ming tonna 
1402,8 
1542,9 
Uzum
ming tonna 
791 
899,6 
Go‘sht (tirik vaznda) 
ming tonna 
1288 
1367,7 
Sut 
ming tonna 
5426,3 
5779,0 
Tuxum 
mln.dona 
2429,0 
2715,9 
9- Masala. Viloyatdagi shaharlardan biri bo‘yicha 2021 yil
uchun quyidagi ma’lumotlar berilgan: 
Tug‘ilgan 
bolalar soni, 
kishi 
Vafot 
etganlar, 
kishi 
Nikohlar 
soni 
Ajralishlar 
soni 
O‘rtacha 
yillik aholi 
soni 

---

64 
905 211 
174 541 
305 211 
39349 
34232,05 
Aniqlang: 1. Tug‘ilish va vafot etish koeffitsientlarini. 
2. 
Nikohdan o‘tishni va ajralishni ifodalovchi intensiv nisbiy miqdori 
aniqlansin. 
 
10 - Masala. Viloyatda istiqomat qiluvchi ayollar va erkaklar soni 
to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan (ming kishi): 
Yoshi bo‘yicha aholi guruhi, yil 
Erkaklar 
Ayollar 
0 dan 44 yoshgacha
45 yosh va undan katta 
Jami: 
80,3 
20,1 
100,4 
83,1 
41,2 
124,3 
Aniqlang: Barcha hisoblash mumkin bo‘lgan nisbiy miqdorlar
turlarini: a) barcha aholi uchun; b) 0 dan 44 yoshgacha; v) 45 yosh va 
undan katta yoshdagi aholi uchun. 
 
8 - Masala. Mamlakat bo‘yicha yalpi ichki mahsulot to‘g‘risida
quyidagi berilgan ma’lumotlar asosida dinamika va tuzilma nisbiy 
miqdorlari aniqlansin: 
O‘zbekistonda kichik biznesning iqtisodiyot asosiy tarmoqlarida 
ishlab chiqarilgan mahsulot (ish, xizmat)lar hajmidagi ulushi, foizda 
(ma’lumotlar shartli) 
Ko‘rsatkichlar 
2017 yil 
2018 yil 
Sanoat 
13,9
16,9
Qishloq xo‘jaligi 
97,8
97,9
Qurilish 
48,3
41,6
Savdo 
48,1
46,5
Asosiy kapitalga investitsiya 
23,1
23,7
Pullik xizmat 
48,5
48,7
Eksport 
12,4
14,6
Import 
35,7
42,5
 
“Statistik ko’rsatkichlar” bobi bo‘yicha TESTLAR 
1. Mutloq miqdorlar nimani tasvirlaydi? 
A. 
Ijtimoiy xodisa va jarayonlarning darajasi, hajmi va sonini. 
B. 
Ijtimoiy xodisa va jarayonlarning vaqt mobaynidagi 
o‘zgarishi 
C. 
Ijtimoiy xodisa va jarayonlarning makondagi

---

65 
nisbatlarini. 
D. 
Ikkita 
o‘zaro 
taqqoslanadigan 
statistik 
miqdorlar 
nisbatlarining miqdoriy tasavvurini. 
2. Mutloq miqdorlarning o‘ziga xos xususiyatlari nimada? 
A. 
Hodisa va jarayonlar birligiga ega bo‘lgan son bo‘lishida. 
B. 
Doimo aniq o‘lcham birligiga bo‘lgan son bo‘lishida. 
C. 
Foiz shaklida ifodalanishi mumkin bo’lishida. 
D. 
Pul shaklida ifodalanishi zaruriyatida. 
 
3. Nisbiy miqdorlar nimani tasvirlaydi? 
A. 
Hodisalar nisbatlarining makondagi miqdoriy tasavvurini 
beradi. 
B. 
Ikkita 
taqqoslanadigan 
miqdorlar 
nisbatlarining 
raqamlaridagi umumlashtiruvchi tasavvurini beradi. 
C. 
Hodisa va jarayonlarning vaqt mobaynida o‘zgarishini 
umumlashtiruvchi tasavvurini beradi. 
D. 
Belgilangan 
to‘plamdagi 
umulashtiruvchi 
miqdoriy 
tasavvurini beradi. 
4. Huquqiy shaxslardan olinadigan daromad soliqlar rejadagi 
125 mln. so‘m o‘rniga 120 mln. so‘mni tashkil etdi. Belgilangan 
rejaning bajarilishini aniqlang? 
A. 
96% 
B. 
104% 
C. 
95% 
D. 
122, 5 % 
5. Reja topshiriq nisbiy miqdori qanday hisoblanadi? 
A. 
Belgilangan rejadan haqiqiy bajarilgan darajani ayirish orqali.
B. 
Haqiqiy bajarilgan darajani rejaga bo‘lish orqali. 
C. 
Kelasi davr uchun belgilangan rejani joriy davrda bajarilgan 
darajaga bo‘lish orqali. 
D. 
Haqiqiy bajarilgan darajadan rejani ayirish orqali. 
6. Tarkibiy nisbiy miqdorlar nimani ifodalaydi? 
A. 
Hodisaning to‘plamdagi takrorlanish sonini. 
B. 
Hodisa to‘plamining ayrim qismlarini umumiy hajmga 

---

66 
bo‘lgan nisbatini. 
C. 
Hodisa to‘plamining bir qismini ikkinchi qismiga bo‘lgan 
nisbatini. 
D. 
Hodisani vaqt mobaynida o‘zgarishini.