Suv resurslarini boshqarish

Birinchi toifa – issiqlik uzatish maqsadida foydalaniladigan suvlar
Ikkinchi toifa qizdirilmaydigan suvlar. 
Uchinchi toifa – gazlarni tozalash, yong„inni o„chirish uchun foydalaniladigan 
suvlar. 
Suvlarni kerakli sifatga olib kelishda turli tozalash usullari qo„llaniladi. Eng 
sodda usul bu dispers qoldiqlar, muallaq moddalar va gumusli birlashmalardan xolis 

---

63 
etishusulidir. Dispers qoldiqlardan tozalashda tindirgichlardan foydalaniladi, muallaq 
moddalardan esa suv koagulyasiya qilish va filtrlash yordamida tozalanadi. 
Quvurdan biologik o„sishlar xosil bo„lmasligi uchun suv xlorlanadi va 
sovutishda ishlatiladigan suvlar esa CuSO
4 
(mis kuparosi) bilan ishlov beriladi.
Suv temirda va betonda korroziya keltirib chiqarmasligi uchun maxsus 
ingibitorlar bilan ishlov beriladi. Bunda birinchi navbatda suvning rN darajasi 
maqbul darajasi saqlanadi. SHuningdek suvdagi umumiy tuzlar miqdori, xlorid (Cl) 
va sulfat (SO
4
) ko„rsatmalari, harorati t
0
S xam salbiy ta‟sirga ega. Eritma tuzlar 
konsentratsiyasi o„sishi bilan Cl va SO
4
150 mg/l dan ko„proq bo„lsa va karbonat 
qattiqlikning kamayishi 2 mg-ekv/l, t
0
70
0
gacha bo„lganda metalning korroziyaga 
uchrashi xafvi keskinlashadi. SHuning uchun termal va sho„r suvlar agressiv 
xisoblanadi.
Suvning qattiqligini kamaytirishda sodadan foydalaniladi. Yer osti suvlari 
uchun – ion almashinuvi, elektroliz, distillyasiya, giperfiltrlash lar usullaridan 
foydalaniladi.
Eng ko„p kimyoviy ifloslanishlar suvdan xom-ashyo va eritma sifatida 
foydalanilganda paydo bo„ladi. Aralashma suvlar xar xil turda ifloslanishlarni 
keltiradi.
 
Sanoatda suv resurslaridan foydalanish samaradorligi 
Sanoatda suv resurslaridan foydalanish samaradorligi quyidagi ko„rsatgichlar 
orqali baxolanadi: 
1) Maxsulot birligini ishlab chiqarish uchun suv iste‟moli solishtirma me‟yori; 
2) Toza suv iste‟moli; 
3) Aylanma jarayonlardagi suvlar miqdori; 
4) Biologik tozalashga kelib tushadigan oqova suvlar; 
5) Suv ob‟ektlariga tushadigan umumiy oqova suvlar; 
6) Oqavalarga tashlanadigan shartli miqdordagi ifloslantiruvchi moddalar; 
7) Oqava suvlarning ishlab chiqarishga utilizatsiya qilinishi (qancha ko„p bo„lsa 
shuncha yaxshi); 

---

64 
8) Qaytmas suvlar – qancha kam bo„lsa shuncha yaxshi 
9) Sanoat ishlab chiqarish korxonalarining atrof-muxitga ta‟siri (atmosfera, yer, 
o„rmon ...); 
10) rekreatsion suv ob‟ektlari; 
11) baliqchilik komplekslari xosildorligi; 
12) suv transporti orqali tashish darajasi; 
13) suv ob‟ektlarini antropogen ta‟sirlardan ximoyalash; 
14) umuman texnologik, iqtisodiy, ijtimoiy va ekologik samaradorlik.