Surunkali pielonefrit

Patologik anatomiyasi. Pielonefritda infeksiya buyrakda bir tekisda 
tarqalmaganligi sababli, kasallikning morfologik ko‘rinishi o‘choq–o‘choq bo‘lishi 
bilan farq qiladi. Buyrakning zararlangan o‘choqida limfoid va plazmatik 
hujayralardan tashkil topgan interstitsial infiltratlar va chandiqli biriktiruvchi 
to‘qima topiladi. Lekin pielonefritning vaqti–vaqti bilan qaytalanishi natijasida 

---

buyrak to‘qimasida har xil muddatli yallig‘lanish jarayoni aniqlanadi: kasallikning 
dastlabki bosqichlarida paydo bo‘ladigan o‘zgarishlar bilan birga polimorf–yadroli 
leykotsitlardan iborat infiltratlar ko‘rinishidagi yangi yallig‘lanish o‘choqlari 
vujudga keladi. 
Surunkali pielonefritda morfologik jihatdan yallig‘lanish jarayoni 
rivojlanishining uchta bosqichi ajratiladi. 
I bosqichida buyrakning miya qavatidagi oraliq to‘qimada leykotsitar 
infiltratsiya 
va 
intakt 
kalavalarda 
kanalchalarning 
atrofiyasi 
topiladi. 
Kanalchalarning ko‘proq zararlanishi – surunkali pielonefrit ushbu bosqichining 
xarakterli belgisidir. 
II bosqichida interstitsiya va kanalchalarning o‘zgarishi ko‘proq chandiqli–
sklerotik xarakterga ega bo‘ladi, bu nefron distal bo‘limining o‘limiga va yig‘uvchi 
kanalchalarning qisilishiga olib keladi. Natijada buyrakning po‘stloq qavatida 
joylashgan nefronlar funksiyasining buzilishi va kengayishi ro‘y beradi. Egri–bugri 
kanalchalarning kengaygan qismi oqsil massalari bilan to‘lgan bo‘lib, tuzilishi 
qalqonsimon bezni eslatadi. SHu sababli buyrakning ushbu «tireodizatsiya»sini 
surunkali pielonefrit morfologik ko‘rinishining xos belgisi deb hisoblaydilar. 
Kasallikning bu bosqichida chandiqli–sklerotik jarayon bir vaqtning o‘zida 
kalavalar va tomirlar atrofida rivojlanadi, shuning uchun kalavalarning 
gialinizatsiyasi va bo‘shab qolishi aniqlanadi. Tomirlar atrofidagi to‘qimalar va 
tomirlardagi yallig‘lanish jarayoni, bittasining obliteratsiya bo‘lishiga va 
boshqalarining torayib qolishiga olib keladi. 
III bosqichida buyrak to‘qimasining chandiqli, tomirlari kam bo‘lgan 
biriktiruvchi to‘qima bilan (pielonefrotik bujmaygan buyrak) deyarli butunlay 
o‘rin almashganligi kuzatiladi.