Strategiyalíq menedjment 5230200-Menedjment (tarmaqlar hám tarawlar boyınsha) bakalavr talim bagdarı studentleri ushın oqíw qollanba

4.5 Kompaniyanıń báseki poziciyasınıń bekkemlik dárejesi 
Kompaniyanıń básekige shıdamlılıǵın anıqlaw ushın qunlar shınjırınan 
paydalanıw jeterli emes. Kompaniyanıń báseki kúshi hám poziciyiyasın tereńiriek 
analizlew lazım. Bunıń ushın tómendegiler anıqlanadı: 
-házirgi wákıtta kompaniya óziniń báseki poziciyasın qansha dárejede bekkem 
uslap turıptı; 
ámeldegi strategiya saqlanıp qalsa kompaniya báseki poziciyasınıń 
bekkemleniw hám ázzilew perspektivaları qanday; 
tiykarǵı qarsılaslar ishinde kompaniya qanday orınǵa iye; 
házirgi waqıtta kompaniya tiykarǵı qarsılaslardan ústinlikke iye me yamasa 
keyinde me; tarmaqtıń háreketleniwshi kúshleri, báseki basımları, básekileslerdiń 
aldıńǵı qademlerinen kelip shıgıp kompaniya óziniń poziciyasın qorǵay aladıma?; 
Buk sorawlarǵa juwap beriw ushın tómendegilerdi orınlaw lazım: 
1- 
qádem - tarmaqtaǵı tabıstıń jetekshi faktorlarınıń dizimi dúziledi; 
2- 
qádem - hár bir kórsetkish boyınsha kompaniya hám onıń 
qarsılaslarına baha beriledi; 
3- 
qádem 
- 
qarsılaslardıń kúshli táreplerine berilgen baha 
ulıwmalastırıladı; 
4- 
qádem - qarsılaslardıń básekidegi ústinlik yamasa ázzi tárepleri 
haqqında juwmaq shıǵarıladı. 

---

62 
Kompaniya qanday strategiyalıq mashqalalar menen soqlıǵısadı? 
Joqarıdaǵı analizlerdiń nátiyjelerin úyrenip, menedjerler nelerge itibar beriw 
kerekligin anıqlawları lazım. Kompaniyanıń ázzi jerin taba biliw, áne usı ázziliklerdi 
saplastırıw ilajların islep shıǵıw menedjerlerdiń tiykarǵı wazıypasına aylanadı. Usı 
wazıypanı tabıslı orınlaw ushın menedjerler tómendegi sorawlarǵa juwap tabıwları 
lazım: 
1) 
Tarmaqtaǵı háreketleniwshi kúshlerdi esapqa alǵanda firmanıń 
búgingi strategiyası maqul ma?; 
2) 
firmanıń ámeldegi strategiyası tarmaqtıń keleshektegi tabıstıń 
sheshiwshi faktorlarına sáykes keledi me?; 
3) 
tarmaqtaǵı 5 báseki kúshlerinen ámeldegi strategiya jaqsı qorǵay 
aladı ma?; 
4) 
qanday sharayatlarda búgingi strategiya kompaniyanı sırtqı qáwipler 
hám ishki ázziliklerden qorǵay almaydı; 
5) 
bir yamasa bir neshshe qarsılaslardıń hújimi kompaniyaǵa zıyan 
jetkize aladı ma, eger jetkizese qanday zıyan jetkizedi?; 
6) 
kompaniya báseki ústinligine iye me yamasa ol básekide 
kemshiliklerdi sapalastırıw ushın jánede kóbirek islewi kerek pe?; 
7) 
bugingi strategiyanıń kúshli háv ázzi tárepleri nelerden ibarat; 
8) 
kompaniyanıń báseki poziciyasın kúsheyttiriw ushın qosimsha ilajlar 
kóriw lazım ba?; 
Usı sorawlardıń juwapları kompaniya ámeldegi strategiyasın dawam ettirgeni 
maqul ma? Yamasa strategiyanı túpten ózgerttiriw lazım ba? degen sorawlarǵa 
juwap beredi. 
Jaǵday analiziniıń sońgı basqıshında kompaniyanıń jumıs jobasın 
shólkemlestiriwshi barlıq áhmiyetli strategiyalıq qatnaslar anıqlanadı. Ol 
orınlaytuǵın sharayat islengen analizge tayanıwı hám tómendegi sorawlarǵa juwap 
beriwi kerek: 
- 
bar bolǵan strategiya tarmaqtaǵı háreketlendiriwshi kúshlerge sáykes 
pe? 

---

63 
- 
bar bolǵan strategiya tarmaqtıń keleshektegi tabısqa jeteklewshi 
faktorları menen qanday dárejede baylanıslı? 
- 
bar bolǵan strategiya házir hám aldın emes, keleshekte bes báseki 
kúshinen qansha jaqsı qorǵalǵan? 
- 
bar bolǵan strategiya kompaniyanı ishki qáwip qáter hám sırtqı 
ázziliklerden qorǵay aladı ma? 
- 
kompaniya bir yamas bir neshshe qarsılaslardıń hújimlerinin 
qáwipsirew kerek pe? 
- 
kompaniyanıń qun poziciyasın jaqsılaw, unamlı imkaniyatlardı 
kóbeytiw yamas onıń básekili poziciyasın jaqsılaw ushın qosımsha ilajlardı ámelge 
asırıw kerek pe?