Сборник V международной


Download 5.86 Mb.
Pdf ko'rish
bet22/355
Sana08.08.2023
Hajmi5.86 Mb.
#1665910
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   355
Bog'liq
ibn sino

ЕТИЛГАН АСАЛ
Исмоилов И.
Ш ащ р 1-сон болалар клиник шифохонаси, Тошкент 
e-mail: hamzacom@yandex.ru, тел. +998909596063
Етилган асалнинг фойдали эканлигини каттаю кичик барча билишади. Элладанинг буюк до- 
нишманди Пифагорнинг фикрича асални х,ар куни истеъмол килгани сабабли у куп яшаб карилик 
гаштини сурган экан. Кддимий Фракиянинг Абдер ша^рида тугилган файласуф, жуда уткир мута- 
факкир Демокрит Абдерский бир асрдан ортик яшаган ва умрбокийлик сирини мунтазам равишда 
асал истеъмол килиш билан боглаган.
Афшонада тугилиб Бухорода мох,ир шифокор булиб етишган Хусайн ибн Сино узининг улмас 
тиббий илмий асарларининг (трактат) аксариятида асалариларнинг бетакрор мах,сулоти булган, 
‘Хаёт шарбати”, узок умр куриш “малх,ами” деб номланган - етилган асални куллаш тугрисидаги 
фикрларини келтирган. Машхур шифокор узи тайёрлаган дори воситаларининг аксарияти таркибига 
етилган соз асални асосий ташувчи мах,сулот сифатида кушган.
Мисол:
Шолгом уругини туйиб, майдалаб,
Асал билан кушиб, килсанг истеъмол.
Ичингни юмшатар, захдрни кесар,
Белингни бакувват килади дарх,ол.
Хусаин ибн Сино
Асал - нафакат ширинлик, балки согликдаги куплаб муаммоларни бартараф этишдаги ёрдам- 
чидир.
Хозирги давр ривожланган тиббиётининг барча йуналишларида (Конвенционал, анъанавий
ортодоксал, расмий деб аталадиган классик тиббиёт ва ноконвенционал, ноанъанавий ва норасмий 
деб аталадиган альтернатив ва комплементар тиббиёт) етилган асалнинг инсон организмига жуда 
фойдали эканлигини такидлашишади. Халк табобатида тавсия этадиган шифобахш неъматларнинг 
подшох,и сифатида асал эътироф этилади.
Турли усимлик гулларидан йигилган, тоза сувда эритилган, етилган тог асали суюклигининг 
таркибини инсон конининг суюк кисми (зардоб) таркибига якинлиги катор илмий асарларда 
келтирилган.
Етилган асал таркиби инсон х,аёти жараёни, саломатлигини саклаш ва фаол умр куриш 
давомийлигини узайтириш учун керакли биокимёвий моддаларга бой. Асал таркибини енгил х,азм 
булувчи ва кувват манбаи булган углеводлар 70-80%, шунингдек оксиллар 0.3-0.4%, сув 20% гача, 
аминокислоталар ва куп микдорда органик ва неорганик бирикмалар ташкил килади. Етилган 
асал таркибидаги С, В1 В2, В3, В6, РР, K, E, Н ва бошка дармондорилар, фитонцидлар, ароматик 
моддалар, х,ар хил минераллар инсон организмидаги темир, кальций, магний, органик кислоталар ва 
протеинни енгил сингишига ижобий таъсир килади. Асал таркибидаги Алюминий, Мышьяк, Барий, 
Бор, Бромид, Кадмий, Калий, Хлорид, Фторид, Иодид, Свинец, Литий, Молибден, Никель, Рубидий, 
Кремний, Стронций, Сера, Ванадий, Цирконий, Темир, Марганец, Мис, Цинк ва бошка минераллар 
организмнинг э^тиёжининг маълум кисмини кондиришга етади.
21


Асалнинг фармакологик хусусиятлари: Асал шифобахш хусусияти билан куп касалликлардан 
фориг аилади, инсон саломатлигини мустахкамлайди, бактерияларга аарши курашади, яллигла- 
нишни камайтиради, балгамни кучишида аатнашади, зарарсизлантириш жараёнида аатнашади, 
иммунитетни мустахкамлайди, хар хил захарланишлар ва инфекцияларга аарши курашишда 
организмнинг химоя кучини ошишини таъминлайди.
Етилган асални истеъмол аилиш, асални даволовчи восита тарзида ауллаш учун албатта
терапевт, педиатр, эндокринолог, диетолог ва бошаа шифокорлар билан маслахатлашиш фойдалидир.

Download 5.86 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   355




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling