Xulosa kilib aytganda, shaxsga sotsial-psixologik yondashish uni ma’lum guruxlarning a’zosi, konkreg sharoitida uziga uxshash shaxslar bilan mulokotga kirishuvchi konkret odam deb tushunishdir. - Xulosa kilib aytganda, shaxsga sotsial-psixologik yondashish uni ma’lum guruxlarning a’zosi, konkreg sharoitida uziga uxshash shaxslar bilan mulokotga kirishuvchi konkret odam deb tushunishdir.
- Shaxs sotsializatsiyasi tug‘risida gap ketarkan, uning fanda kо‘pincha “shaxs taraqqiyoti” yoki “tarbiyasi” tushunchalari bilan sinonimdek ishlatilishiga aloxida e’tibor berish kerak. Lekin sotsializatsiya sof ijtimoiy-psixologik tushuncha bulib, aytib utilgan tushunchalardan fark siladi. Sotsializatsiya — bu individning ijtimoiy muxitga qushilishi, ijtimoiy ta’sirlarni uziga singdirishi va aktiv ravishda muloqot sistemasiga kirib borishi jarayonidir. Bu jarayon ikki tomonlama bulib, bir tomondan, shaxs aktiv ravishda ijtimoiy ta’sirlarni kabul kiladi, ikkinchi tomondan esa, ularni hayotda uz xulk-atvorlari, munosabatlarida namoyon etadi. Bu jarayon normal individda tabiiy tarzda ruy beradi, chunki individda shaxs bulishga extiyoj xamda shaxs bulishiga imkoniyat va zaruriyat bordir. Shuning uchun xam bola tugilib, ijtimoiy muxitga kushilgan ondan boshlab, undagi shaxs bulishga intilishni, undagi shakllanish jarayonini kuzatish mumkin (masalan, chakaloqlardagi bevosita emotsional muloqotga extiyojning borligi).
Shaxs sotsializatsiyasi yoki shakllanishnning uz soxasi, bosqichlari va muassasalari mavjud. Shaxsning shakllanishi asosan uch soxada amalga oshiriladi: - Shaxs sotsializatsiyasi yoki shakllanishnning uz soxasi, bosqichlari va muassasalari mavjud. Shaxsning shakllanishi asosan uch soxada amalga oshiriladi:
- 1) faoliyat sohasi, ya’ni umri mobaynida shaxs turli faoliyatlarga bevosita yoki bilvosita jalb etilgan bulib, bu jarayonda faoliyatlar katalogi kengayib, boyib borave-radi. Har bir faoliyat turi individdan maxsus fazilatlarni, malaka va kunikmalarni, bilimlarni talab etadiki, ularni koniktirish yulidagi aktivligi unda uziga xos ijtimoii-psixologik xususiyatlar kompleksini shakllantiradi;
- 2) muloqot sohasi, ayniksa maktabgacha Yosh davrdagi va usmirlik davrlaridagi mulokot sistemalari bolada bir kancha ijtimoiy-psixologik xislatlarni paydo kiladiki, buning natijasida u faol xayotiy mavksga ega buladi, jamiyatda uz urnini tasavvur kilishga erishadi.
- 3) о‘z-о‘zini anglash soxasi, ya’ni ,,Men" obrazining yil sayin uzgarib borishi jarayoni bulib, avval uzini boshkalardan farkliligini, uzicha mustakil harakat qilish, mustaqil fikr yurita olish kobiliyatini anglash, sо‘ngra esa о‘z-uzini baxolash, anglash, nazorat qilish- xususiyatlari rivojlanadiki, ular xam faol shaxs psixologiyasining tarkibii kismidir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
