So‘z boshi xalqimiz shuni yaxshi bilishi kerak: oldimizda uzoq va mashaqqatli yo‘l turibdi. Barchamiz jipslashib, tinimsiz o‘qib

Qiyosiy ta’limni o‘rganishga yondashuvlar. 
Qiyosiy ta’limni o‘rganishda ko‘plab yondashuvlar mavjud. 
Ularga quyidagilar kiradi: 
(a) Muammoga yondashish; 
(b) Masalalarni o‘rganishga yondashuv; 
(c) Hududni o‘rganish usuli; 
(d) Tarixiy yondashuv; 
(e) tavsiflash usuli; 
f) falsafiy yondashuv; 
(g) xalqaro yondashuv; 
(h) gastronomik yondashuv. 
Qiyosiy ta’limni o‘rganishga yondashuvlar 
Avolola (1986) qiyosiy ta’limni o‘rganishda sakkizta 
yondashuvni aniqladi. Ular: 
(a) Muammoga yondashish yoki tematik yondashuv; 
(b) Ishlarni o‘rganishda yondashuv; 
(c) Hududni o‘rganish usuli; 
(d) Tarixiy yondashuv; 
(e) Tavsiflash usuli; 
f) Falsafiy yondashuv; 
(g) Xalqaro yondashuv va (h) Kastronomik yondashuv. 
Tematik yoki muammoli yondashuv 
Bu erda tadqiqotchi birinchi navbatda o‘z mamlakatidagi 
ma’lum bir ta’lim muammosini aniqlaydi.
Tadqiqotchi 
shuningdek, 
boshqa 
mamlakatning 
ta’lim 
muammosini ularning madaniyati bilan bog‘liq holda o‘rganadi. 
Tadqiqotchi nafaqat boshqa mamlakatning ta’lim muammosini 
o‘rganibgina qolmay, balki ushbu muammoga ta’sir ko‘rsatuvchi 
mamlakat tomonidan qo‘llaniladigan yechimni ham o‘rganib 
chiqadi. Shundan kelib chiqib, u o‘zlarining ta’lim muammosini 
qanday hal qilish mumkinligi haqida o‘ylaydi. Shuni ta’kidlash 
kerakki, madaniy, iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy omillar turli 
mamlakatlarda turlicha bo‘lib, natijada ta’limdagi muammolar va 
yechimlar har doim ham bir xil bo‘lmasligi mumkin. 
Case Study yondashuvi 
Ushbu yondashuvda Nigeriyadan kelgan ma’lumotni taqqoslash 
bo‘yicha mutaxassis mamlakatning boshlang‘ich ta’lim darajasini 
o‘rganish uchun Iroqqa borishi mumkin bo‘lgan. Uning hisoboti o‘z 
o‘quvchilari uchun tushunarli bo‘ladi. Agar tadqiqotchi uchun bu 

---

23 
mumkin bo‘lsa, u mamlakatning barcha ta’lim tizimlarini egallashi 
va bunday ta’lim tizimini o‘zining ta’lim tizimi bilan taqqoslashi 
mumkin. Ushbu yondashuv bilan bog‘liq muammo shundaki, 
tadqiqotchi o‘z hisobotida mutlaqo ob’ektiv bo‘lmasligi mumkin.