Sapayeva, Z. J. G'Ulomova oziq-ovqat texnologiyasi asoslari

56

5. 
   §. XAMIRNI BO'LAKLASH
   

Bug'doy unidan non mahsulotlarini tayyorlashda xamirni boiaklash, asosan, quyidagi bosqichlarni qamrab oladi:

• 
  xamirni ma’lum massaga ega boigan boiaklarga boiish;
  
• 
  boiaklarni dumalatish;
  
• 
  dastlabki tindirish;
  
• 
  mahsulotlarga oxirgi shakl berish;
  
• 
  oxirgi tindirish.
  

Javdar xamirini boiaklash uni boiaklarga boiish, boiaklarga shakl berish va tindirish bosqichlaridan iborat.
Bijg‘igan xamirning haddan tashqari turushlanishini oldini olish uchun uni 30-40 minut oraligida boiaklash lozim.
Xamirni boiaklarga bo‘lish. Novvoylik korxonalarida xamirni boiaklash boiaklovchi mashinalarda amalga oshiriladi.
Bijgigan xamir boiaklovchi mashina ustidagi bunkerga kelib tushib, uning tagidagi tirqishidan shiber yordamida boiaklovchi mashina voron- kasiga tushadi. Voronkada xamirning doimiy sathi saqlanib turishini ta’minlash, boiaklashning aniq boiishiga va mashinani boshqaradigan ishchining vaqtini tejashga olib keladi.
Xamir voronkadan mashinaning ishchi kamerasiga tushadi, keyin maxsus moslama yordamida oichov cho'ntaklariga bosim ostida uzatiladi va u yerdan bir xil hajmdagi va massadagi boiaklar holida chiqariladi. Boiaklovchi mashinada xamir maium bir bosimda siqiladi va aralashtiriladi, bu esa xamir zichligining barqarorligini va boiaklash aniqligining oshishini ta’minlaydi. Xamirni oichov cho'ntaklariga uzatish (bosim ostida) shneklar, porshenlar, vallar, kuraklar yordamida amalga oshiriladi.
Alohida boiaklar massasining belgilanganidan chetga chiqishi juda kichik boiishi kerak. Sezilarli chetga chiqishga hatto tortib sotiladigan non ishlab chiqarishda ham yoi qo‘yilmaydi, chunki massasining farqi har xil boigan xamir boiaklari turli muddatlarda tindiriladi va pishiriladi.
Donalik non va non mahsulotlari ishlab chiqarishda qoilaniladigan boiaklovchi mashinalar xamirni ± 2,5% aniqlikda boiaklashni ta’minlashi shart. Donalik non massasidan chetga chiqishiga pishirish va saqlashdagi sarflar ham ta’sir qilganligi tufayli boiaklovchi mashinalar xamirni± 1,5% aniqlikda boiaklashi kerak.