№
|
Savol
|
To`g`ri
javob
|
Muqobil
Javob
|
Muqobil
Javob
|
Muqobil
Javob
|
1
|
Pedagogikada qonuniyatlar deganda
|
Qonuniyatlarning aniq sharoitlardagi harakat ifodasi tushuniladi.
|
Qonuniyatlarning asosiy xususiyati ular pedagogikada ehtimoliy-statistik xarakter berishda aks tushuniladi
|
Qoidalarni esa ta’lim jarayonida amalga oshirishni hamma holatlarda ham aniq ko‘rib bo‘lmaydi.
|
O‘qitish jarayonining tarkibiy qismlari, komponentlari o‘rtasidagi ob’ektiv, muhim, barqaror, takrorlanuvchi aloqalardir.
|
2
|
O‘qitish qonuniyatlari (qoidalari) - bu
|
O‘qitish jarayonining tarkibiy qismlari, komponentlari o‘rtasidagi ob’ektiv, muhim, barqaror, takrorlanuvchi aloqalardir.
|
Qonuniyatlarning aniq sharoitlardagi harakat ifodasi tushuniladi.
|
Ijtimoiy jarayonlar va sharoitlar: ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy vaziyatlar, madaniyat darajasi, jamiyatning ma’lum bir tipdagi shaxslarga bo‘lgan ehtiyoji va ta’lim darajasini tavsiflaydi
|
Qoidalarni esa ta’lim jarayonida amalga oshirishni hamma holatlarda ham aniq ko‘rib bo‘lmaydi.
|
3
|
Tashqi qonuniyatlar
|
ijtimoiy jarayonlar va sharoitlar: ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy vaziyatlar, madaniyat darajasi, jamiyatning ma’lum bir tipdagi shaxslarga bo‘lgan ehtiyoji va ta’lim darajasini tavsiflaydi
|
o‘qitish jarayonining tarkibiy qismlari, komponentlari o‘rtasidagi ob’ektiv, muhim, barqaror, takrorlanuvchi aloqalardir.
|
Qonuniyatlarning asosiy xususiyati ular pedagogikada ehtimoliy-statistik xarakter berishda aks etadi, qoidalarni esa ta’lim jarayonida amalga oshirishni hamma holatlarda ham aniq ko‘rib bo‘lmaydi.
|
Qonuniyatlarning asosiy xususiyati ular pedagogikada ehtimoliy-statistik xarakter berishda aks etadi,
|
4
|
O‘qitish jarayonining ichki qonuniyatlariga
|
Uning komponentlararo aloqalari hisoblanib, bularga: maqsadlar, mazmun, metodlar, vositalar va shakllar o‘rtasidagi aloqalar kiradi. Har qanday ta’lim jarayonlariga umumiy qonuniyatlar xos bo‘lib, ular ta’limning barcha tizimlarini qamrab oladi.
|
Uning komponentlararo aloqalari hisoblanib, bularga: maqsadlar, mazmun, metodlar, vositalar va shakllar o‘rtasidagi aloqalar kiradi
|
Har qanday ta’lim jarayonlariga umumiy qonuniyatlar xos bo‘lib, ular ta’limning barcha tizimlarini qamrab oladi.
|
Ijtimoiy jarayonlar va sharoitlar: ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy vaziyatlar, madaniyat darajasi, jamiyatning ma’lum bir tipdagi shaxslarga bo‘lgan ehtiyoji va ta’lim darajasini tavsiflaydi
|
5
|
Umumiy qonuniyatlarga
|
ta’lim maqsadi
ta’lim mazmuni
ta’lim sifati didaktik metodlar ta’lim samaradorligi ta’lim samaradorligi ta’limning ichki (motivlari); tashqi (ijtimoiy, iqtisodiy, pedagogik) rag‘batlarga bog‘liq
|
ta’lim m ta’lim mazmuni aqsadi ta’lim sifati didaktik metodlar ta’lim samaradorligi
|
ta’lim maqsadi
ta’lim mazmuni ta’lim sifati didaktik metodlar
|
ta’lim samaradorligi ta’limning ichki (motivlari); tashqi (ijtimoiy, iqtisodiy, pedagogik) rag‘batlarga bog‘liq bo‘ladi.
|
6
|
Qonuniyatlar asosan emperik metodlar asosida paydo bo‘ladi bularga
|
Tashqi qonuniyatlar - ta’lim jarayonida ta’limning ijtimoiy jarayonlar va sharoitlari bilan bog‘likligida xarakterlanadi. Ichki qonuniyatlar - ta’lim jarayonida uning tarkibiy qismlari (maqsad, mazmun, vosita, metod, shakllari) orasidagi aloqani hosil qiladi.
|
Ichki qonuniyatlar - ta’lim jarayonida uning tarkibiy qismlari (maqsad, mazmun, vosita, metod, shakllari) orasidagi aloqani hosil qiladi.
|
Tashqi qonuniyatlar - ta’lim jarayonida ta’limning ijtimoiy jarayonlar va sharoitlari bilan bog‘likligida xarakterlanadi.
|
ta’lim sifati ta’limning dastlabki bosqichining samaradorligi va unda erishilgan natijalar, o‘rganilayotgan materialning xarakteri va hajmi hamda o‘qitish vaqtlariga bog‘liq bo‘ladi.
|
7
|
Ta’lim tamoyillari nima
|
ta’lim beruvchi faoliyatini va ta’lim oluvchining bilish faoliyati xususiyatini belgilovchi asosiy boshlanmalardir
|
ta’lim oluvchi faoliyatini va ta’lim oluvchining bilish faoliyati xususiyatini belgilovchi asosiy boshlanmalardir
|
ta’lim beruvchi va ta’lim oluvchilar faoliyatini zamonaviy hayot shart-sharoitlari asosida modellashtirish.
|
ta’lim beruvchi va ta’lim oluvchilar faoliyatini ta’limning axborot-texnik vositalari imkoniyatlariga mosligi;
|
8
|
Kim o‘z asarlarida ta’lim (didaktika) tamoyillarini asoslab bergan
|
V.Disterverg, K.D.Ushinskiy
|
.D.Ushinskiy
|
V.Disterverg,
|
A.P.Belyayeva
|
9
|
M.N.Skatkin ta'lim tamoyillarini qanday belgilaydi:
|
ilmiylik, har tomonlamalik, hayot bilan aloqadorlik, tabaqalashtirish, tizimlilik, o'quv fanlari orasidagi o'zaro aloqadorlik, joriylilik.
|
ilmiylilik, g'oyaviylik, tarixiylik, tizimlilik, nazariya va amaliyotning birligi, ta'limning hayot bilan aloqasi kabilarni tamoyillar sifatida ajratib ko'rsatgan.
|
kasb ta'limi mazmunini ishlab chiqarish va mehnat jarayoni rivojlanishi bilan uzviy bog'langan holda tasavvur etish kerak deb hisoblaydi
|
kasb ta'limi tamoyillarini ilmiylik va g'oyaviylik; ta'lim, tarbiya va rivojlantirishning birligi; ilmiy-texnika taraqqiyotiga ta'limning bog'liqligi, politexnizm: malakali ishchilarni tayyorlash barcha tomonlarining bir-biriga aloqasi; ta'limning tabaqalashtirish deb biladi.
|
10
|
M.G.Ogorodnikov esa o'z tadqiqotlarida
|
ilmiylilik, g'oyaviylik, tarixiylik, tizimlilik, nazariya va amaliyotning birligi, ta'limning hayot bilan aloqasi kabilarni tamoyillar sifatida ajratib ko'rsatgan.
|
ilmiylik, har tomonlamalik, hayot bilan aloqadorlik, tabaqalashtirish, tizimlilik, o'quv fanlari orasidagi o'zaro aloqadorlik, joriylilik.
|
- kasb ta'limi tamoyillarini ilmiylik va g'oyaviylik; ta'lim, tarbiya va rivojlantirishning birligi; ilmiy-texnika taraqqiyotiga ta'limning bog'liqligi, politexnizm: malakali ishchilarni tayyorlash barcha tomonlarining bir-biriga aloqasi; ta'limning tabaqalashtirish deb biladi.
|
- kasb ta'limi tamoyillarini ilmiylik va g'oyaviylik;.
|
11
|
S.Ya.Batishev
|
kasb ta'limi mazmunini ishlab chiqarish va mehnat jarayoni rivojlanishi bilan uzviy bog'langan holda tasavvur etish kerak deb hisoblaydi va ta'limning quyidagi tamoyillarini qayd etgan: ilmiylik, tizimlilik va joriylilik, nazariy ta'lim bilan ishlab chiqarish mehnatining birligi.
|
ilmiylilik, g'oyaviylik, tarixiylik, tizimlilik, nazariya va amaliyotning birligi, ta'limning hayot bilan aloqasi kabilarni tamoyillar sifatida ajratib ko'rsatgan.
|
ilmiylik, har tomonlamalik, hayot bilan aloqadorlik, tabaqalashtirish, tizimlilik, o'quv fanlari orasidagi o'zaro aloqadorlik, joriylilik.
|
kasb ta'limi tamoyillarini ilmiylik va g'oyaviylik; ta'lim, tarbiya va rivojlantirishning birligi;
|
12
|
V.A.Skakun
|
kasb ta'limi tamoyillarini ilmiylik va g'oyaviylik; ta'lim, tarbiya va rivojlantirishning birligi; ilmiy-texnika taraqqiyotiga ta'limning bog'liqligi, politexnizm: malakali ishchilarni tayyorlash barcha tomonlarining bir-biriga aloqasi; ta'limning tabaqalashtirish deb biladi.
|
ta'limda xalqchillilik, ilmiylik, politexnikaviylik, tizimlilik, muqobillik, politexnik va kasbiy ta'limning birligi hamda o'zaro aloqasi; fanlararo va majmuaviy o'zaro aloqadorlik, kasbiy safarbarlik, ta'limning moslashuvchanligi va turg'unligi, mujassamlangan hamda tabaqalashganligini asosiy tamoyil sifatida talqin etadi.
|
kasb ta'limi mazmunini ishlab chiqarish va mehnat jarayoni rivojlanishi bilan uzviy bog'langan holda tasavvur etish kerak deb hisoblaydi va ta'limning quyidagi tamoyillarini qayd etgan: ilmiylik, tizimlilik va joriylilik, nazariy ta'lim bilan ishlab chiqarish mehnatining birligi
|
ilmiylilik, g'oyaviylik, tarixiylik, tizimlilik, nazariya va amaliyotning birligi, ta'limning hayot bilan aloqasi kabilarni tamoyillar sifatida ajratib ko'rsatgan.
|
13
|
A.P.Belyayeva
|
ta'limda xalqchillilik, ilmiylik, politexnikaviylik, tizimlilik, muqobillik, politexnik va kasbiy ta'limning birligi hamda o'zaro aloqasi; fanlararo va majmuaviy o'zaro aloqadorlik, kasbiy safarbarlik, ta'limning moslashuvchanligi va turg'unligi, mujassamlangan hamda tabaqalashganligini asosiy tamoyil sifatida talqin etadi
|
kasbiy safarbarlik, ta'limning moslashuvchanligi va turg'unligi, mujassamlangan hamda tabaqalashganligini asosiy tamoyil sifatida talqin etadi.
|
kasb ta'limi mazmunini ishlab chiqarish va mehnat jarayoni rivojlanishi bilan uzviy bog'langan holda tasavvur etish kerak deb hisoblaydi va ta'limning quyidagi tamoyillarini qayd etgan: ilmiylik, tizimlilik va joriylilik, nazariy ta'lim bilan ishlab chiqarish mehnatining birligi
|
kasb ta'limi mazmunini ishlab chiqarish va mehnat jarayoni rivojlanishi bilan uzviy bog'langan holda tasavvur etish kerak deb hisoblaydi
|
14
|
Didaktika
|
(yunoncha “didaktikos” — o‘rgatuvchi, ta’lim beruvchi
|
(grekcha “didaktikos” — o‘rgatuvchi, ta’lim beruvchi
|
(ispancha “didaktikos” — o‘rgatuvchi, ta’lim beruvchi
|
(italyancha “didaktikos” — o‘rgatuvchi, ta’lim beruvchi
|
15
|
YA.A.Komenskiy o‘zining “Buyuk didaktika” asari
|
(1657 yil)da bolalar va o‘smirlarni ma’lumotli qilish va ularga ta’lim berishning didaktik jihatlarini ishlab chiqdi.
|
(1657 yil)da kattalar va o‘smirlarni ma’lumotli qilish va ularga ta’lim berishning didaktik jihatlarini ishlab chiqdi.
|
(1657 yil)da bolalar va qarilarni ma’lumotli qilish va ularga ta’lim berishning didaktik jihatlarini ishlab chiqdi.
|
(1834-1835 yy.) asarida didaktikaning pedagogikada ta’lim nazariyasini bayon etuvchi alohida qism ekanligini ta’kidlagan.
|
16
|
Nemis pedagogi A.Disterveg o‘zining “Nemis ta’lim beruvchilarini ma’lumotli qilishga rahbarlik” (1834-1835 yy.) asarida
|
didaktikaning pedagogikada ta’lim nazariyasini bayon etuvchi alohida qism ekanligini ta’kidlagan.
|
didaktikaning pedagogikada ta’limamaliysini bayon etuvchi alohida qism ekanligini ta’kidlagan.
|
bolalar va o‘smirlarni ma’lumotli qilish va ularga ta’lim berishning didaktik jihatlarini ishlab chiqdi.
|
kattalarva o‘smirlarni ma’lumotli qilish va ularga ta’lim berishning didaktik jihatlarini ishlab chiqdi.
|
17
|
didaktikaning asosiy muammolari
|
Ta’lim mazmunini aniqlash, ta’lim jarayoni qonuniyatlarini ochish hamda o‘qitishning eng samarador usul va yo‘llarini topish
|
Didaktika umumiy psixologiya, o‘qitish psixologiyasi hamda bilish nazariyasi bilan uzviy bog‘liq.
|
Ta’lim mazmunini aniqlash, ta’lim jarayoni qonuniyatlarini ochish
|
o‘qitishning eng samarador usul va yo‘llarini topish
|
18
|
Milliy didaktika
|
asosiy tamoyillaridan biri ta’limning insoniylashuvidir. Mazkur tamoyil ta’lim jarayoni uchun bilim emas, balki ta’lim oluvchi shaxsi asosiy qadriyat ekanligini anglatadi. Bunda ta’lim oluvchi shaxsini shakllantirishga ustuvor o‘rin beriladi.
|
. Bunda ta’lim oluvchi shaxsini shakllantirishga ustuvor o‘rin beriladi.
|
Mazkur tamoyil ta’lim jarayoni uchun bilim emas, balki ta’lim oluvchi shaxsi asosiy qadriyat ekanligini anglatadi.
|
Estetik, badiiy turkumdagi predmetlarni o‘qitishga alohida e’tibor qaratish yo‘li bilan bolalarning hissiyotini shakllantirishga erishish, ularda iroda xususiyatlarini tarkib toptirish muhimdir.
|
19
|
Milliy didaktika taraqqiyotini ta’minlaydigan tamoyillardan yana biri
|
ta’limning yaxlitligidir.
|
bir-biridan ajralmagan
|
e’tibor qaratish yo‘li
|
didaktika va metodika bir-biri
|
20
|
O‘quv jarayoni tarkibiy qismlari o‘rtasidagi o‘zaro aloqadorli
|
Didaktika o’qitish jarayonining shakllari, metodlari, tamoyillari, mazmuni, vazifasi va maqsadlarini ishlab chiqadi.
|
Pedagogik nazariyaning ta`limotiga ko’ra didaktika va metodika bir-biri bilan uzviy bog’liq.
|
Didaktika o’qitish jarayonining shakllari, metodlari, tamoyillari,
|
Ta’lim oluvchilar ta’lim beruvchi rahbarligida tajriba va kuzatuvlari asosida yangi bilimlarni o‘zlashtiradi
|
21
|
O’qitish metodikasi
|
turli yo’llar va metodlar tizimi bo’lib, o’quv didaktik materiallardan foydalangan holda belgilangan maqsadlarga erishish uchun nazariy dars jarayonida qo’llaniladigan usullar yig’indisini anglatadi.
|
. Bu o’qituvchilarning faoliyatini, ta’lim oluvchilarni bilim faoliyatini, xususiyatini belgilaydigan asosiy qoidalar hisoblanadi.
|
belgilangan maqsadlarga erishish uchun nazariy dars jarayonida qo’llaniladigan usullar yig’indisini anglatadi
|
Didaktika pedagogikaning ta`lim va o’qitish nazariyasi bayon etiladigan muhim qismidir
|
22
|
Faollik tamoyili -.
|
talaba o'zi harakat qilgan paytda yaxshi o'rganadi va o'zlashtiradi
|
tizimlilik va izchillik tamoyili o'qitishni shunday tashkil etishni talab etadi
|
o'quv fanlarini o'qitish qat'iy mantiqiy tartibda olib boradilar
|
bilim, ko'nikma hamda malakalarni izchillik bilan egallab boradilar
|
23
|
O'qitishda tizimlilik va izchillik tamoyili
|
tizimlilik va izchillik tamoyili o'qitishni shunday tashkil etishni talab etadiki, bunda o'quv fanlarini o'qitish qat'iy mantiqiy tartibda olib boriladi.
|
talaba o'zi harakat qilgan paytda yaxshi o'rganadi va o'zlashtiradi.
|
o'quv fanlarini o'qitish qat'iy mantiqiy tartibda olib boriladi
|
bilim, ko'nikma hamda malakalarni izchillik bilan egallab boradilar
|
24
|
Tizimlilik va izchillik tamoyili
|
pedagogik jarayonning hamma bo'g'mlarida amalga oshiriladi.
|
tizimlilik va izchillik tamoyili o'qitishni shunday tashkil etishni talab etadiki, bunda o'quv fanlarini o'qitish qat'iy mantiqiy tartibda olib boriladi.
|
talaba o'zi harakat qilgan paytda yaxshi o'rganadi va o'zlashtiradi
|
o'quv fanlarini o'qitish qat'iy mantiqiy tartibda olib boriladi
|
25
|
Ilmiylik tamoyili
|
talabalarga o'rgatish uchun ilmiy jihatdan asoslangan, amalda sinab ko'rilgan ma'lumotlar berilishini talab etadi. Ularni tanlab olishda fan va texnikaning eng so'nggi yutuqlari va kashfiyotlaridan foydalanish kerak. Ilmiy bilimlarni egallash jarayonida talabalarda ilmiy dunyoqarash, tafakkur rivojlanadi.
|
ta’limning ilmiy, tizimli va izchil bo‘lishi tamoyili ta’lim jarayonida bir – biriga mustahkam bog‘langan holda umumiy birlikni tashkil etadi.
|
pedagogik jarayonning hamma bo'g'mlarida amalga oshiriladi. Uning talablari darsliklar va dasturlarni tuzishda o'z aksini topadi.
|
o'quv fanlarini o'qitish qat'iy mantiqiy tartibda olib boriladi
|
26
|
O‘qitishning tarbiyalovchi xarakteri tamoyili.
|
o'qitish jarayonidagi tarbiyaning maqsadi, mazmuni, g'oyaviy yo'nalishi va talabalarga ta'sir etish samaradorligi bir qator shartlarga bog'liq bo'lib, ulardan asosiylari: o'rganilayotgan fanning mazmuni, o'quv mashg'ulotlarining tashkil etilishi va metodikasi hamda bu mashg'ulotlarni o'tkazayotgan pedagogning shaxsiy fazilatidir.
|
talabalarga o'rgatish uchun ilmiy jihatdan asoslangan, amalda sinab ko'rilgan ma'lumotlar berilishini talab etadi. Ularni tanlab olishda fan va texnikaning eng so'nggi yutuqlari va kashfiyotlaridan foydalanish kerak. Ilmiy bilimlarni egallash jarayonida talabalarda ilmiy dunyoqarash, tafakkur rivojlanadi.
|
darsda o'qitiladigan o'quv materialining ilmiy mazmuni keng va chuqur bo'lishi va talabada nafaqat bilim, balki tafakkur hosil qilishi hamda uning ijodiy qobiliyatini shakllantirishi kerak.
|
o'quv mashg'ulotlarining tashkil etilishi va metodikasi hamda bu mashg'ulotlarni o'tkazayotgan pedagogning shaxsiy fazilatidir.
|
27
|
Didaktik reduksiya tamoyilida
|
talabaning bilimlarni yuqori darajada o'zlashtirishi uchun bu o'quv materiali kerakli miqdorgacha qisqartirilishi lozim.
|
bir tomondan ta’lim oluvchilarning mustaqil, faol fikr yuritishlarini nazarda tutsa, ikkinchi tomondan, aynan shu jarayon davomida ta’lim oluvchilarning mustaqillik va faolliklarining hamda, mantiqiy, erkin fikrlash faoliyatlarini tarbiyalab, takomillashtirib borishni o‘z ichiga oladi.
|
o‘zlashtirilayotgan ilmiy bilimlar orqali ta’lim oluvchilarda ilmiy dunyoqarashni tarkib toptirish
|
shu jarayonda ta’lim oluvchilarga muayyan ma’naviy sifatlar, ahloq normalarini singdirish;
|
28
|
Ta’limni ongli o‘zlashtirish tamoyili
|
O‘qitishda onglilik va faollik dastavval, aqliy fikrlash faoliyatidagi aniqlikka bog‘liqdir. Tafakkur qilishdagi faollik esa, bayon qilingan o‘quv materiallari yoki tevarak – atrofni o‘rab olgan ob’ektiv borliqdagi narsa va hodisalar, voqealar ustida fikr yuritishdir.
|
ta’lim oluvchilarning aqliy kamoloti, qobiliyatlarini yanada rivojlantirib borish
|
o'quv mashg'ulotlarining tashkil etilishi va metodikasi hamda bu mashg'ulotlarni o'tkazayotgan pedagogning shaxsiy fazilati
|
O'quv mashg'ulotlarining to'g'ri tashkil etilishi va ularni o’tkazish metodikasi talabalarga juda qattiq tarbiyaviy ta'sir ko'rsatadi
|
29
|
Namunalardan foydalanish tamoyiliga
|
ko'ra o'qituvchi o'quv materialining mazmunini tushuntinsh uchun har doim yaxshi namunalar tanlashga harakat qilishi kerak.
|
Ta’limning ko‘rsatmalilik tamoyili o‘quv materiallarini konkret obrazlar orqali bevosita ta’lim oluvchilarning idrok qilishlarini ta’minlashga qaratilganligi bilan alohida ahamiyat kasb etadi.
|
materialning mazmuni bilan belgilanadi
|
Har bir talaba o'zining individual (jismoniy, psixik va b.) xususiyatlariga egaki, bu uning o'quv faoliyatiga katta ta'sir etadi.
|
30
|
O’qitishda talabalarning yoshi va individual imkoniyatlarini hisobga olish tamoyili.
|
Har bir talaba o'zining individual (jismoniy, psixik va b.) xususiyatlariga egaki, bu uning o'quv faoliyatiga katta ta'sir etadi.
|
Ko‘rgazmali qurollar darsning maqsadi, mavzuning xarakteri va mazmunini hamda ta’lim oluvchilarning yosh xususiyatlarini hisobga olib qo‘llaniladi
|
o‘quv materiallarini konkret obrazlar orqali bevosita ta’lim oluvchilarning idrok qilishlarini ta’minlashga qaratilganligi bilan alohida ahamiyat kasb etadi.
|
O'qitishning ko'rsatmaliligi shuni tasdiqlaydiki, agar talabalarda o'rganilayotgan jarayonlarni narsa va hodisalarni bevosita idrok qilish bilan bog'liq muayyan hissiy - amaliy tajriba bo'lgan taqdirdagina ular bilimlarni ongli ravishda o'zlashtiradilar hamda ularda ilmiy tasavvur va tushunchalar hosil qilish mumkin.
|
31
|
Oliy ta’lim standartlari quyidagi toifalarga bo‘linadi
|
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan oliy ta’lim standartlari:
Oliy ta’limning davlat ta’lim standarti. Asosiy qoidalar; Oliy ta’lim yo‘nalishlari va mutaxassisliklari klassifikatori.
|
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadigan oliy ta’lim standartlari:
|
Oliy ta’limning davlat ta’lim standarti. Asosiy qoidalar; Oliy ta’lim yo‘nalishlari va mutaxassisliklari klassifikatori.
|
Muayyan ta’lim sohasining davlat ta’lim standarti quyidagilarni o‘z ichiga olishi lozim:
|
32
|
Ta’lim sohasining davlat ta’lim standarti qismdan iborat bo‘ladi.
|
(bakalavriat ta’lim yo‘nalishlari va magistratura mutaxassisliklari)
|
(bakalavriat ta’lim yo‘nalishlari
|
magistratura mutaxassisliklari
|
Doktarantura mutaxassisligi
|
33
|
Malaka talabining asosiy foydalanuvchilari:
|
Barchasi to’g’ri
|
mazkur ta’lim sohasining magistratura mutaxassisliklari bo‘yicha fan, texnika va ijtimoiy soha yutuqlarini hisobga olgan holda o‘quv reja va fan dasturlarini sifatli ishlab chiqish, samarali amalga oshirish va yangilash uchun mas’ul oliy ta’lim muassasalarining professor-o‘qituvchilari; ta’lim sohasining magistratura mutaxassisliklardan birini ixtiyoriy tanlash huquqiga ega bo‘lgan bakalavrlar, ota-onalar va boshqa manfaatdorlar.
|
ta’lim sohasi magistratura mutaxassisliklarning o‘quv reja va fan dasturlarini o‘zlashtirish bo‘yicha o‘quv-tarbiya faoliyatini samarali amalga oshiruvchi barcha xodimlari va talabalari; oliy ta’lim muassasasini moliyalashtirishni ta’minlovchi organlar; oliy ta’lim tizimini akkreditatsiya va sifatini nazorat qiluvchi vakolatli Davlat organlari;
|
o‘z vakolat doirasida bitiruvchilarning tayyorgarlik darajasiga javob beradigan oliy ta’lim muassasalarining boshqaruv xodimlari (rektor, prorektorlar, o‘quv bo‘limi boshlig‘i, dekanlar va kafedra mudirlari); bitiruvchilarning tayyorgarlik darajasini baholashni amalga oshiruvchi Davlat attestatsiya komissiyalari;
|
34
|
Mutaxassislik bo‘yicha magistrlar kasbiy faoliyatlarining turlari:
|
Barchasi to’g’ri
|
ilmiy-tadqiqot faoliyati;
ishlab chiqarish faoliyati;
tashkiliy-boshqaruv faoliyati
|
oliy, malaka oshirish va qayta tayyorlash ta’lim muassasalarida ilmiy-pedagogik hamda o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’lim muassasalarida pedagogik faoliyat;
|
konsalting xizmati faoliyati va shu kabilarni o‘z ichiga oladi. Mutaxassislik bo‘yicha tayyorlangan magistrlar kasbiy faoliyatlarining muayyan turlari ta’lim jarayonining manfaatdor ishtirokchilari bilan hamkorlikda oliy ta’lim muassasasi tomonidan aniqlanadi.
|
35
|
Mutaxassislik bo‘yicha o‘quv reja va ishchi o’quv reja.
|
. Oliy ta’lim muassasalarida ta’lim-tarbiya jarayonini tashkil etishni rejalashtiruvchi, asosiy xujjat - o’quv rejalari hisoblanadi.
|
ilmiy-tadqiqot faoliyati
|
oliy, malaka oshirish va qayta tayyorlash ta’lim muassasalarida ilmiy-pedagogik hamda o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’lim muassasalarida pedagogik faoliyat;
|
tashkiliy-boshqaruv faoliyati;
|
36
|
O‘quv reja
|
- ta’lim muassasalarida o‘qitiladigan fan, ularning bo‘limlari, o‘qitilish tartibi hamda har bir fanning yil davomida o‘qitilishi, ularning o‘quv yili va haftasida qancha miqdorda o‘tilishi kerakligini belgilab beradigan rasmiy pedagogik hujjat hisoblanadi
|
oliy ta’lim muassasasining aniq bir ta’lim yo’nalishi yoki magistratura mutaxassisligi uchun namunaviy o’quv reja asosida har o’quv yili uchun ishlab chiqiladigan va o’rnatilgan tartibda OTMning rektori tomonidan tasdiqlanadigan o’quv jarayonining asosiy me’yoriy hujjatidir.
|
oliy ta’lim tizimini akkreditatsiya va sifatini nazorat qiluvchi vakolatli Davlat organlari;
|
o‘z vakolat doirasida bitiruvchilarning tayyorgarlik darajasiga javob beradigan oliy ta’lim muassasalarining boshqaruv xodimlari (rektor, prorektorlar, o‘quv bo‘limi boshlig‘i, dekanlar va kafedra mudirlari);
|
37
|
O’quv rejalari ikki turga bo’linadi
|
namunaviy va ishchi o’quv rejalar.
|
Oquv dastur
|
O’quv reja
|
Namunaviy
O’quv reja
|
38
|
Namunaviy o’quv reja
|
oliy ta’lim muassasalarining aniq bir ta’lim yo’nalishi yoki magistratura mutaxassisligi uchun o’rnatilgan tartibda Davlat ta’lim standartlariga asosan tayanch oliy ta’lim muassasalarining tegishli kafedrasining yetakchi professor-o’qituvchilari tomonidan turdosh oliy ta’lim muassasalarining shu soha bo’yicha yuqori malakali mutaxassislarini hamda kadrlarni buyurtmachilarini jalb etgan holda ishlab chiqiladigan me’yoriy huquqiy xujjatdir.
|
oliy ta’lim muassasasining aniq bir ta’lim yo’nalishi yoki magistratura mutaxassisligi uchun namunaviy o’quv reja asosida har o’quv yili uchun ishlab chiqiladigan va o’rnatilgan tartibda OTMning rektori tomonidan tasdiqlanadigan o’quv jarayonining asosiy me’yoriy hujjatidir.
|
O‘quv reja - ta’lim muassasalarida o‘qitiladigan fan, ularning bo‘limlari, o‘qitilish tartibi hamda har bir fanning yil davomida o‘qitilishi, ularning o‘quv yili va haftasida qancha miqdorda o‘tilishi kerakligini belgilab beradigan rasmiy pedagogik hujjat hisoblanadi.
|
Barchasi to’g’ri
|
39
|
Ishchi o’quv reja
|
oliy ta’lim muassasasining aniq bir ta’lim yo’nalishi yoki magistratura mutaxassisligi uchun namunaviy o’quv reja asosida har o’quv yili uchun ishlab chiqiladigan va o’rnatilgan tartibda OTMning rektori tomonidan tasdiqlanadigan o’quv jarayonining asosiy me’yoriy hujjatidir.
|
oliy ta’lim muassasalarining aniq bir ta’lim yo’nalishi yoki magistratura mutaxassisligi uchun o’rnatilgan tartibda Davlat ta’lim standartlariga asosan tayanch oliy ta’lim muassasalarining tegishli kafedrasining yetakchi professor-o’qituvchilari tomonidan turdosh oliy ta’lim muassasalarining shu soha bo’yicha yuqori malakali mutaxassislarini hamda kadrlarni buyurtmachilarini jalb etgan holda ishlab chiqiladigan me’yoriy huquqiy xujjatdir.
|
O‘quv reja - ta’lim muassasalarida o‘qitiladigan fan, ularning bo‘limlari, o‘qitilish tartibi hamda har bir fanning yil davomida o‘qitilishi, ularning o‘quv yili va haftasida qancha miqdorda o‘tilishi kerakligini belgilab beradigan rasmiy pedagogik hujjat hisoblanadi
|
A va B
|
40
|
Oliy ta’lim yo‘nalishlari va mutaxassisliklari o‘quv rejalariga qo‘yiladigan umumiy talablar:
|
gumanitar, ijtimoiy-iqtisodiy va matematik hamda tabiiy-ilmiy;
umumkasbiy fanlar;
ixtisoslik fanlari;
qo‘shimcha fanlar.
|
gumanitar, ijtimoiy-iqtisodiy va matematik hamda tabiiy-ilmiy;
umumkasbiy fanlar;
|
gumanitar, ijtimoiy-iqtisodiy va matematik hamda tabiiy-ilmiy;
|
gumanitar, ijtimoiy-iqtisodiy va matematik hamda tabiiy-ilmiy; umumkasbiy fanlar
|
41
|
Magistratura mutaxassisliklari o‘quv rejalari va fanlar dasturlari bakalavriat ta’lim yo‘nalishlarining o‘quv rejalari va fanlar dasturlari bilan uzluksizlik va uzviylik ta’minlanishini inobatga olgan holda ishlab chiqilishi va talabalar tomonidan quyidagi majburiy bloklar o‘zlashtirilishini nazarda tutishi zarur:
|
umummetodologik fanlar;
mutaxassislik fanlari;
ilmiy faoliyat.
|
mutaxassislik fanlari;
|
ilmiy faoliyat
|
gumanitar, ijtimoiy-iqtisodiy va matematik hamda tabiiy-ilmiy;
umumkasbiy fanlar;
ixtisoslik fanlari;
qo‘shimcha fanlar.
|
42
|
O’quv rejalarini tuzishda fanlarni o’rganishning quyidagi
|
uch usuli hisobga olinadi: parallel o’rganish - barcha fanlar bir vaqtda o’rganiladi;
|
ikki usuli hisobga olinadi: parallel o’rganish - barcha fanlar bir vaqtda o’rganiladi;
|
asosan, bir yillik o’quv rejalari tuzishda qo’llaniladi; ketma-ket o’rganish - o’zaro bog’langan fanlar ketma-ket o’rganiladi;
|
To’g’ri javob yo’q
|
43
|
Magistratura mutaxassisliklari talabalarining ilmiy tadqiqot ishi va magistrlik dissertatsiyasini tayyorlash tartibi va malaka amaliyoti(stajirovka)ni o‘tash tartibi oliy ta’limni boshqarish bo‘yicha
|
vakolatli davlat organi tomonidan tasdiqlanadi.
|
vakolatli davlat idora tomonidan tasdiqlanadi.
|
vakolatli davlat organi tomonidan tasdiqlanmaydi.
|
Barchasi to’g’ri
|
44
|
Ilmiy faoliyat magistratura talabasining
|
yakka tartibdagi kalendar ish rejasi asosida amalga oshiriladi
|
Dekanat tartibdagi kalendar ish rejasi asosida amalga oshiriladi
|
Ilmiy rahbar tartibdagi kalendar ish rejasi asosida amalga oshiriladi
|
Ilmiy maslahatchi tartibdagi kalendar ish rejasi asosida amalga oshiriladi
|
45
|
O‘quv dasturi
|
ta’lim tizimidagi har bir o‘quv fanining mazmuni va o‘tilish tartibini, ta’lim oluvchilar tomonidan o‘zlashtirilishi lozim bo‘lgan bilim hamda ko‘nikmalar hajmini belgilab beradigan rasmiy pedagogik hujjat.
|
ta’lim tizimidagi har bir o‘quv fanining mazmuni va o‘tilish tartibini, ta’lim oluvchilar tomonidan o‘zlashtirilishi lozim
|
asosiy umumta’lim fanlari, odatda, o’qitishning birinchi bosqichida o’rganiladi, bu davrda ishlab chiqarish ta’limiga va maxsus fanlarni o’rganishga ajratiladigan
|
Barchasi to’g;ri
|
46
|
O’quv fani dasturi
|
ta’lim mazmuni, ularning talabalar tomonidan o’zlashtirilishining eng maqbul usullari, axborot manbalari ko’rsatilgan me’yoriy hujjat.
|
o‘quv rejadagi aniq fanlar bo‘yicha davlat ta’lim standartlariga asosan tayanch oliy ta’lim muassasalarining tegishli kafedralari tomonidan ishlab chiqiladigan
|
ta’lim tizimidagi har bir o‘quv fanining mazmuni va o‘tilish tartibini, ta’lim oluvchilar tomonidan o‘zlashtirilishi lozim bo‘lgan bilim hamda ko‘nikmalar hajmini belgilab beradigan rasmiy pedagogik hujjat
|
Barchasi to’g’ri
|
47
|
Namunaviy o’quv dastur
|
o‘quv rejadagi aniq fanlar bo‘yicha davlat ta’lim standartlariga asosan tayanch oliy ta’lim muassasalarining tegishli kafedralari tomonidan ishlab chiqiladigan, o‘quv materiallarni o‘zlashtirishga va o‘qitish mazmuniga qo‘yiladigan majburiy talablarni o‘z ichiga oladigan O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan tasdiqlanadigan, oliy ta’lim muassasalari bakalavriat ta’lim yo‘nalishlari va magistratura mutaxassisliklari talabalari uchun tavsiya etiladigan me’yoriy hujjat hisoblanadi.
|
o‘quv rejadagi aniq fanlar bo‘yicha davlat ta’lim standartlariga asosan tayanch oliy ta’lim muassasalarining tegishli kafedralari tomonidan ishlab chiqiladigan, o‘quv materiallarni o‘zlashtirishga va o‘qitish mazmuniga qo‘yiladigan majburiy talablarni o‘z ichiga oladigan hujjat hisoblanadi.
|
ta’lim mazmuni, ularning talabalar tomonidan o’zlashtirilishining eng maqbul usullari, axborot manbalari ko’rsatilgan me’yoriy hujjat.
|
- ta’lim tizimidagi har bir o‘quv fanining mazmuni va o‘tilish tartibini, ta’lim oluvchilar tomonidan o‘zlashtirilishi lozim bo‘lgan bilim hamda ko‘nikmalar hajmini belgilab beradigan rasmiy pedagogik hujjat.
|
48
|
Namunaviy o‘quv dasturi…. tomonidan tuziladi
|
Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining buyrug‘i bilan tayanch etib belgilangan oliy ta’lim muassasalari kafedralarida tegishli fan sohasidagi etuk olimlar, mutaxassislar va tajribali professor-o‘qituvchilardan tashkil topgan ijodiy
|
Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining buyrug‘i bilan tayanch etib belgilangan oliy ta’lim muassasalari kafedralarida
|
kafedralarida tegishli fan sohasidagi etuk olimlar, mutaxassislar va tajribali professor-o‘qituvchilardan tashkil topgan ijodiy
|
To’g’ri javob yo’q
|
49
|
Namunaviy o‘quv dasturi… o‘z ichiga oladi:
|
kirish;
asosiy qism;
amaliy mashg‘ulot mavzulari;
seminar mavzulari;
mustaqil ta’lim mavzulari;
tavsiya etiladigan darsliklar va o‘quv qo‘llanmalar ro‘yxati.
|
seminar mavzulari;
mustaqil ta’lim mavzulari;
tavsiya etiladigan darsliklar va o‘quv qo‘llanmalar ro‘yxati.
|
mustaqil ta’lim mavzulari;
tavsiya etiladigan darsliklar va o‘quv qo‘llanmalar ro‘yxati.
|
To’g’ri javonb yo’q
|
50
|
. Namunaviy o‘quv dastur davlat ta’lim standartlariga o‘zgartirishlar kiritilgan taqdirda yoki o‘zga xollarda qancha muddatda bir marta qayta ishlab chiqilishi va ushbu tartibga asosan qayta ekspertiza va tasdiqdan o‘tishi zarur.
|
5 yil
|
2 yil
|
3yil
|
4 yil
|
51
|
OTMning aniq bir bakalavriat ta’lim yo‘nalishi yoki magistratura mutaxassisligi talabalari uchun o‘quv rejadagi aniq bir fan bo‘yicha o‘quv dasturiga asosan professor-o‘qituvchilar tomonidan ishlab chiqiladigan, fanning mazmuniga qo‘shimcha va o‘zgartirishlar kiritilgan, mavzularning o‘qitish ketma-ketligiga rioya qilingan holda fanga ajratilgan soatlar aniq ko‘rsatilgan me’yoriy hujjat
|
Ishchi o‘quv dasturi -
|
Namunaviy o’quv dastur
|
Barchasi to’g’ri
|
Ishchi dastur
|
52
|
Ishchi o‘quv dasturida quyidagilar o‘z aksini topishi lozim:
|
Barcha javob to’g’ri
|
DTS talablari;
o‘quv dasturlarini mazmuniga qo‘yiladigan majburiy talablar;
talabalar uchun beriladigan o‘quv materiallarining maksimal hajmi;
bitiruvchilarni tayyorgarligiga qo‘yiladigan talablar;
OTM tomonidan o‘quv rejaga asosan belgilangan o‘quv yuklamasining hajmi;
|
ta’lim dasturlarining maqsadi va vazifalari. Yuqorida keltirilganlar asosida ishchi o‘quv dasturining tuzilishi ishlab chiqiladi va uning tarkibi quyidagilarni o‘z ichiga oladi:
titul varag‘i;
kirish so‘zi;
fanning maqsadi va vazifalari;
fanni o‘qitish jarayonini tashkil etish va o‘tkazish bo‘yicha tavsiyalar;
talabalarning bilimi, ko‘nikma va malakalariga qo‘yiladigan talablar;
|
fanning o‘quv rejadagi boshqa fanlar bilan o‘zaro bog‘liqligi, uslubiy jihatidan uzviyligi va ketma-ketligi;
fanning ilm-fan va ishlab chiqarishdagi o‘rni;
fanni o‘qitishda foydalaniladigan zamonaviy axborot va pedagogik texnologiyalar;fan bo‘yicha soatlar taqsimoti;
nazariy mashg‘ulotlar mavzulari mazmuni;
amaliy, seminar va labaratoriya mashg‘ulotlari mavzulari va rejalari;
mustaqil ta’lim mavzulari;
foydalaniladigan adabiyotlar ro‘yxati.
|
53
|
Oliy ta’lim muassasasi o‘qituvchilari uchun talabalarning auditoriyadagi va auditoriyadan tashqaridagi mustaqil ta’lim olishini maqbul usullarini izlash dolzarb masala hisoblanadi.
|
Sillabus, o‘quv uslubiy majmua va kalendar reja
|
Ishchi o‘quv dasturi
|
Oquv dastur
|
To’g’ri javob yo’q
|
54
|
o‘qitiladigan har bir fan bo‘yicha alohida tayyorlanadi. O‘quv uslubiy majmua talabani ma’ruza, seminar mashg‘ulotlariga mustaqil tayyorgarlik ko‘rishini hamda o‘zining bilim darajasini nazorat qilishini ta’minlaydi.
|
O‘quv uslubiy majmua
|
O’quv dastur
|
O’quv reja
|
Barcha javob to’g’ri
|
55
|
Milliy didaktikaning asosiy tamoyillaridan biri .
|
i ta’limning insoniylashuvidir.
|
Tarbiyaning insoniylashuvidir
|
A va B
|
Toʻgʻri javob yoʻq
|
56
|
Qonuniyatlar asosan qandaymetodlar asosida paydo bo‘ladi va ikki guruhga bo‘linadi
|
emperik
|
perik
|
enperik
|
imperik
|
57
|
Ta’lim va tarbiyaning birligi:
|
Barcha javob to’g’ri
|
o‘zlashtirilayotgan ilmiy bilimlar orqali ta’lim oluvchilarda ilmiy dunyoqarashni tarkib toptirish;
|
shu jarayonda ta’lim oluvchilarga muayyan ma’naviy sifatlar, ahloq normalarini singdirish;
|
ta’lim oluvchilarning aqliy kamoloti, qobiliyatlarini yanada rivojlantirib borish
|
58
|
Faol fikrlash operatsiyalarida, ya’ni taqqoslash, solishtirish, tahlil – sintez qilish, abstraksiya va umumlashtirishda namoyon bo‘ladi
|
Ta’limni ongli o‘zlashtirish tamoyili
|
Ta’lim va tarbiyaning birligi:
|
O‘qitishning tarbiyalovchi xarakteri tamoyili.
|
Ilmiylik tamoyili
|
59
|
maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2001 yil 16 avgustdagi…nechanchi son “Oliy ta’limning davlat ta’lim standartlarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi qarori bilan tasdiqlangan
|
343-son
|
341-son
|
344-son
|
348-son
|
60
|
O’quv dasturlarining mazmuni asosida aniqlanadi.
|
kasb tavsifnomalarning talablari
|
Ta’lim tavsifnomalarning talablari
|
Ijod tavsifnomalarning talablari
|
Tarbiya tavsifnomalarning talablari
|
61
|
Ta’lim turlari-…
|
ta’lim mazmuni, ta’limning tashkil etilish o‘rni, bosqichi, qo‘llaniladigan vositalari va ta’lim oluvchilarning yoshiga ko‘ra farqlanuvchi ta’lim ko‘rinishlari
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
masofaviy ta’limning o‘ziga xos turi sanaladi. Unga ko‘ra ta’lim jarayoni kompyuter texnologiyasining imkoniyatlari asosida tashkil etiladi
|
-zamonaviy ta’lim mohiyatini aks ettiruvchi ilg‘or pedagogik texnologiya hisoblanadi
|
62
|
Shaxsga yo‘naltirilgan ta’lim-….
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
-zamonaviy ta’lim mohiyatini aks ettiruvchi ilg‘or pedagogik texnologiya hisoblanadi
|
pedagog va o‘quvchi, talabalarning ta’limiy faoliyat jarayonida birgalikda rivojlanishlari, bir-birlarini tushuna olishlari, bir-birlariga nisbatan yaqinlikni his qilishlari
|
masofaviy ta’limning o‘ziga xos turi sanaladi. Unga ko‘ra ta’lim jarayoni kompyuter texnologiyasining imkoniyatlari asosida tashkil etiladi
|
63
|
Muammoli ta’lim-
|
-zamonaviy ta’lim mohiyatini aks ettiruvchi ilg‘or pedagogik texnologiya hisoblanadi.
|
- o‘ziga xos jihati o‘qitishning o‘quvchilar ehtiyojlari, qiziqishlari, bilimlari, dunyoqarashlari hamda o‘quv fanining imkoniyatlari, o‘quvchilar tomonidan o‘quv materiallarini o‘zlashtirishda duch kelinayotgan muammolarni inobatga olgan holda tashkil etilishi bilan belgilanadi.
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
64
|
Modul ta’limi-…
|
(lotinchadan “modulus” – kichik o‘lcham, ya’ni umumiy o‘quv materialining alohida yoki fikran ajratilgan tarkibiy qismi) dan o‘quvchilarning mustaqil ta’lim olishlarini yo‘lga qo‘yish
|
(yunonchadan “modulus” – kichik o‘lcham, ya’ni umumiy o‘quv materialining alohida yoki fikran ajratilgan tarkibiy qismi) dan o‘quvchilarning mustaqil ta’lim olishlarini yo‘lga qo‘yish
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
(yunonchadan “modulus” – katta o‘lcham, ya’ni umumiy o‘quv materialining alohida yoki fikran ajratilgan tarkibiy qismi) dan o‘quvchilarning mustaqil ta’lim olishlarini yo‘lga qo‘yish
|
65
|
Dasturiy ta’lim-..
|
- o‘ziga xos jihati o‘qitishning o‘quvchilar ehtiyojlari, qiziqishlari, bilimlari, dunyoqarashlari hamda o‘quv fanining imkoniyatlari, o‘quvchilar tomonidan o‘quv materiallarini o‘zlashtirishda duch kelinayotgan muammolarni inobatga olgan holda tashkil etilishi bilan belgilanadi.
|
pedagog va o‘quvchi, talabalarning ta’limiy faoliyat jarayonida birgalikda rivojlanishlari, bir-birlarini tushuna olishlari, bir-birlariga nisbatan yaqinlikni his qilishlari
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
masofaviy ta’limning o‘ziga xos turi sanaladi. Unga ko‘ra ta’lim jarayoni kompyuter texnologiyasining imkoniyatlari asosida tashkil etiladi
|
66
|
Interfaol ta’lim-..
|
(lot. “inter” – o‘rtasida, o‘zaro; “act” – harakat qilmoq) bugungi kunda keng ommalashgan ta’lim turlaridan biri sanaladi.
|
(yunon. “inter” – boshida, o‘zaro; “act” – harakat qilmoq) bugungi kunda keng ommalashgan ta’lim turlaridan biri sanaladi
|
(yunon. “injer” – o‘rasida, o‘zaro; “act” – harakat qilmoq) bugungi kunda keng ommalashgan ta’lim turlaridan biri sanaladi
|
(yunon “injer” – o‘rtasida, o‘zaro; “act” – harakat qilmoq) bugungi kunda keng ommalashgan ta’lim turlaridan biri sanaladi
|
67
|
Masofaviy ta’lim
|
(lot. “distantia” – masofadan foydalanish) o‘qituvchi va o‘quvchi o‘rtasidagi to‘g‘ridan-to‘g‘ri, shaxsiy aloqasiz “masofadan o‘qitish” imkonini yaratib beruvchi zamonaviy axborot va telekommunikatsion texnologiyalardan foydalanish
|
(yunon. “disk” – masofadan foydalanish) o‘qituvchi va o‘quvchi o‘rtasidagi to‘g‘ridan-to‘g‘ri, shaxsiy aloqasiz “masofadan o‘qitish” imkonini yaratib beruvchi zamonaviy axborot va telekommunikatsion texnologiyalardan foydalanish
|
(lot. “inter” – o‘rtasida, o‘zaro; “act” – harakat qilmoq) bugungi kunda keng ommalashgan ta’lim turlaridan biri sanaladi
|
(yunon “distantia” – uzoqdan foydalanish) o‘qituvchi va o‘quvchi o‘rtasidagi to‘g‘ridan-to‘g‘ri, shaxsiy aloqasiz “masofadan o‘qitish” imkonini yaratib beruvchi zamonaviy axborot va telekommunikatsion texnologiyalardan foydalanish
|
68
|
Kompyuter ta’limi
|
masofaviy ta’limning o‘ziga xos turi sanaladi. Unga ko‘ra ta’lim jarayoni kompyuter texnologiyasining imkoniyatlari asosida tashkil etiladi
|
pedagog va o‘quvchi, talabalarning ta’limiy faoliyat jarayonida birgalikda rivojlanishlari, bir-birlarini tushuna olishlari, bir-birlariga nisbatan yaqinlikni his qilishlari
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
o‘quvchilarning qiziqish va xohishlariga ko‘ra muayyan fan, predmet yuzasidan beriladigan ilmiy-nazariy bilimlarni chuqurlashtirish
|
69
|
Hamkorlik ta’lim-…
|
pedagog va o‘quvchi, talabalarning ta’limiy faoliyat jarayonida birgalikda rivojlanishlari, bir-birlarini tushuna olishlari, bir-birlariga nisbatan yaqinlikni his qilishlari
|
o‘quvchi, talabalarning ichki imkoniyatlari oshirish va ularni ro‘yobga chiqarishga yo‘naltiriladi
|
masofaviy ta’limning o‘ziga xos turi sanaladi. Unga ko‘ra ta’lim jarayoni kompyuter texnologiyasining imkoniyatlari asosida tashkil etiladi
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
70
|
Loyiha ta’limi-..
|
lot. “projectus” – “ilgari surilgan”) ta’limiy xarakterdagi aniq reja, maqsad asosida uning natijalanishini kafolatlagan holda pedagogik faoliyat mazmunini ishlab chiqishga yo‘naltirilgan ta’lim sanaladi
|
yunon. “projectus” – ta’limiy xarakterdagi aniq reja, maqsad asosida uning natijalanishini kafolatlagan holda pedagogik faoliyat mazmunini ishlab chiqishga yo‘naltirilgan ta’lim sanaladi
|
yunon “projectus” – “keyin surilgan”) ta’limiy xarakterdagi aniq reja, maqsad asosida uning natijalanishini kafolatlagan holda pedagogik faoliyat mazmunini ishlab chiqishga yo‘naltirilgan ta’lim sanaladi
|
Yunon “projectus” – “olinroqsurilgan”) ta’limiy xarakterdagi aniq reja, maqsad asosida uning natijalanishini kafolatlagan holda pedagogik faoliyat mazmunini ishlab chiqishga yo‘naltirilgan ta’lim sanaladi
|
71
|
Rivojlantiruvchi ta’lim
|
o‘quvchi, talabalarning ichki imkoniyatlari oshirish va ularni ro‘yobga chiqarishga yo‘naltiriladi.
|
o‘quvchilarning qiziqish va xohishlariga ko‘ra muayyan fan, predmet yuzasidan beriladigan ilmiy-nazariy bilimlarni chuqurlashtirish
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
72
|
Repititorlik ta’limi
|
(lot. “repititor” – orqaga qaytarishni talab qiluvchi; takrorlovchi) – bu ta’limda o‘quvchiga ma’lum bir o‘quv fani yoki kursi bo‘yicha chuqur bilimlarni berish maqsadida tashkil etiladigan pulli qo‘shimcha ta’lim turi sanaladi.
|
(lot. “1abor” – mehnat, ish, qiyinchilik, “laboro” – mehnat qilish, harakat qilish, tashvishlanish, qayg‘urish, qiyinchilikni yengib o‘tish) – O‘MKHT va OTMda o‘quv jarayonining samaradorligini oshirishga xizmat qiladigan amaliy mashg‘ulotlardan biri sanaladi
|
(lot. “repititor” – oldinga qaytarishni talab qiluvchi; takrorlovchi) – bu ta’limda o‘quvchiga ma’lum bir o‘quv fani yoki kursi bo‘yicha chuqur bilimlarni berish maqsadida tashkil etiladigan pulli qo‘shimcha ta’lim turi sanaladi.
|
(yunoncha “repititor” – orqaga qaytarishni talab qiluvchi; takrorlovchi) – bu ta’limda o‘quvchiga ma’lum bir o‘quv fani yoki kursi bo‘yicha chuqur bilimlarni berish maqsadida tashkil etiladigan pulli qo‘shimcha ta’lim turi sanaladi.
|
73
|
Innovatsion ta’lim
|
ing. “innovation” – yangilik kiritish, ixtiro) o‘quvchi, talabada yangi g‘oya, me’yor, qoidalarni yaratish, o‘zga shaxslar tomonidan yaratilgan ilg‘or g‘oyalar, me’yor, qoidalarni tabiiy qabul qilish
|
yunon. “innovan” – yangilik kiritish, ixtiro) o‘quvchi, talabada yangi g‘oya, me’yor, qoidalarni yaratish, o‘zga shaxslar tomonidan yaratilgan ilg‘or g‘oyalar, me’yor, qoidalarni tabiiy qabul qilish
|
yunon. “inovashion” – yangilik kiritish, ixtiro) o‘quvchi, talabada yangi g‘oya, me’yor, qoidalarni yaratish, o‘zga shaxslar tomonidan yaratilgan ilg‘or g‘oyalar, me’yor, qoidalarni tabiiy qabul qilish
|
(lot. “1abor” – mehnat, ish, qiyinchilik, “laboro” – mehnat qilish, harakat qilish, tashvishlanish, qayg‘urish, qiyinchilikni yengib o‘tish) – O‘MKHT va OTMda o‘quv jarayonining samaradorligini oshirishga xizmat qiladigan amaliy mashg‘ulotlardan biri sanaladi
|
74
|
Ta’limning asosiy shakllari
|
individual;
sinf-darsli;
ma’ruza-seminarli
|
o‘quvchi, talabalarning ichki imkoniyatlari oshirish va ularni ro‘yobga chiqarishga yo‘naltiriladi
|
o‘quvchilarning qiziqish va xohishlariga ko‘ra muayyan fan, predmet yuzasidan beriladigan ilmiy-nazariy bilimlarni chuqurlashtirish
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
75
|
Seminar-..
|
(lot. “seminarium” – bilimlarni ko‘chirib o‘tkazish) – O’MKHT va OTM tashkil etiladigan o‘quv mashg‘ulotlarining muhim shakllaridan biri.
|
(yunon “seminar” – bilimlarni ko‘chirib o‘tkazish) – O’MKHT va OTM tashkil etiladigan o‘quv mashg‘ulotlarining muhim shakllaridan
|
(lot. “1abor” – mehnat, ish, qiyinchilik, “laboro” – mehnat qilish, harakat qilish, tashvishlanish, qayg‘urish, qiyinchilikni yengib o‘tish) – O‘MKHT va OTMda o‘quv jarayonining samaradorligini oshirishga xizmat qiladigan amaliy mashg‘ulotlardan biri sanaladi
|
(yunon. “seminar” – ko‘chirib o‘tkazish) – O’MKHT va OTM tashkil etiladigan o‘quv mashg‘ulotlarining muhim shakllaridan
|
76
|
Laboratoriya ishi-..
|
(lot. “1abor” – mehnat, ish, qiyinchilik, “laboro” – mehnat qilish, harakat qilish, tashvishlanish, qayg‘urish, qiyinchilikni yengib o‘tish) – O‘MKHT va OTMda o‘quv jarayonining samaradorligini oshirishga xizmat qiladigan amaliy mashg‘ulotlardan biri sanaladi
|
(yunon. “1eror” – mehnat, ish, qiyinchilik, “laboro” – mehnat qilish, harakat qilish, tashvishlanish, qayg‘urish, qiyinchilikni yengib o‘tish) – O‘MKHT va OTMda o‘quv jarayonining samaradorligini oshirishga xizmat qiladigan amaliy mashg‘ulotlardan biri sanaladi
|
yunont. “1abur” – mehnat, ish, qiyinchilik, “laboro” – mehnat qilish, harakat qilish, tashvishlanish, qayg‘urish, qiyinchilikni yengib o‘tish) – O‘MKHT va OTMda o‘quv jarayonining samaradorligini oshirishga xizmat qiladigan amaliy mashg‘ulotlardan biri sanaladi
|
(yunont. “1abror” – mehnat, ish, qiyinchilik, “laboro” – mehnat qilish, harakat qilish, tashvishlanish, qayg‘urish, qiyinchilikni yengib o‘tish) – O‘MKHT va OTMda o‘quv jarayonining samaradorligini oshirishga xizmat qiladigan amaliy mashg‘ulotlardan biri sanaladi
|
77
|
Fakultativlar…
|
o‘quvchilarning qiziqish va xohishlariga ko‘ra muayyan fan, predmet yuzasidan beriladigan ilmiy-nazariy bilimlarni chuqurlashtirish
|
muayyan fan bo’yicha o’quv dasturidagi mavzuni talabalar, shuningdek, shu mavzuga qiziqish bildirgan va maxsus taklif etilgan professor-o’qituvchilar, olim va mutaxassislar auditoriyasida ma’ruza shaklida o’tkaziladigan darslar ochiq ma’ruzalar deb ataladi.
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
OTMdagi ma’ruza kursining materiallarini yoki ma’ruzalar kursiga kirmagan materialni chuqur o‘rganish maqsadida tashkil etiladigan ta’limning tashkiliy shakli.
|
78
|
Oliy ta’limda ma’ruzalarni yuzaga kelish tarixi…
|
XIII–XIV asrlardan boshlab Yevropada birinchi universitetlar tashkil etilganda, ma’ruzalar o’qitishning asosiy bir shakli sifatida yuzaga keldi
|
X–XIV asrlardan boshlab Amerikada birinchi universitetlar tashkil etilganda, ma’ruzalar o’qitishning asosiy bir shakli sifatida yuzaga keldi
|
X–XI asrlardan boshlab Yevropada birinchi universitetlar tashkil etilganda, ma’ruzalar o’qitishning asosiy bir shakli sifatida yuzaga keldi
|
XII–XIV asrlardan boshlab Amerikada birinchi universitetlar tashkil etilganda, ma’ruzalar o’qitishning asosiy bir shakli sifatida yuzaga keldi
|
79
|
Maslahat (konsultatsiya)…
|
O’MKHT va OTMda tashkil etiladigan o‘quv mashg‘ulotlarining shakllaridan biri bo‘lib, u, odatda, mustaqil ishlarni tashkil etish, sessiya yoki imtihonlar oldidan pedagog va talabalar o’rtasidagi dialog ko’rinishida tashkil etiladi
|
OTMdagi ma’ruza kursining materiallarini yoki ma’ruzalar kursiga kirmagan materialni chuqur o‘rganish maqsadida tashkil etiladigan ta’limning tashkiliy shakli.
|
o‘quvchilarning qiziqish va xohishlariga ko‘ra muayyan fan, predmet yuzasidan beriladigan ilmiy-nazariy bilimlarni chuqurlashtirish
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
80
|
Maxsus kurslar..
|
OTMdagi ma’ruza kursining materiallarini yoki ma’ruzalar kursiga kirmagan materialni chuqur o‘rganish maqsadida tashkil etiladigan ta’limning tashkiliy shakli.
|
o‘quvchilarning qiziqish va xohishlariga ko‘ra muayyan fan, predmet yuzasidan beriladigan ilmiy-nazariy bilimlarni chuqurlashtirish
|
O’MKHT va OTMda tashkil etiladigan o‘quv mashg‘ulotlarining shakllaridan biri bo‘lib, u, odatda, mustaqil ishlarni tashkil etish, sessiya yoki imtihonlar oldidan pedagog va talabalar o’rtasidagi dialog ko’rinishida tashkil etiladi
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
81
|
Nazorat ishi…
|
nafaqat O’MKHT va OTMda, shuningdek, umumiy o‘rta, o‘rta maxsus ta’lim muassasalarida ham tashkil etiladigan o‘quv mashg‘ulotlarining an’anaviy shakllaridan biri
|
muayyan fan bo’yicha o’quv dasturidagi mavzuni talabalar, shuningdek, shu mavzuga qiziqish bildirgan va maxsus taklif etilgan professor-o’qituvchilar, olim va mutaxassislar auditoriyasida ma’ruza shaklida o’tkaziladigan darslar ochiq ma’ruzalar deb ataladi.
|
O’MKHT va OTMda tashkil etiladigan o‘quv mashg‘ulotlarining shakllaridan biri bo‘lib, u, odatda, mustaqil ishlarni tashkil etish, sessiya yoki imtihonlar oldidan pedagog va talabalar o’rtasidagi dialog ko’rinishida tashkil etiladi
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
82
|
Maruza xususiyatlari
|
Axborot va ma’lumotlar manbai,dialog uchun muhit,muammoni birgalikda hal etish,ijtimoiy xodisa,fiktlash strategiyasini namoyish etish
|
talabalarning o‘quv materialining muayyan bob yoki bo‘limlari bo‘yicha o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, baholash shakli
|
o‘quvchilarning qiziqish va xohishlariga ko‘ra muayyan fan, predmet yuzasidan beriladigan ilmiy-nazariy bilimlarni chuqurlashtirish
|
bo‘lajak pedagoglarni kasbiy faoliyatning asosiy turlari bilan tanishtirish, har bir talaba tomonidan o‘zlashtirilgan kasbiy bilimlarni tizimlashtirish, boshlang‘ich kasbiy ko‘nikma
|
83
|
Ochiq ma’ruzalar
|
muayyan fan bo’yicha o’quv dasturidagi mavzuni talabalar, shuningdek, shu mavzuga qiziqish bildirgan va maxsus taklif etilgan professor-o’qituvchilar, olim va mutaxassislar auditoriyasida ma’ruza shaklida o’tkaziladigan darslar ochiq ma’ruzalar deb ataladi.
|
bo‘lajak pedagoglarni kasbiy faoliyatning asosiy turlari bilan tanishtirish, har bir talaba tomonidan o‘zlashtirilgan kasbiy bilimlarni tizimlashtirish, boshlang‘ich kasbiy ko‘nikma
|
O’MKHT va OTMda tashkil etiladigan o‘quv mashg‘ulotlarining shakllaridan biri bo‘lib, u, odatda, mustaqil ishlarni tashkil etish, sessiya yoki imtihonlar oldidan pedagog va talabalar o’rtasidagi dialog ko’rinishida tashkil etiladi
|
o‘quvchilarning qiziqish va xohishlariga ko‘ra muayyan fan, predmet yuzasidan beriladigan ilmiy-nazariy bilimlarni chuqurlashtirish
|
84
|
Ma’ruza dastlab qayerda paydo bo’lgan?
|
. Ma’ruza dastlab qadimgi Gretsiyada yuzaga kelgan bo’lib, keyinchalik o’rta asrlarda qadimgi Rimda rivojlandi
|
Ma’ruza dastlab qadimgi Amerikada yuzaga kelgan bo’lib, keyinchalik o’rta asrlarda qadimgi xitoyda rivojlandi
|
Ma’ruza dastlab qadimgi AQSHda yuzaga kelgan bo’lib, keyinchalik o’rta asrlarda qadimgi Rimda rivojlandi
|
Ma’ruza dastlab qadimgi Amerikada yuzaga kelgan bo’lib, keyinchalik o’rta asrlarda qadimgi Gritsiyada rivojlandi
|
86
|
Pedagogik amaliyot
|
bo‘lajak pedagoglarni kasbiy faoliyatning asosiy turlari bilan tanishtirish, har bir talaba tomonidan o‘zlashtirilgan kasbiy bilimlarni tizimlashtirish, boshlang‘ich kasbiy ko‘nikma, malakalarni yaxlit shakllantirishga yo‘naltirilgan
|
Axborot va ma’lumotlar manbai,dialog uchun muhit,muammoni birgalikda hal etish,ijtimoiy xodisa,fiktlash strategiyasini namoyish etish
|
– nazoratning tarkibiy qismi bo‘lib, uning asosiy didaktik vazifasi o‘qituvchi va talabalar o‘rtasida teskari aloqani yuzaga keltirish
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
87
|
Tashxis ---
|
Didaktik jarayon kechadigan barcha sharoitlarni oydinlashtirish, uning natijalarini belgilash bolib, uning maqsadi o‘quv jarayonini uning mahsuli bilan bog‘liq holda, o‘z vaqtida aniqlash, baholash va tahlil qilishdan iborat
|
muayyan fan bo’yicha o’quv dasturidagi mavzuni talabalar, shuningdek, shu mavzuga qiziqish bildirgan va maxsus taklif etilgan professor-o’qituvchilar, olim va mutaxassislar auditoriyasida ma’ruza shaklida o’tkaziladigan darslar ochiq ma’ruzalar deb ataladi.
|
– nazoratning tarkibiy qismi bo‘lib, uning asosiy didaktik vazifasi o‘qituvchi va talabalar o‘rtasida teskari aloqani yuzaga keltirish
|
Axborot va ma’lumotlar manbai,dialog uchun muhit,muammoni birgalikda hal etish,ijtimoiy xodisa,fiktlash strategiyasini namoyish etish
|
89
|
“Ta’limni baholashda ziddiyatli qarashlarning tug‘ilishini buyuk pedagog”kimning fikri…
|
Ya.A.Komenskiy
|
Dj.Milton, nemis pedagogi N.B.Besedovlar
|
K.D.Ushinskiy va A.Avloniylar
|
A.C.Levina
|
90
|
Tekshirish nima--
|
– nazoratning tarkibiy qismi bo‘lib, uning asosiy didaktik vazifasi o‘qituvchi va talabalar o‘rtasida teskari aloqani yuzaga keltirish
|
talabalarning o‘quv materialining muayyan bob yoki bo‘limlari bo‘yicha o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, baholash shakli
|
Axborot va ma’lumotlar manbai,dialog uchun muhit,muammoni birgalikda hal etish,ijtimoiy xodisa,fiktlash strategiyasini namoyish etish
|
muayyan fan bo’yicha o’quv dasturidagi mavzuni talabalar, shuningdek, shu mavzuga qiziqish bildirgan va maxsus taklif etilgan professor-o’qituvchilar, olim va mutaxassislar auditoriyasida ma’ruza shaklida o’tkaziladigan darslar ochiq ma’ruzalar deb ataladi.
|
91
|
Nazorat…
|
--talabaning bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, o‘lchash va baholash jarayoni
Aniqlash va o‘lchash tekshirish deb ham ataladi.
|
ta’lim oluvchilarga ularning ta’lim olishi, bilimlarni o‘zlashtirishga nisbatan ijodiy yondashishini rag‘batlantirish maqsadida ta’sir ko‘rsatish vositasi
|
Axborot va ma’lumotlar manbai,dialog uchun muhit,muammoni birgalikda hal etish,ijtimoiy xodisa,fiktlash strategiyasini namoyish etish
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
92
|
Oraliq tekshirish …
|
talabalarning o‘quv materialining muayyan bob yoki bo‘limlari bo‘yicha o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, baholash shakli
|
bu ta’lim jarayonida o‘quvchilar tomonidan o‘quv dasturida belgilangan muayyan mavzularni o‘zlashtirilish bo‘yicha bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, baholash shakli
|
ta’lim oluvchilarga ularning ta’lim olishi, bilimlarni o‘zlashtirishga nisbatan ijodiy yondashishini rag‘batlantirish maqsadida ta’sir ko‘rsatish vositasi
|
--talabaning bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, o‘lchash va baholash jarayoni
Aniqlash va o‘lchash tekshirish deb ham ataladi.
|
93
|
Formal ta’lim nazariyasiga kimlar asos slogan??
|
Djon Lokk (XVII asr), Pestalotsi, Kant va Gerbart (XVIII-XIX asrlar) asos solganlar
|
Komenskiy (XVII asr), Pestalotsi, Kril va Geredod (XVIII-XIX asrlar) asos solganlar
|
Levina(XVII asr), Pestalotsi, Usheviskiy(XVIII-XIX asrlar) asos solganlar
|
Kant va Gerbayt (XVIII-XIX asrlar) asos solganlar
|
94
|
Didaktik formalizm nazariyasi nechanchi asrda vujudga kelgan?
|
. XVIII asrning oxirlarida
|
. XVIasrning oxirlarida
|
. XVII asrning boshlarida
|
. XV asrning oxirlarida
|
95
|
. Didaktik formalizm tarafdorlarining asosiy g’oyasi qadimiy olim kim asos slogan?
|
Geraklit tomonidan aytilgan (ko’p bilim aqlni kuchaytirmaydi) fikrlariga asoslangan
|
Geradod tomonidan aytilgan (ko’p bilim aqlni kuchaytirmaydi) fikrlariga asoslangan
|
Gerbpert tomonidan aytilgan (ko’p bilim aqlni kuchaytirmaydi) fikrlariga asoslangan
|
Geklion tomonidan aytilgan (ko’p bilim aqlni kuchaytirmaydi) fikrlariga asoslangan
|
96
|
Falsafiy ratsionalizm…..
|
lotinchada «rationalts» - aqlli)ga tayanadilar va bilim manbai aqldir, bilim faqat aqlning mustaqilligida tug’iladi moddiy ta’lim nazariyasi jadal rivojladi. Nazariyaning paydo bo’lishiga sanoat va uning ilmiy-texnik asoslari rivojlanishi asos bo’lib xizmat qildi
|
yunonchada «ratios» - aqlli)ga tayanadilar va bilim manbai aqldir, bilim faqat aqlning mustaqilligida tug’iladi moddiy ta’lim nazariyasi jadal rivojladi. Nazariyaning paydo bo’lishiga sanoat va uning ilmiy-texnik asoslari rivojlanishi asos bo’lib xizmat qildi
|
yunonchada «rationalts» - hajmli)ga tayanadilar va bilim manbai aqldir, bilim faqat aqlning mustaqilligida tug’iladi moddiy ta’lim nazariyasi jadal rivojladi. Nazariyaning paydo bo’lishiga sanoat va uning ilmiy-texnik asoslari rivojlanishi asos bo’lib xizmat qildi
|
yunonchada bilimliga tayanadilar va bilim manbai aqldir, bilim faqat aqlning mustaqilligida tug’iladi moddiy ta’lim nazariyasi jadal rivojladi. Nazariyaning paydo bo’lishiga sanoat va uning ilmiy-texnik asoslari rivojlanishi asos bo’lib xizmat qildi
|
97
|
Nechanchi asrda moddiy ta’lim nazariyasi jadal rivojladi. Nazariyaning paydo bo’lishiga sanoat va uning ilmiy-texnik asoslari rivojlanishi asos bo’lib xizmat qildi?
|
XVII asr oxiri – XIX asr boshlarida
|
XII asr oxiri – XI asr boshlarida
|
XV asr oxiri – XX asr boshlarida
|
XV asr oxiri – XX asr boshlarida
|
98
|
Kimlar maktabning asosiy maqsadi o’quvchilarga bilimlar berish deb hisoblaganlar hamda o’zlari o’qitadigan fanga iloji boricha ko’proq materiallarni kiritishga intilganlar deb hisoblaganlar?
|
Dj.Milton, nemis pedagogi N.B.Besedovlar
|
G.Spenser
|
Dj.Dyun, G.Kershenshteyner
|
K.D.Ushinskiy va A.Avloniylar
|
99
|
empirizm g’oyalarini kimlar ilgari surishgan?
|
G.Spenser (1820-1903 yillar) bilish tajriba chegarasidan chiqa olmaydi va bilim manbai fag’at tajriba hisoblanadi deya fikr bildirganlar
|
Dj.Milton, nemis (1820-1903 yillar) bilish tajriba chegarasidan chiqa olmaydi va bilim manbai fag’at tajriba hisoblanadi deya fikr bildirganlar
|
K.D.Ushinskiy va A.Avloniylar bilish tajriba chegarasidan chiqa olmaydi va bilim manbai fag’at tajriba hisoblanadi deya fikr bildirganlar
|
N.B.Besedovlar tajriba chegarasidan chiqa olmaydi va bilim manbai fag’at tajriba hisoblanadi deya fikr bildirganlar
|
100
|
Formal va moddiy ta’lim nazariyalarini kimlar asosli tanqid qilishgan?
|
K.D.Ushinskiy va A.Avloniylar
|
Dj.Dyun, G.Kershenshteyner
|
L.K.Levina
|
A.Abdulla Avloniy
|
101
|
Bilimsiz odam bu mevasiz daraxtga o’xshaydi” asar nomi qaysi?
|
Turkiy guliston yoxud axloq
|
Qutadg’u bilig
|
Tib qonunlari
|
Mahbub ul Qulib
|
102
|
Nechanchi asrda chet el va ayniqsa amerika pedagogikasida maktab ta’limi masalalari bo’yicha pragmatik (yunoncha «pragma» – harakat, amaliyot) g’oyasi keng tarqaldi?.
|
XX asr boshlarida
|
XIII asr boshlarida
|
XIV asr boshlarida
|
XII asr boshlarida
|
103
|
Kimlar o’qitish bu o’quvchining “tajribasini qayta tashkil etish” uzluksiz jarayoni deb hisoblaydilar?
|
Dj.Dyun, G.Kershenshteyner
|
K.D.Ushinskiy va A.Avloniylar
|
L.K.Levina
|
Ayupova
|
104
|
Yakuniy tekshirish va hisobga olish
|
– talabalarning ta’lim jarayonining barcha bosqichlarida egallangan bilim, ko‘nikmava malakalarini o‘zlashtirish sifatini tashxislash
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
ta’lim oluvchilarga ularning ta’lim olishi, bilimlarni o‘zlashtirishga nisbatan ijodiy yondashishini rag‘batlantirish maqsadida ta’sir ko‘rsatish vositasi
|
bu ta’lim jarayonida o‘quvchilar tomonidan o‘quv dasturida belgilangan muayyan mavzularni o‘zlashtirilish bo‘yicha bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, baholash shakli
|
105
|
Baho---
|
ta’lim oluvchilarga ularning ta’lim olishi, bilimlarni o‘zlashtirishga nisbatan ijodiy yondashishini rag‘batlantirish maqsadida ta’sir ko‘rsatish vositasi
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
– talabalarning ta’lim jarayonining barcha bosqichlarida egallangan bilim, ko‘nikmava malakalarini o‘zlashtirish sifatini tashxislash
|
bu ta’lim jarayonida o‘quvchilar tomonidan o‘quv dasturida belgilangan muayyan mavzularni o‘zlashtirilish bo‘yicha bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, baholash shakli
|
106
|
O‘quvchilarning o‘zlashtirish natijalarini hisobga olishda nimalarga etibor olish kerak?
|
1) o‘quv dasturi asosida mavzu va bulimni o‘rganishda o‘quvchilarning bilim, ko‘nikma va malakalarini har tomonlama nazorat qilish; chiqarish;
2) har bir yakunlangan mavzu bo‘yicha o‘quvchilarning faoliyati to‘g‘risida xulosa
o‘rtacha arifmetik ma’lumotlarga tayanibgina o‘quvchilarning o‘zlashtirish darajasini baholamaslik;
o‘quvchilarning mavjud bilimlariga
|
bu ta’lim jarayonida o‘quvchilar tomonidan o‘quv dasturida belgilangan muayyan mavzularni o‘zlashtirilish bo‘yicha bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, baholash shakli
|
– talabalarning ta’lim jarayonining barcha bosqichlarida egallangan bilim, ko‘nikmava malakalarini o‘zlashtirish sifatini tashxislash
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
107
|
Xolislik (ob’yektivlik nima?
|
tashxis testlari (topshiriqlari, savollari), tashxis jarayoni mazmunining ilmiy asoslanganligi, pedagogning barcha ta’lim oluvchilarga do‘stona munosabati hamda bilim, ko‘nikma, malakalarni baholashdan aniq maqsadning ko‘zlanganligi kabi talablardan iborat
|
ta’lim oluvchilarga ularning ta’lim olishi, bilimlarni o‘zlashtirishga nisbatan ijodiy yondashishini rag‘batlantirish maqsadida ta’sir ko‘rsatish vositasi
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
– talabalarning ta’lim jarayonining barcha bosqichlarida egallangan bilim, ko‘nikmava malakalarini o‘zlashtirish sifatini tashxislash
|
108
|
Joriy nazorat –
|
bu ta’lim jarayonida o‘quvchilar tomonidan o‘quv dasturida belgilangan muayyan mavzularni o‘zlashtirilish bo‘yicha bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, baholash shakli
|
--talabaning bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, o‘lchash va baholash jarayoni
Aniqlash va o‘lchash tekshirish deb ham ataladi.
|
ta’lim oluvchilarga ularning ta’lim olishi, bilimlarni o‘zlashtirishga nisbatan ijodiy yondashishini rag‘batlantirish maqsadida ta’sir ko‘rsatish vositasi
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
109
|
Oraliq nazorat –
|
talabalar tomonidan o‘rganilayotgan fanning muayyan bob yoki bo‘limlari bo‘yicha o‘zlashtirilgan bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, baholash shakli
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
– talabalar tomonidan o‘rganilayotgan fanning muayyan davrlar (choraklik, yarim yillik, yillik va davlat attestatsiyasi sinovlari )da o’quv fani bo‘yicha o‘zlashtirilgan bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, baholash shakli
|
--talabaning bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, o‘lchash va baholash jarayoni
Aniqlash va o‘lchash tekshirish deb ham ataladi.
|
110
|
Yakuniy nazorat –
|
– talabalar tomonidan o‘rganilayotgan fanning muayyan davrlar (choraklik, yarim yillik, yillik va davlat attestatsiyasi sinovlari )da o’quv fani bo‘yicha o‘zlashtirilgan bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, baholash shakli
|
talabalar tomonidan o‘rganilayotgan fanning muayyan bob yoki bo‘limlari bo‘yicha o‘zlashtirilgan bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, baholash shakli
|
– talabalarning ta’lim jarayonining barcha bosqichlarida egallangan bilim, ko‘nikmava malakalarini o‘zlashtirish sifatini tashxislash
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
111
|
CHoraklik, yarim yillik, yillik va davlat attestatsiyasi sinovlari singari turlarga bo‘linadi.
|
Yakuniy nazorat
|
Joriy nazorat
|
Oraliq nazorat
|
Arashlash nazorat
|
112
|
Yozma tekshirish--
|
– talabalarning bilim, ko‘nikma va malakalarini nazorat qilish va baholashning eng samarali usullaridan biri bo‘lib, ularning ijodiy qobiliyatlarini baholash imkonini beradi
|
--talabaning bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, o‘lchash va baholash jarayoni Aniqlash va o‘lchash tekshirish deb ham ataladi.
|
– talabalar tomonidan o‘rganilayotgan fanning muayyan davrlar (choraklik, yarim yillik, yillik va davlat attestatsiyasi sinovlari )da o’quv fani bo‘yicha o‘zlashtirilgan bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, baholash shakli
|
aniq maqsad asosida muayyan holat darajasini sifat va miqdoriy ko‘rsatkichlarda belgilashga imkon beruvchi sinov vositasi
|
113
|
Shkalalash –
|
aniq jarayonlarni raqamlar tizimi yordamida modellashtirish
|
talabalar tomonidan o‘rganilayotgan fanning muayyan bob yoki bo‘limlari bo‘yicha o‘zlashtirilgan bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, baholash shakli
|
– talabalarning bilim, ko‘nikma va malakalarini nazorat qilish va baholashning eng samarali usullaridan biri bo‘lib, ularning ijodiy qobiliyatlarini baholash imkonini beradi
|
aniq maqsad asosida muayyan holat darajasini sifat va miqdoriy ko‘rsatkichlarda belgilashga imkon beruvchi sinov vositasi
|
114
|
Test –
|
aniq maqsad asosida muayyan holat darajasini sifat va miqdoriy ko‘rsatkichlarda belgilashga imkon beruvchi sinov vositasi
|
– talabalarning bilim, ko‘nikma va malakalarini nazorat qilish va baholashning eng samarali usullaridan biri bo‘lib, ularning ijodiy qobiliyatlarini baholash imkonini beradi
|
– talabalar tomonidan o‘rganilayotgan fanning muayyan davrlar (choraklik, yarim yillik, yillik va davlat attestatsiyasi sinovlari )da o’quv fani bo‘yicha o‘zlashtirilgan bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, baholash shakli
|
--talabaning bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini aniqlash, o‘lchash va baholash jarayoni
Aniqlash va o‘lchash tekshirish deb ham ataladi.
|
115
|
Reyting----
|
(ingl. “baholash”, “tartibga keltirish”, “klassifikatsiyalash”) muayyan hodisani oldindan belgilangan shkala bo‘yicha baholash
|
yunon. “ballash”, “tartibga keltirish”, “klassifikatsiyalash”) muayyan hodisani oldindan belgilangan shkala bo‘yicha baholash
|
yuno. “tartibga keltirish”, “klassifikatsiyalash”) muayyan hodisani oldindan belgilangan shkala bo‘yicha baholash
|
yunon “ballash”, “tartibga keltirish”, “klassifikatsiyalash”) muayyan hodisani oldindan belgilangan shkala bo‘yicha baholash
|
116
|
Reyting tizimi yana bir qator afzalliklarga ega…
|
ta’lim jarayonida baholash tizimi imkoniyatlarini kengaytirish;
o‘quvchi bilimini eng adolatli mezonlar yordamida aniqlash;
ta’limni standartlashtirish jarayoni uchun zarur imkoniyatlarni ochib berish;
ta’lim standartlarida ko‘zda tutilgan o‘quv dasturiga kirgan majburiy ixtiyoriy mavzularning to‘laligicha o‘zlashtirilishi;
|
aniq maqsad asosida muayyan holat darajasini sifat va miqdoriy ko‘rsatkichlarda belgilashga imkon beruvchi sinov vositasi
|
– talabalarning bilim, ko‘nikma va malakalarini nazorat qilish va baholashning eng samarali usullaridan biri bo‘lib, ularning ijodiy qobiliyatlarini baholash imkonini beradi
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
117
|
Qaysi sabablarga ko‘ra besh balli baholash mezoni o‘zini oqlamadi?
|
a) talaba o‘ruvchiganilgan mavzuni o‘zlashtirgan, lekin mustaqil tushuntirish berishda o‘qituvchining aniqlashtiruvchi savollariga ehtiyoj sezsa; b) savollarning mantiqiy tuzuilishini o‘zgartirib berganda, javob berishga qiynalsa; v) yozma ishda xatolari bor bo‘lsa.
|
talabaning fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi, o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ta’lim
|
ta’lim jarayonida baholash tizimi imkoniyatlarini kengaytirish;
o‘quvchi bilimini eng adolatli mezonlar yordamida aniqlash;
ta’limni standartlashtirish jarayoni uchun zarur imkoniyatlarni ochib berish;
ta’lim standartlarida ko‘zda tutilgan o‘quv dasturiga kirgan majburiy ixtiyoriy mavzularning to‘laligicha o‘zlashtirilishi;
|
aniq maqsad asosida muayyan holat darajasini sifat va miqdoriy ko‘rsatkichlarda belgilashga imkon beruvchi sinov vositasi
|
118
|
Nazorat qanday shakllardan iborat?
|
ommaviy (frontal) shakli
guruhli shakli
individual shakli
o‘z-o‘zini nazorat qilish
|
– talabalarning bilim, ko‘nikma va malakalarini nazorat qilish va baholashning eng samarali usullaridan biri bo‘lib, ularning ijodiy qobiliyatlarini baholash imkonini beradi
|
aniq maqsad asosida muayyan holat darajasini sifat va miqdoriy ko‘rsatkichlarda belgilashga imkon beruvchi sinov vositasi
|
Ma’ruzaning xususiyatlari
|
119
|
O‘quv faoliyati natijalarini nazorat qilishning qanday turlari mavjud?
|
3 ta
|
2ta
|
4ta
|
5ta
|
120
|
Ustuvor tamoyillarga nimalar kiradi?
|
Xolislik,tizimlilik,oshkoralik
|
Ma’ruzaning xususiyatlari
|
Nazorat,o’qitish,tarbiyalash
,rivojlantirish
|
ommaviy (frontal) shakli
guruhli shakli
individual shakli
o‘z-o‘zini nazorat qilish
|
121
|
O‘zlashtirishni nazorat qilish vazifalar quyidagilar
|
Nazorat,o’qitish,tarbiyalash
,rivojlantirish
|
Ma’ruzaning xususiyatlari
|
ommaviy (frontal) shakli
guruhli shakli
individual shakli
o‘z-o‘zini nazorat qilish
|
Xolislik,tizimlilik,oshkoralik
|
122
|
. ... – OTMda talabalar tomonidan mutaxassislarni tayyorlash dasturi bo‘yicha ta’limning so‘nggi, bitiruv bosqichi mustaqil ravishda ijodiy yondashuv asosida bajariladigan ilmiy ish turlaridan biri.
|
Bitiruv malakaviy ishi
|
Xolislik,tizimlilik,oshkoralik
|
Nazorat,o’qitish,tarbiyalash
,rivojlantirish
|
Ma’ruzaning ommaviy (frontal) shakli
guruhli shakli
individual shakli
o‘z-o‘zini nazorat qilish xususiyatlari
|
123
|
... – oliy va o‘rta maxsus ta’lim muassasalarida muaymyan muddatlarda belgilangan talablar asosida talabalar tomonidan tayyorlanadigan topshiriq.
|
Kurs ishi;
|
ommaviy (frontal) shakli
guruhli shakli
individual shakli
o‘z-o‘zini nazorat qilish
|
referatning tarkibiy tuzilmasi
|
Ma’ruzaning xususiyatlari
|
124
|
1. Titul. 2. Mundarija. 3. Kirish. 4. Asosiy. 5. Xulosa. 6. Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati. Ular – ...
|
referatning tarkibiy tuzilmasi
|
Kurs ishi;
|
Ma’ruzaning xususiyatlari
|
Nazorat,o’qitish,tarbiyalash
,rivojlantirish
|
|
... – tegishli manbalarning obzori qayd etilgan muayyan mavzudagi ma’ruza yoki ilmiy tadqiqot (maqola, asar) mazmunining qisqacha bayoni
|
Referat
|
Ma’ruzaning xususiyatlari
|
Xolislik,tizimlilik,oshkoralik
|
referatning tarkibiy tuzilmasi
|
125
|
. Amaliy ishlar, ilmiy-tadqiqot ishlari, ijodiy ishlar. Ular – ...
|
Talabalar mustaqil ishlarining asosiy turlari
|
referatning tarkibiy tuzilmasi
|
Ma’ruzaning xususiyatlari
|
Mustaqil ta’lim
|
126
|
... – olingan bilim ko‘nikma va malakalarni mustahkamlash, qo’shimcha ma’lumot yoki materiallarni mustaqil o‘rganish maqsadidagi o‘quv shakli.
|
Mustaqil ta’lim
|
Xolislik,tizimlilik,oshkoralik
|
Ma’ruzaning xususiyatlari
|
Nazorat,o’qitish,tarbiyalash
,rivojlantirish
|
127
|
Xolislik (ob’yektivlik), tizimlilik, oshkoralik. Ular – ...
|
Talabalar BKMni nazorat qilish va tashxislash tamoyillari
|
Masofaviy ta’limining bosqichlari
|
Mustaqil ta’lim
|
Nazorat,o’qitish,tarbiyalash
,rivojlantirish
|
128
|
. … – didaktik jarayon kechadigan barcha sharoitlarni oydinlashtirish, uning natijalarini belgilash.
|
Tashxis
|
Xolislik,tizimlilik,oshkoralik
|
Mustaqil ta’lim
|
Ma’ruzaning xususiyatlari
|
129
|
Tahlil, loyihalashtirish, joriy qilish, o‘quv kontentlarini yaratish, ishga tushirish, rivojlantirish.
|
Masofaviy ta’limining bosqichlari
|
Ma’ruzaning xususiyatlari
|
Nazorat,o’qitish,tarbiyalash
,rivojlantirish
|
Mustaqil ta’lim
|
130
|
Masofaviy ta’lim texnologiyasi qachon shakllangan?
|
1969 yilda
|
1999 yilda
|
1968 yilda
|
1966 yilda
|
131
|
Bugungi kunda qanday konsepsiyalari mavjud?.
|
Turli
|
Bir hil
|
3hili bor
|
2xil
|
132
|
Ta’lim mazmuni …
|
bu jamiyatning shaxsni ma’naviy rivojlanishi darajasiga qo’yilgan talablar, jamiyatning ijtimoiy tajriba va madaniyatini aks ettirgan ijtimoiy buyurtmasi modelidir
|
Aralash
|
jamiyatning ijtimoiy tajriba va madaniyatini aks ettirgan ijtimoiy buyurtmasi modelidir
|
Barcha javob togri
|
133
|
Qaysi zamonaviy didaktika g’oyalariga ko’ra ta’lim mazmunining tarkibida quyidagilar o’z aksini topadi
|
1) olam haqidagi bilimlar; 2) faoliyatni amalga oshirish usullari tajribasi; 3) ijodiy faoliyat tajribasi; 4) atrof-muhitga emotsional (hissiy) qadriyatli munosabat tajribasi.
|
fan, texnika, madaniyatning jamiyatda rivojlanganligi darajasi;
ta’limning maqsad va vazifalari
|
Barcha javoblar togri
|
Hamma didaktik goyalar togri
|
134
|
Ta’lim mazmunini aniqlovchi asosiy omillar qaysilardan iborat bo’lad?
|
fan, texnika, madaniyatning jamiyatda rivojlanganligi darajasi;
ta’limning maqsad va vazifalari;
o’quvchilarning yoshi xususiyatlari; - o’quvchi shaxsining ehtiyojlari.
|
Umumiylashtirish tamoyili omillaridan iborat boladi
|
Barcha javob togri
|
A va B javoblar togri
|
135
|
Nechanchi asrda amaliy qo’llgan o’rta umumta’lim maktabi nechanamunaviy o’quv rejalari maktabni yangilash vazifalariga, o’quv-tarbiyaviy jarayonni hozirgi zamon talablari asosida tashkil qilishga mos kelmas edi?
|
XX asr 80-yillarida
|
XVI –XVIII ASRLARDA
|
XXIasrlarda
|
Xozirgi vaqtda ham
|
136
|
XX asr boshlarida qayerda real gimnaziya va real bilim yurtlarida o’qitish qadimgi va g’arbiy Yevropa tillarini o’rganishga emas, balki tabiiyilmiy fanlar (matematika, fizika, ximiya va boshqalar) hamda amaliy xususiyatli fanlarni o/rgangan
|
Rossiya va Turkistonda
|
Angliyada va Rimda
|
Xitoyda va hindistonda
|
Barcha javoblar togri
|
137
|
Kimlar maktab ta’limiga taalluqli ko’plab qimmatli g’oyalarni ilgari surganlar?
|
A.Disterveg, K.D.Ushinskiy, M.Behbudiy va
A.Avloniylar
|
A Avloniylar Fargoniy D , Dyun
|
aralash
|
Barcha javob togri
|
138
|
….-bu jamiyatning shaxsni ma’naviy rivojlanishi darajasiga qo’yilgan talablar, jamiyatning ijtimoiy tajriba va madaniyatini aks ettirgan ijtimoiy buyurtmasi modelidir.
|
Talim mazmuni
|
Ketma ketlik tamoyili
|
Izchillik tamoyili
|
Ilmiylik tamoyili
|
139
|
Ta’lim mazmunini aniqlovchi asosiy omillar quyidagilardan iborat bo’ladi:
|
fan, texnika, madaniyatning jamiyatda rivojlanganligi darajasi;
ta’limning maqsad va vazifalari;
o’quvchilarning yoshi xususiyatlari; - o’quvchi shaxsining ehtiyojlari.
|
Ogzaki va yozma metodlar
|
Ilmiy ommabop omillar
|
Barcha javob togri
|
140
|
Nechanchi arslarda amaliy qo’llanilgan o’rta umumta’lim maktabi namunaviy o’quv rejalari maktabni yangilash vazifalariga, o’quv-tarbiyaviy jarayonni hozirgi zamon talablari asosida tashkil qilishga mos kelmas edi
|
XX asr 80 yillarida
|
XVasr boshlarida
|
XXasr boshlarida
|
Barcha javob togri
|
141
|
Kop predmetlilik bu…
|
amaliy qo’llanilgan o’rta umumta’lim maktabi namunaviy o’quv rejalari maktabni yangilash vazifalariga, o’quv-tarbiyaviy jarayonni hozirgi zamon talablari asosida tashkil qilishga mos kelmas edi
|
Aralash
|
Ogzaki qo’llanilgan o’rta umumta’lim maktabi namunaviy o’quv rejalari maktabni yangilash vazifalariga, o’quv-tarbiyaviy jarayonni hozirgi zamon talablari asosida tashkil qilishga mos kelmas edi
|
Barcha javob togri
|
142
|
Qachondan boshlabmadaniy va ma’naviy tiklanish, demokratik jamiyat va bozor munosbaatlari shakllanishi, milliy fan va texnikaning rivojlanishini dunyo standartlari talablari darajasiga ko’tarishning asosi bo’lib qoldi
|
Mustaqillikga erishgandan song
|
Talim togrisidagi qonundan song
|
Kadrlar tayyorlash milliy dasturidan song
|
Barcha javob togri
|
143
|
Nimada belgilangan (1997 yil), ta’limni tubdan isloh qilish, rivojlangan demokratik davlatlar darajasida yuqori malakali kadrlar tayyorlash belgilangan?
|
Kadrlar tayyorlash milliy dasturida
|
Talim togrisidagi qonunda
|
Inklyuziv talimi togrisidagi qonunda
|
Barcha javob togri
|
144
|
Ta’limni gumanitarlashtirish birinchi navbatda tayanch o’quv rejasida gumanitar fanlar hajmini oshirishda o’z ifodasini topadi va necha foiz
|
50 foiz
|
30 foiz
|
40 foiz
|
60 foiz
|
145
|
…-bu ta’limning bosqichi va turidan qat’iy nazar asosiy ijtimoiy muammo - inson farovonligi muammosini hal etishga imkon beruvchi ta’lim mazmunini o’zlashtirishga yo’naltirishdir.
|
gumanitarlashtirish
|
Fundamentallashtirish
|
Aralash
|
Standartlashtirish
|
146
|
…bu ta’limning bosqichi va turidan qat’iy nazar asosiy ijtimoiy muammo - inson farovonligi muammosini hal etishga imkon beruvchi ta’lim mazmunini o’zlashtirishga yo’naltirishdir.
|
Differensatsiyalashtirish
|
Standartlashtirish
|
Umumiylashtirish
|
Aralash
|
147
|
Qachondan boshlab O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g’risida”gi +onuni va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”ning qabul qilinishi ta’lim tizimini rivojlantirishda yangi bosqich bo’ldi.
|
1997 yil Oliy Majlisning X sessiyasida
|
1992 yil oliy majlisida
|
Vazirlar mahkamasi
|
Oliy majlisda
|
148
|
…bu majburiy o’quv fanlari to’plamini soatlari aniq belgilangan hajmini belgilash.
|
Standartlashtirish
|
Gumanitarlashtirish
|
Fundamentallashtirish
|
Umumiylashtirish
|
149
|
… bu shaxs (o’quvchi)ni ijtimoiy faoliyatiga nazariy va amaliy jihatdan tayyorlashni kuchaytirish.
|
Fundamentlashtirish
|
gumanitarlashtirish
|
Umumiylashtirish
|
Aralash
|
150
|
…. Bu litsey, kollej yoki oliy o’quv yurtining ta’lim tizimi, o’quv rejasi, barcha fanlar bo’yicha ilmiy-nazariy bilimlarni chuqur va tizimli o’zlashtirishga alohida ahamiyat beriladi
|
Fundamentlashtirish
|
Standartlashtirish
|
Umumiylastirish
|
Aralash
|
151
|
Ta’limni ……… o’quvchilarni o’qitish jarayonida hisoblash texnikasi va axborot texnologiyalaridan ommaviy va keng foydalanish bilan bog’liq bo’ladi
|
Axborotlashtirish
|
Standartlashtirish
|
Ommalashtirish
|
Umumiylashtirish
|
152
|
…ta’lim-tarbiya jarayonida o’quvchi va o’qituvchilar o’rtasidagi o’zaro munosabatlarning hamma turlaridan foydalangan holda ularning individual xususiyatlarini hisobga olish va rivojlantirish demakdir.
|
Indivuduallashtirish
|
standartlashtirish
|
umumiylashtirish
|
Aralash
|
153
|
… Bu tamoyil ta’lim tizimining turli bosqichlarida nazariy bilimlarning berilishi, o’quv fani, o’quv materiali, pedagogik faoliyat, o’quvchi shaxsi kabi tashkil etuvchilarining o’zaro mosligini ko’zda tutadi.
|
Ta’lim mazmunining yaxlit tuzilishi tamoyili
|
Ketma krtlik tamoyili
|
Izchillik
|
Aralash
|
154
|
Oxirgi yillarda ta’lim mazmunini tanlashda qaysi tamoyillar yetakchi o’rin egallamoqda.
|
Gumanitarlashtirish va Fundamentallashtirish
|
standartlashtirish
|
fundamentallashtirish
|
Aralash
|
155
|
… bu tamoyil ta’lim mazmunini o’sib boruvchi yo’nalishda rejalashtirishdan iborat bo’lishini anglatadi,
|
Talim mazmunini ketma ketlik tamoyili
|
Muntazamlik tamoyili
|
Umumiylik tamoyili
|
Aralash
|
156
|
… bu ushbu tamoyil o’rganilayotgan bilimlar va shakllantirilayotgan malakalarni yagona tizimdagi o’rni, umumiy o’rta va o’rta maxsus ta’lim, barcha o’quv kurslari va yaxlit mazmunning bir-biriga hamda umuminsoniy, milliy madaniyat tizimiga kiruvchi tizim sifatida ko’rishni ko’zda tutadi.
|
Talim mazmunining muntazamligi tamoyili
|
O’qitish tamoyili
|
Umumiylik tamoyili
|
Aralash
|
157
|
… bu o’quvchilarning yosh darajasi va tayyorgarligini ko’zda tutadi.
|
Ta’lim mazmunining o’quvchilar yoshlari imkoniyatlariga mosligi tamoyili
|
Umumiylik tamoyili
|
Standartlashtirish
|
Aralash
|
158
|
Umumiy o’rta hamda o’rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalari (akademik litsey va kasb-hunar kollejlari) uchun …….. davlat ta’lim standartining tashkiliy qismi hisoblangan asosiy me’yoriy hujjat
|
Tayanch o’quv rejasi
|
O’quv dastur
|
Namunaviy dastur
|
Aralash
|
159
|
Tayanch o’quv reja qayerda tasdiqlanadi?
|
O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi.
|
Oliy majlis tomonidan
|
DTM tomonidan
|
Farqi yoq
|
160
|
… me’yoriy hujjat hisoblanib (ta’lim muassasasi sertifikati) quyidagilarni belgilaydi
|
O’quv reja
|
O’quv dastur
|
Ishchi dastur
|
Aralash
|
161
|
… muayyan o’quv fani bo’yicha bilim, ko’nikma va malakalar mazmuni, umumiy vaqtni muhim bilimlarni o’rganilishi bo’yicha taqsimlash, mavzularning ketma-ketligini belgilash hamda ularning o’rganilish darajasini yorituvchi me’yoriy hujjat
|
O’quv dastur
|
O’quv reja
|
Namunaviy reja
|
Mualliflik rejasi
|
162
|
O’quv dasturlarini qanday turlari bo’lishi mumkin.
|
Namunaviy ishchi va mualliflik
|
O’quv reja va darslik
|
Namunaviy va o’quv reja
|
Aralash
|
163
|
… u yoki bu ta’lim sohasiga nisbatan davlat ta’lim standartlari talablari asosida ishlab chiqiladi
|
Namunaviy o’quv dastur
|
O’quv reja
|
Mualliflik rejasi
|
aralash
|
164
|
Namunaviy dastur asosida maktab, akademik litsey pedagogik kengashi tomnidan qaysi dastur ishlab chiqiladi?
|
Ishchi o’quv dastur
|
Mualliflik o’quv reja
|
O’quv reja
|
Aralash
|
165
|
… davlat standarti talablarini hisobga olgan holda o’quv fanini qurilishi boshqacha mantiqidan iborat bo’lishi
|
Mualliflik o’quv dasturlari
|
O’quv reja
|
Namunaviy o’quv dastur
|
Namunaviy o’quv reja
|
166
|
… bu vazifa o’quvchilarni ushbu fanni o’rganishga yo’naltiradigan, ularda ishga pozitiv munosabati va qiziqishini shakllantiruvchi rag’bat (sabab)larni hosil qilishdan iborat
|
motivatsion vazifa
|
O’qitish vazifasi
|
umumiylashtirish
|
Aralash
|
167
|
… bu o’quvchilarga axborotlarni yetkazish, samarali usullar yordamida ularning bilimlari hajmini kengaytirishga imkon beradi;
|
Axborot tuzatish
|
Nazorat tuzatish
|
standartlashtirish
|
Aralash
|
168
|
… bu (mashq qilish) vazifasi – ta’lim jarayoni, uning natijalarini tekshirish, o’quvchilarda o’zini baholash va tuzatish layoqati hamda zarur bo’lgan ko’nikma, malakalarni shakllantirish
|
Nazorat tuzatish
|
umumiylashtirish
|
Qisqalashtirish
|
standartlashtirish
|
169
|
… bu material ustida ishlash jarayonida ta’limning boshqa vositalari (xaritalar, ko’rgazmali materiallar, diapozitiv va boshqalar)ni jalb etishni ifodalaydi;
|
Muvofiqlashtirish vazifasi
|
O’qitish vazifasi
|
Taqqoslash vazifasi
|
Aralash vazifalar
|
170
|
… darslik bilan ishlashda mustaqil bilim olish uchun zarur bo’lgan konpekt yozish, umumlashtirish, asosiysini ajratib ko’rsatish, mantiqiy eslab qolish kabi malaka va ko’nikmalarni rivojlantirishga yordam berishida ko’zga tashlanadi
|
Oq’itish vazifasi
|
Yozma vazifa
|
Aralash usul
|
Barcha javob togri
|
171
|
… bu Ta’lim mazmunining rivojlanishida ko’zga tashlanayotgan zamonaviy tendentsiyalaridan biri uni standartlashtirish (davlat miqyosida yagona qoidalar va talablar o’rnatilishi) hisoblanadi
|
Davlat talim standartlari
|
Talim togrisidagi qonun
|
hikoya
|
Barcha javob togri
|
172
|
Davlat talim standartlari nechta omil asosida olib boriladi
|
2ta
|
3ta
|
4ta
|
5ta
|
173
|
O’zbekiston Respublikasining qaysi qonuni bilan bir qatorda ta’lim standarti asosiy me’yoriy hujjat hisoblanadi.
|
Talim togrisidagi qonun
|
Davlat talim standarti
|
Kadrlar tayyorlash milliy dasturi
|
Barcha javob togri
|
174
|
Standart so’zining lugaviy manosi
|
ingliz tilidan tarjima qilinganda «me’yor», «namuna», «andoza», «model» ma’nolarini anglatadi.
|
Usul metod degan manoni anglatadi
|
Tadqiqot degan manoni anglatadi
|
Barcha javob togri
|
175
|
Metod bu …
|
yunoncha tarjimasi “tadqiqot”, “usul”, “maqsadga erishish yo‘li” kabi ma’nolarni anglatadi.
|
Mano mazmun degan manoni anglatadi
|
Tarbiya degan manoni anglatadi
|
Barcha javob togri
|
176
|
… dan ta’lim jarayonida keng foydalaniladi. Ular o‘quvchilarning umumiy madaniyati, mantiqiy fikrlashi hamda bilish qobiliyatini rivojlantirish bilan bog‘liqdir.
|
Og’zaki mashqlar
|
Yozma mashqlar
|
Aralash mashqlar
|
Barcha javob togri
|
177
|
… o‘qituvchi tomonidan mavzuga oid dalil, hodisa va voqealarning yaxlit yoki qismlarga bo‘lib, tasviriy vositalar yordamida obrazli tasvirlash yo‘li bilan ixcham, qisqa va izchil bayon qilinishi.
|
Hikoya
|
Ertak
|
Afsona
|
She'r
|
178
|
Hikoya normada necha daqiqa bo’lishi kerak
|
5-10 daqiqa
|
3-5 daqiqa
|
10-20 daqiqa
|
Cheksiz
|
179
|
… bu savol va javob shaklidagi dialogik ta’lim metodi
|
Suhbat
|
Hikoya
|
Munosabat
|
Boshlangich
|
180
|
Mazmuniga kora suhbat turlari necha turga bolinadi?
|
4
|
3
|
2
|
5
|
181
|
… bu o‘quvchilar tomonidan egallangan bilimlarni umumlashtirish va tizimlashtirish maqsadida amalga oshiriladi.
|
Yakuniy suhbat
|
Qisqa suhbat
|
Boshlangich suhbat
|
Barcha javob togri
|
182
|
Bugungi kunda qanday konsepsiyalari mavjud?.
|
Turli
|
Bir hil
|
3hili bor
|
2xil
|
183
|
Ta’lim mazmuni …
|
bu jamiyatning shaxsni ma’naviy rivojlanishi darajasiga qo’yilgan talablar, jamiyatning ijtimoiy tajriba va madaniyatini aks ettirgan ijtimoiy buyurtmasi modelidir
|
Aralash
|
jamiyatning ijtimoiy tajriba va madaniyatini aks ettirgan ijtimoiy buyurtmasi modelidir
|
Barcha javob togri
|
184
|
Qaysi zamonaviy didaktika g’oyalariga ko’ra ta’lim mazmunining tarkibida quyidagilar o’z aksini topadi
|
1) olam haqidagi bilimlar; 2) faoliyatni amalga oshirish usullari tajribasi; 3) ijodiy faoliyat tajribasi; 4) atrof-muhitga emotsional (hissiy) qadriyatli munosabat tajribasi.
|
fan, texnika, madaniyatning jamiyatda rivojlanganligi darajasi;
ta’limning maqsad va vazifalari
|
Barcha javoblar togri
|
Hamma didaktik goyalar togri
|
185
|
Ta’lim mazmunini aniqlovchi asosiy omillar qaysilardan iborat bo’lad?
|
fan, texnika, madaniyatning jamiyatda rivojlanganligi darajasi;
ta’limning maqsad va vazifalari;
o’quvchilarning yoshi xususiyatlari; - o’quvchi shaxsining ehtiyojlari.
|
Umumiylashtirish tamoyili omillaridan iborat boladi
|
Barcha javob togri
|
A va B javoblar togri
|
186
|
Nechanchi asrda amaliy qo’llgan o’rta umumta’lim maktabi nechanamunaviy o’quv rejalari maktabni yangilash vazifalariga, o’quv-tarbiyaviy jarayonni hozirgi zamon talablari asosida tashkil qilishga mos kelmas edi?
|
XX asr 80-yillarida
|
XVI –XVIII ASRLARDA
|
XXIasrlarda
|
Xozirgi vaqtda ham
|
187
|
XX asr boshlarida qayerda real gimnaziya va real bilim yurtlarida o’qitish qadimgi va g’arbiy Yevropa tillarini o’rganishga emas, balki tabiiyilmiy fanlar (matematika, fizika, ximiya va boshqalar) hamda amaliy xususiyatli fanlarni o/rgangan
|
Rossiya va Turkistonda
|
Angliyada va Rimda
|
Xitoyda va hindistonda
|
Barcha javoblar togri
|
188
|
Kimlar maktab ta’limiga taalluqli ko’plab qimmatli g’oyalarni ilgari surganlar?
|
A.Disterveg, K.D.Ushinskiy, M.Behbudiy va
A.Avloniylar
|
A Avloniylar Fargoniy D , Dyun
|
aralash
|
Barcha javob togri
|
189
|
….-bu jamiyatning shaxsni ma’naviy rivojlanishi darajasiga qo’yilgan talablar, jamiyatning ijtimoiy tajriba va madaniyatini aks ettirgan ijtimoiy buyurtmasi modelidir.
|
Talim mazmuni
|
Ketma ketlik tamoyili
|
Izchillik tamoyili
|
Ilmiylik tamoyilli
|
190
|
Ta’lim mazmunini aniqlovchi asosiy omillar quyidagilardan iborat bo’ladi:
|
fan, texnika, madaniyatning jamiyatda rivojlanganligi darajasi;
ta’limning maqsad va vazifalari;
o’quvchilarning yoshi xususiyatlari; - o’quvchi shaxsining ehtiyojlari.
|
Ogzaki va yozma metodlar
|
Ilmiy ommabop omillar
|
Barcha javob togri
|
191
|
Nechanchi arslarda amaliy qo’llanilgan o’rta umumta’lim maktabi namunaviy o’quv rejalari maktabni yangilash vazifalariga, o’quv-tarbiyaviy jarayonni hozirgi zamon talablari asosida tashkil qilishga mos kelmas edi
|
XX asr 80 yillarida
|
XVasr boshlarida
|
XXasr boshlarida
|
Barcha javob togri
|
192
|
Kop predmetlilik bu…
|
amaliy qo’llanilgan o’rta umumta’lim maktabi namunaviy o’quv rejalari maktabni yangilash vazifalariga, o’quv-tarbiyaviy jarayonni hozirgi zamon talablari asosida tashkil qilishga mos kelmas edi
|
Aralash
|
Ogzaki qo’llanilgan o’rta umumta’lim maktabi namunaviy o’quv rejalari maktabni yangilash vazifalariga, o’quv-tarbiyaviy jarayonni hozirgi zamon talablari asosida tashkil qilishga mos kelmas edi
|
Barcha javob togri
|
193
|
Qachondan boshlabmadaniy va ma’naviy tiklanish, demokratik jamiyat va bozor munosbaatlari shakllanishi, milliy fan va texnikaning rivojlanishini dunyo standartlari talablari darajasiga ko’tarishning asosi bo’lib qoldi
|
Mustaqillikga erishgandan song
|
Talim togrisidagi qonundan song
|
Kadrlar tayyorlash milliy dasturidan song
|
Barcha javob togri
|
194
|
Nimada belgilangan (1997 yil), ta’limni tubdan isloh qilish, rivojlangan demokratik davlatlar darajasida yuqori malakali kadrlar tayyorlash belgilangan?
|
Kadrlar tayyorlash milliy dasturida
|
Talim togrisidagi qonunda
|
Inklyuziv talimi togrisidagi qonunda
|
Barcha javob togri
|
195
|
Ta’limni gumanitarlashtirish birinchi navbatda tayanch o’quv rejasida gumanitar fanlar hajmini oshirishda o’z ifodasini topadi va necha foiz
|
50 foiz
|
30 foiz
|
20 foiz
|
40 foiz
|
196
|
…-bu ta’limning bosqichi va turidan qat’iy nazar asosiy ijtimoiy muammo - inson farovonligi muammosini hal etishga imkon beruvchi ta’lim mazmunini o’zlashtirishga yo’naltirishdir.
|
gumanitarlashtirish
|
Fundamentallashtirish
|
Aralash
|
Standartlashtirish
|
197
|
…bu ta’limning bosqichi va turidan qat’iy nazar asosiy ijtimoiy muammo - inson farovonligi muammosini hal etishga imkon beruvchi ta’lim mazmunini o’zlashtirishga yo’naltirishdir.
|
Differensatsiyalashtirish
|
Standartlashtirish
|
Umumiylashtirish
|
Aralash
|
198
|
Qachondan boshlab O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g’risida”gi Qonuni va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”ning qabul qilinishi ta’lim tizimini rivojlantirishda yangi bosqich bo’ldi.
|
1997 yil Oliy Majlisning X sessiyasida
|
1992 yil oliy majlisida
|
Vazirlar mahkamasi
|
Oliy majlisda
|
199
|
…bu majburiy o’quv fanlari to’plamini soatlari aniq belgilangan hajmini belgilash.
|
Standartlashtirish
|
Gumanitarlashtirish
|
Fundamentallashtirish
|
Umumiylashtirish
|
200
|
… bu shaxs (o’quvchi)ni ijtimoiy faoliyatiga nazariy va amaliy jihatdan tayyorlashni kuchaytirish.
|
Fundamentlashtirish
|
gumanitarlashtirish
|
Umumiylashtirish
|
Aralash
|
201
|
…. Bu litsey, kollej yoki oliy o’quv yurtining ta’lim tizimi, o’quv rejasi, barcha fanlar bo’yicha ilmiy-nazariy bilimlarni chuqur va tizimli o’zlashtirishga alohida ahamiyat beriladi
|
Fundamentlashtirish
|
Standartlashtirish
|
Umumiylastirish
|
Aralash
|
202
|
Ta’limni ……… o’quvchilarni o’qitish jarayonida hisoblash texnikasi va axborot texnologiyalaridan ommaviy va keng foydalanish bilan bog’liq bo’ladi
|
Axborotlashtirish
|
Standartlashtirish
|
Ommalashtirish
|
Umumiylashtirish
|
203
|
…ta’lim-tarbiya jarayonida o’quvchi va o’qituvchilar o’rtasidagi o’zaro munosabatlarning hamma turlaridan foydalangan holda ularning individual xususiyatlarini hisobga olish va rivojlantirish demakdir.
|
Indivuduallashtirish
|
standartlashtirish
|
umumiylashtirish
|
Aralash
|
204
|
… Bu tamoyil ta’lim tizimining turli bosqichlarida nazariy bilimlarning berilishi, o’quv fani, o’quv materiali, pedagogik faoliyat, o’quvchi shaxsi kabi tashkil etuvchilarining o’zaro mosligini ko’zda tutadi.
|
Ta’lim mazmunining yaxlit tuzilishi tamoyili
|
Ketma krtlik tamoyili
|
Izchillik
|
Aralash
|
205
|
Oxirgi yillarda ta’lim mazmunini tanlashda qaysi tamoyillar yetakchi o’rin egallamoqda.
|
Gumanitarlashtirish va Fundamentallashtirish
|
standartlashtirish
|
fundamentallashtirish
|
Aralash
|
206
|
|
