Stomatologiya propedevtikasi

Periodont
Periodont - tish katakchasini kompakt plastinkasi va tishning 
ildiz qismini qoplovchi sement oraligidagi periodontal yoriqda 
joylashgan biriktiruvchi to‘qima. Periodontning asosini Sharpey 
tolalari deb nomlanuvehi sement hamda alveolar suyak tomon 
yo‘nalgan kollagen va tishlar oralig‘i tolalari tashkil qiladi. Sharpey 
tolalari 3-4 mikron qalinlikda boiib, polipeptidmolekulalardan iborat. 
Kollagen tolalarda ishqoriy va kislotali fosfotaza, ko‘p miqdorda 
kislotali mukopolisaharidlar mavjud. Periodontning kollagen tolalari 
bir tomondan ildiz sementiga, boshqa tomondan esa alveolar suyakka 
birikadi. Venger olimi Shugar ushbu tolalami joylashishiga qarab 3 
ta guruhga boiadi:
1. Milk tolalari;
2. Tishlar orasi tolalari;
3. Tish katakchasi tolalari.
47-rasm. Periodontning tuzilishi: A - cho ‘qqi periodonti; 1 - dentin; 
2 - sementning kollagen tolalari; 3 - sementotsitlar;4- periodontning 
biriktiruvchi tolalari; 5 - siyrak biriktiruvchi to ‘qima qavati;6- qon 
tomirlar; 7- alveolar suyak to ‘qimasi;8- suyak ко 'migi
Yo‘nalishi bo‘yicha quyidagi tolalar mavjud:
a) Suyak qirg‘og‘idajoylashgan;
b) Qiyshiq;
d) Gorizontal;
e) Ildiz uchidagi radial yo‘nalgan.

---

Kollagen tolalari hosil qilgan tutamlar 
orasida siyrak biriktiruvchi to'qima boiib, 
unda ko‘p miqdorda hu jayra elementlari, 
qon va limfa tomirlari va nerv tolalari 
joylashgan. Cho‘qqi qismidagi periodont 
qirg‘oqda joylashgan periodontdan farqli 
o ia ro q k o ‘proq siyrakli biriktiruvchi 
to‘qima va hujayra elementlaridan iborat. 
Tishning bo‘yin qismidagi fibroz tolalari 
esa g o rizo n tal y o ‘n alg an , u larnin g 
tarkibigako‘p sondagi sirkular yo‘nalgan 
k o llag en to la la r (tish n in g aylanm a 
b o y lam i) 
q o ‘sh ila d i. 
H u ja y ra