sinf anorganik va organik kimyo 68 soat, haftasiga soat,A

Darsda qo’llaniladigan metod : Aralash , Interfaol metodlar

. Mashg’ulot bosqichlari:

№	Bosqichlar	Vaqti
1	Tashkiliy qism	3 daqiqa
2	O’tilgan mavzuni takrorlash	12 daqiqa
3	Yangi mavzuni bayoni	12 daqiqa
4	Mustahkamlash	15 daqiqa
5	Mashg’ulot yakuni. Uyga vazifa berish	3 daqiqa

Foydalanilgan adabiyotlar : Kimyo 9.Toshkent-2010. R.Asqarov,N.X.To’xtaboyev,K.G’.G’opirov.

Darsning borishi : Tashkiliy qism: 1. O’quvchilar bilan salomlashish.

2. O ’quvchilar davomadini aniqlash.

3. Darsga tayyorgarlik ko’rish.

Uyga vaziufani tekshirish: Konspektni tekshirish , savol-javob tariqasida uyga vazifani so’rash.

Yangi mavzuni bayoni: 

:Kimyoviy elementlar davriy jadvallining II- guruh yonaki guruppachasiga Zn, Cd, Hg lar kiradi

T/r	xossalari	Zn	Cd	Hg
1	Davr raqami	4	5	6
2	Qator raqami	5	7	9
3	Guruh	II-b	II_B	II-B
4	Tartib raqami	30	48	80
5	Nisbiy Ar	65,39	112,42	200,59
6	Atom yadrosidagi proton	30	48	80
7	Elektronlarning electron qavatlarda joylashuvi	2 8 18 2	2 8 18 2	2 8 18 32 18 2
8	Qisqa electron formulasi	(Ar)3d^10	(Kr)4d^10 5s^2	(Xe) 4f^14 5d^10 6s^2

Rux gurugchasi elementlari ikki valentli bo’lib, simobning bir valentlisi ham mavjud. Ularning tartib raqamini ortib borishi bilan metallic xossalari kuchayib boradi. Rux rudalari O’zbekistonda Jizzax , Surxondaryo viloyatlarining Uchquloch va Xondiza konlaridan qazib olinadi.

Olinishi Sanoatda Zn metallini olish uchun uning tabiiy birikmalari ruz aldamasi kuydiriladi.

2ZnS+ 3O₂= 2ZnO+ 2SO₂

ZnO+ C= Zn+CO

Fizik xossalari: Rux och havo rangli kumushsimon qattiq metall

Kimyoviy xossalari: 2Zn+O₂= 2ZnO Zn+ CL₂= ZnCL₂

Zn+2HCL = ZnCL₂+H₂

Nitrat kislota bilan ta’sirlashganda vodorod hosil bo’lmaydi. Kislota konsentratsiyasiga qarab reaksiya quyidagicna sodir bo’ladi

3Zn+ 8HNO₃(kons) = 3Zn(NO₃)₂+ 2NO₂ + 4H₂O

4Zn + 10HNO₃(suyul) = 4Zn(NO₃)₂ +N₂O + 5H₂O

4Zn +10 HNO₍₃(. suyul) = 4 Zn(NO₃)₂ + NH₄NO₃ +3H₂O

Ishlatilishi: Rux metallic korroziyaga chidamli bo’lgani uchun temir buyumlar sirtini qoplash uchun ishlatiladi. ZnCL2 tuzi metallarni payvandlashda ishlatiladi. CdS dan turli xildagi sariq rangli bo’yoqlar olinadi.simob va uning birikmalaridan turli xildagi dorilar tayyorlanadi.

Yangi mavzuni mustahkamlash : Savol- javoblar asosida
Uyga vazifa berish : 27§ - konspekt qilish

Sana

Sinf - 9-

Fan : Kimyo.

Mavzu : 5- Nazorat ishi. Amaliy mashg'ulot. Metallarning kimyoviy xossalarini namoyon qiluvchi tajribalarni

Maqsadlar: Rivojlantiruvchi maqsad: -o`quvchilarni dunyoqarashini, nutqini,fikrlash qobilyatini, shakllantirish. O‘quvchilarda shakllangan fanga oid kompetensiyalar elementlari: Kimyoviy jarayon, hodisalarni kuzatish, tushunish va tushuntirish: A1 kundalik turmushda sodir bo‘ladigan jarayonlarni kuzatish orqali kimyoviy jarayonlar, hodisalar haqidagi dastlabki tushunchalarni biladi va bayon qila oladi; modda, uning tuzilishi, tarkibi va ayrim xossalarini biladi; kimyoviy element, valentlik, formula, reaksiya turlarini tuza biladi va tushuntira oladi; kimyoviy qonuniyatlar, atom-molekular ta’limot haqidagi dastlabki bilimlarni tushuntira oladi; eng muhim anorganik birikmalarning tarkibi, olinishi, xossalari, qo‘llanilishini biladi va ularni tushuntira oladi;uy-ro‘zg‘orda ishlatiladigan kimyoviy moddalar bilan ishlash qoidalarini biladi va tejamkorlikka amal qiladi.A1+ turli moddalar hajmi, massasi, formulasini topishni, mavzu doirasida tajribalar bajarishni, masalalar yechishni biladi.A2 kimyoviy elementlar davriy qonuni va davriy jadval, kimyoviy bog‘lanish turlari, oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari, dissotsiyalanish va ion almashinish reaksiyalarini biladi va tushuntira oladi; metall, metallmaslarning ayrim vakillarining xossalari, olinishi va qo‘llanilishini biladi va ularni tushuntira oladi; organik birikmalar haqida umumiy tushunchalarga ega, ularning ahamiyati, ishlatilish sohalari haqida biladi va tushuntira oladi;nazariy bilimlar asosida masalalarni yecha oladi va tegishli laboratoriya tajribalarini bajara oladi; buyuk allomalar hamda jahon kimyogar olimlarining kimyo sohasi rivojiga qo‘shgan hissalari haqida biladi va tushuntira oladi.A2+anorganik moddalar orasidagi bog‘lanish, reaksiyaning oxirigacha borish shartlarini biladi va tushuntira oladi.