Statistikasi

C. Xarajatlar та sof kreditlashning iqtisodiy tasnifi
Davlat budjctining xarajatlari iqtisodiy mazmaniga ko'ra islichi 
kuchi, materiailar, foiz to ‘loviari, kapital xarajatiar va unsuriarga 
garuhlanadi. Bunda xarajatiar, birinchi navbatda, Joriy xarajatiar, 
kapital xarajatiar va sof kreditlashga guruhlanadl. Ammo qayta к о 'rib 
chiqilayotgan standart tasnifda alohida bo'lim sifatida «asosiy kapital 
iste’moli» ko'rsatiladi. Maikaziy hukumat budjctining xarajatlari va 
sof kreditlashning amaldagi XVF standart tasnifi quyidagicha:
I. Jami xarajatiar va sof kreditiash (H+V).
II. Jami xarajatiar (lii+ lV ).
Hi. Joriy xarajatiar:
1. Tovar va xizmatlar uchun xarajatiar.
2. Foiz to'lovlari.
3. Subsidiyalar va boshqa joriy transfertiar,
(V, Kapital xarajatiar:
4. Asosiy kapitalning sotib oiinisbt.
5. Zaxirani vujudga kcltirish uchun tovariar sotib olinishi.
6. Yer va nomoddiy aktiviarni haridi.
7. Kapital transfertiar:
1. Mamlakat ichiga,
2. Xorijga.
V. Sof kreditiash.
8. Ichki
9. Tashqi.
Kapital sarfiarining alohida ko'rsatilishidan davlatning iqtisodi- 
yotga aralashuvi tusini ham anglash mumkin. M a’Iuniki, taraqqiyot 
budjetida kapital xarajatiar: investitsion loyihalarni davlat tomonidan 
kreditiash, investitsiya qilishga va kafil bo'lishga imkon bo'ladi. Ammo 
davlat budjetidagi kapital xarajatlarni yoki uning ulushi ko'rsrttkichlari 
orqaii davlatdagi investitsion faoliyatga baho berib bolmaydi. Chunk! 
rivojlangan daviatiarda investilsiyaning deyarli asosiy qismi xususiy 
sektor tom onidan amalga o,shiriladi. 0 ‘zbekiston Respublikasi dav­
lat sektorining asosiy kapitalga invest!tsiyadagi ulushi 2007-yilda 
60,0% ga teng bo'ldi.
MB

---

O‘zbckiston Respiiblikasida Moliya vazirining 1999'yil 9-de- 
kabrdagi 230-soiili buyrug‘i bilan tasdiqlangan hamda Adliya vazirligi- 
da 1999-yil 15-dekabrda 853-son bilan ro'yxatdan o‘lgan «Davlat 
budjeti xarajatlarining iqtisodiy klassifikalsiyasi» XVFning sbu tus- 
dagi tasnifiga dcyarli yaqindir.
2000-yil l-yanvardan boshlab budjet muassasalarining xarajat- 
!ar srnctasini tuzish va tasdiqlash, ularni budjetdan nioliyaiashti- 
rish, xarajatlarning iiisob-kitobini tuzish va nazorat qitishda shit 
tasnifdan foydalanitadi. 0 ‘zbckiston Respiiblikasining «Budjet tizi- 
mi to‘g‘risida»gi qonunida ham davlat va respublika budjetining 
xarajatlari iqtisodiy turlar bo‘yicha boMishi belgilangan, turlar 
ro‘yxati berilgan.