Statistikasi

sug^urta — baxtsiz hodisalarni ehtiyot shart sug'urta qilish (1-klass); 
kasallikdan ehtiyot shart sug'urta qilish (2-kJass); transport sug‘urtasi 
(3-kiass); tem ir yoM (4-klass); aviatsiya (5-klass); dengiz (6-klass); 
yo‘idagi mol-mulk sug'urtasi (7-kIass); mol-mulkni yong'indan va 
tabiiy ofatlardan siig‘urta qilish (8-klass); mol-mulkni zarardan 
sug‘uria qilish (9-klass); avtofuqarolik javobgarligini sug'urta qilish 
( 10-klass); aviatsiya sug'urtasi doirasidagi javobgarlikni sug'urta qilish 
(11- klass); dengiz sug‘urtasi doirasida javobgarlikni sug'urta qilish 
(12-klass); umumiy fuqarolik javobgarligini sug‘urta qilish (13-kiass); 
kreditni sug'urta qilish ( 14-klass); kafillikni sughirta qilish (15-klass); 
boshqa moliyaviy risklardan sug‘urta qilish (16-klass); huquqiy hi- 
moya bilan bog‘liq xarajatlarni sug'urta qilish (17-klass). Majburiy 
sug‘urta — harbiy va soliq organ! xodimlarining davlat majburiy 
sughirtasi; yolovchilar va transport vositalari majburiy sughirtasi va
241

---

boshqaiitr) bo‘yiclia tuzilgan shartnoinalar soni, sug'urta summasi, 
sug‘urta mukofotlari lushumi, sug'urta to‘lovlari, sug‘urta zaxiralarin- 
ing ishlatilishi va sug‘urta zaxiralariga ajraimaiar summatari keltirila- 
di. Bundan tashqari, bu boMimda qayta sug‘urlalash operatsiyalari 
va iqtisodiyotnmg rivojlanishi hamda aholi soni bo'yicha ma’lumotiar 
iiam berUadi,
Sug‘urta tashkilotining daroniadlari va xarajaiiari summasi (bei- 
gilangart tartibda) ikkinciti bo'limda beriladi. Bu bo'limning asosiy 
qismi investitsiyalarga bag‘ish!angan. O‘zbekiston Respublikasi doirasi- 
da va tashqi kesimda investitsiyalar summasiningjami va alohida tudari 
(bank depozitlari, qimmatii qog‘oz!ar, zayotniar, ko'chmas mulk 
va boshqaiar) bo'yicba ma’lumotiar ham ikkinchi boiim da keltirilgan,
Asosiy vositalar, nomoddiy aktivlar, moliyaviy faoliyat va qarz 
summalari uchinchi bo'limda keltiriladi. Sug'urta kompaniyasining 
ustav kapilali, muassasalar soni, filiallar soni, amaldagi shart- 
nomalar soni, xodimlarning o'rtacha ro'yxatdagi soni hisobotning 
to'rtinchi bo'iimida beriladi.
idoraviy statistik rna’Iumot sug'urta faoiiyati haqida muhim 
ma’iumot manbayi hisoblanadi. Statistik hisobotga nisbatan idoraviy 
hisobotda ma’lumotiar sug'urta turlarini qamrab oiishi va hisoblana- 
digan ko'rsatkichlar bo'yicha ko'proq va boyroqdir. Chunki statistik 
hisobotlarda hodisa haqidagi ma’lumotiar berilsa, idoraviy hisobot- 
larda hodisaning kelib chiqishi, larkibi, harakati va uni harakatga 
kelliruvchi omillar haqida ma’lumotiar keltiriladi. Idoraviy hiso­
botlarda keltiriladigan ko'rsatkichlar o’rganishning maqsad va vazi- 
fasiga muvofiq o'zgartirilishi mumkin.
Sug'urta ishini o'rganishda ma’lumot manbayi sifatida chop qil- 
inadigan to'piamlar, bniletenlar, kataloglar va marosimiy nashrlar 
ishlatilishi mumkin, Masaian, 0 ‘zbekiston Respublikasi Davlat statis- 
tika qo'mitasi har yili “Sug'urta tashkilotlarining asosiy ko’rsatkichlari” 
statistik bulletenini chop qiladi. Unda respublika bo'yicha, viloyat- 
lar, sug'urta kompaniyaiari, mulk shakli kesimida sug'urta turlari 
bo'yicha asosiy ko'rsatkichlar ifodalanadi. Bugungi kunda yuqorida 
m a’lumotiarni to'plashning muhim manbayi sug'urta kompaniyalari- 
ning web saytlari, Respublika sug'urta nazorati idorasi, Respublika 
vajahon axborot agcntliklari nashrlari hisoblanadi.
242

---