Siydik tanosil a’zolarining nospetsifik yallig‘lanish kasalliklari


Download 306.57 Kb.
Pdf ko'rish
bet12/23
Sana15.11.2023
Hajmi306.57 Kb.
#1776675
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   23
Bog'liq
o\'tkir pielonefrit

Tashxisi. Anamnezida ilgarilari buyrak sanchig‘i xuruji va toshlar borligi, 
siyishning buzilishi, shikastlanishlar, oldin prostatit, uretritni boshdan kechirganligi 
e’tiborni jalb qiladi. Ikkilamchi o‘tkir pielonefritni tashxislash uchun ob’ektiv 
ma’lumotlardan eng muhimi gavda haroratining yuqori, gektik xarakterga ega 
bo‘lishi va ayniqsa kuchli qaltirash hamda zararlangan buyrak sohasida yuqorida 
qayd etilgan maxalliy siptomlar bo‘lishidir. 
Tashxisni tasdiqlash uchun laborator tekshirish usullari muhim ahamiyatga 
ega. Zararlangan buyrakning siydik nayi butunlay bekilib qolishidan tashqari, 
hamma vaqt bakteriuriya va leykotsituriya yaqqol kuzatiladi. Siydikda ko‘p 
miqdorda «faol» leykotsitlar (50% va undan ko‘proq) bo‘ladi va ko‘pchilik 
bemorlarda SHterngeymer–Malbin hujayralari topiladi. Bakteriuriya birlamchi 
o‘tkir pielonefritga qaraganda tez–tez ro‘y berib, unga proteya guruhidagi va ko‘k 
yiring tayoqchasi bakteriyalari sabab bo‘ladi. Ko‘pincha, proteinuriya kuzatilib 
oqsil soni 1g/l atrofida turadi. Siydikning immunokimyoviy tahlilida uroproteinlar 
orasida oqsil aniqlanadi, ularning molekulyar massasi 200,000 dan katta bo‘lmaydi. 


Proteinuriyaning tubulyar xili uning selektiv xarakterdagisi bilan birga qo‘shilgan 
bo‘ladi. Siydikni sutka davomida bir necha marta tekshirish kerak, chunki bolalarda 
ko‘pincha piuriya siydikning hamma porsiyalarida ham aniqlanmaydi. 
Odatda, yuqori leykotsitoz va qonning leykotsitar formulasi neytrofilez bilan
tayoqcha yadroli neytrofillar (15–20% gacha, ba’zan ko‘proq) ko‘payishi va 
ko‘proq yosh shakllari paydo bo‘lishi hisobiga chapga siljishi kuzatiladi. ECHT 
hamma vaqt o‘rtacha 40–45 mm/s gacha ko‘tariladi. Qonning zararlanishi (o‘rta 
molekulalar 
va 
V
2
–mikroglobulinlar soni 3–4 marta oshadi, qonda 
parametsiylarning hayot davri 20 daq.dan kam) yaqqol ko‘rinib turadi. O‘tkir 
yiringli pielonefriti bor bolalar uchun anemiya xos bo‘lib, u infeksiyaning gemolitik 
ta’siri va zaharlanish natijasida qon ishlab chiqaruvchi tizimlar funksiyasining 
pasayishi sababli kelib chiqadi. 
Bir tomonlama pielonefritda qaysi tomondagi buyrak zararlanganligini yoki 
ikki tomonlama pielonefritda ko‘proq zararlangan buyrakni bilish uchun 
solishtirma leykotsitozni aniqlash tashxislash ahamiyatiga ega. Barmoqdan o‘ng va 
chap bel sohasidan olingan qondagi leykotsitlar soni sanaladi. Leykotsitozning 
yuqoriroq bo‘lishi kasal bo‘lgan tomonni ko‘rsatadi.
Buyraklarda ikki tomonlama yallig‘lanish jarayoni bilan og‘ir ikkilamchi 
o‘tkir pielonefrit bo‘lgan bemorlarning taxminan 25–30% da qon zardobida 
mochevina soni oshgan bo‘ladi. Kasallik bir tomonlama bo‘lganda qon zardobida 
mochevina sonining oshishi jom–buyrak reflyukslari natijasida zararlangan 
buyrakdan siydikning rezorbsiya bo‘lishiga va ikkinchi buyrakka zaharli ta’sir 
qilishiga bog‘lik bo‘lishi mumkin. 
Ikkilamchi o‘tkir pielonefrit bo‘lgan bemorlarda xromotsistoskopiya ba’zi 
hollarda buyrakdan siydik oqimining buzilishini aniqlashga imkon berib, uning 
darajasi va sababini, siydik nayining intramural bo‘limida tosh bo‘lganda siydik 
nayi og‘izchasidagi bullez shishni yoki siydik oqimi buzilishining sababi bulgan 
ureterotseleni aniqlashga muvaffaq bo‘linadi. 
Rentgenologik tekshirish usullari ikkilamchi o‘tkir pielonefritning tashxisida 
eng muhim o‘rinni egallaydi. Siydik yo‘llarining umumiy rentgenogrammasi 


buyraklar va siydik naylaridagi toshga shubxali va qo‘shimcha soyalarni hamda 
zararlangan buyrakning kattalashganligini, bel mushaklari konturining noaniqligini 
va umurtqa pog‘onasining zararlangan tomonga bir oz skoliozini aniqlashga imkon 
beradi. Ekskretor urogrammada siydik yo‘llari to‘silgan bemorlarda zararlangan 
buyrakda va siydik nayi bo‘ylab rentgenokontrast moddaning soyasi yoki mutlaqo 
aniqlanmaydi, yoki to‘siqdan yuqorida kengaygan siydik nayini, jom va kosachani 
to‘ldirib (qisman o‘tmay qolganda) kechroq paydo bo‘ladi. Bu ko‘proq kechki 
urogrammalarda (40–50 daq. dan keyin, 1,5 s va kechroq) yaxshi aniqlanadi. 
Retrograd ureteropielografiyani faqat qat’iy ko‘rsatmasi bo‘lganda bajarish 
kerak. U rentgennegativ toshlar yoki siydik oqimini buzgan boshqa sabablar 
bo‘lganda, ularni bu tekshiruvsiz aniq aniqlab bo‘lmaganda, shuningdek, zudlik 
bilan operatsiya qilish zarurligi to‘g‘risidagi masalani hal qilish kerak bo‘lganda 
qilinadi. Bunda siydik nayini kateterlash bir vaqtning o‘zida davolash rolini 
o‘ynashi ham mumkin.

Download 306.57 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   23




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling