Strategiyalíq menedjment 5230200-Menedjment (tarmaqlar hám tarawlar boyınsha) bakalavr talim bagdarı studentleri ushın oqíw qollanba

 2.6. Kompaniya strategiyasınıń qáliplesiwine tásir etiwshi faktorlar 
Kompaniya strategiyasın anıqlawǵa kóplegen faktorlar tásir etedi. Bul 
faktorlardıń óz ara tásiri hár bir tarmaqta ózine tán ózgesheliklerge iye bolıp, waqıt 
dawamında ózgerip turadı. Strategiyanı belgiliwshi faktorlar bárqulla bir-birinen 
parıqlanadı. Kárxana hámiyshe de ózi qálegen strategiyanı tańlay almaydı. Onıń 
háreketleri nızam, mámleketlik siyasat, sociallıq tártip hám jámiyetlik status benen 
shegaralanadı. 
Strategiyanı sociallıq talaplarǵa sáykeslestiriw tómendegilerdi názerde 
tutadı
10
: 
1) jámiyet mápleri hám ádep-ikramlıq normaları sheńberinde hárekecheńlikti 
kórsetiw; 
2) sociallıq artıqmashılıqlar hám jámiyet mútájliklerine itibarlı qarap óz 
iskerligin tártipke salıw; 
3) tártiplestiriwshi normalar menen qarama qarsılıqqa barmaw ushın zárúrli 
háreketlerdi óz waqtında ámelge asırıw; 
4) akcionerler mápi hám akcionerlik jámiyet mápleri ortasında teń salmaqlıqtı 
saqlaw; 
5) jámiyette kompaniyanıń puxaralıq poziciyasın támiyinlew. 
Tarmaqtıń qolaylılıǵı hám talapqa iye bolıw, básekige shıdamlılıq dárejesi 
strategiyanı belgilewge úlken tásir kórsetedi. Kompaniya strategiyasın burın 
shuǵıllanbaǵan tarawǵa tiykarlanıp qurıw absolyut jaqsı nátiyjege alıp kelmeydi. 
Strategiya kompaniyanıń jaqsı meńgerilgen jumısqa tiykarlanıp qurıw lazım. 
Strategiyada tarmaqtı biliw dárejesin esapqa alıw tiykarında onıń háreketin 
belgilew birlemshi faktorlardıń ápiwayı modeli esaplanadı. Bul faktorlardıń óz ara 
10
Strategic Management concepc and cases. Arthur A. Thompson. Jr. A.J Strikland. p.46 

---

25 
ta’siri ádette kompleks xarakterge iye bolıp, tarmaq hám kompaniya ushın ayırıqsha 
parıqqa iye. 
Ádette, ishki hám sırtqı sharayat ortasındaǵı parıq anıq bolmasa, básekili 
ústilikke erisilmese, kompaniyanıń iskerligi jaqsılanbaǵan bolsa, strategiyanıń ózi 
tabıs keltirmeydi.