Suvning tarkibi va tuzilishi Suvning fizik-kimyoviy ko’rsatkichlari Eritmalar va ularning ahamiyati

4. Мавзуни мустахкамлаш учун саволлар
1.Оддий ҳажмий нисбатлар қонунини тушунтиринг.
2.Авагадро қонунини тушунтиринг.
3. Идеал газ қонунлари ни тушунтиринг.
4.Бойль - Мариот қонуни ни тушунтиринг.
5. Гей- Люссак қонунини тушунтиринг.
6.Шарль қонунини тушунтиринг.
7.Клапейрон тенгламасини тушунтиринг.
8.Менделеев-Клапейрон тенгламасини тушунтиринг.
9. Дальтоннинг парциал қонунини тушунтиринг.


11. Мавзу: Газларнинг кимёвий сифатий ва миқдорий таҳлили.

Газнинг кимёвий таҳлили қўйидаги жараёнларга асосланган:

Аралашма таркибидаги бита газни танланган реангентга юттириш. Бу усул газнинг ҳажмини юритишгача ва ундан кейин ўлчаб юритилган модда миыдорини топишга асосланган. Шундай уй ишлар оғирлик нисбатларида ҳам аниқланиши ва ўтказилиши мумкин.
Газ аралашмаси қисмини бирор реагент билан реакцияси натижасида янги газсимон моддаларнинг ҳосил бўлиши ва унинг ҳажмий ёки оғирлик усулда аниқланган миқдори асосида аввалги қисмнинг миқдорини аниқлаш.
Ёнувчан газларни куйдириш. Бу усул юқорида таъкидланган реакциялардан бири бўлиб, ёнувчи газларнинг умумий миқдори ёки айрим фракциялари тўғгрисида аралашма ҳажмининг ўзгариши асосида, сарфланган миқдори асосида аниқлаш имконини беради.
Аралашма айрим қисмларини кимёвий усулда аниқлаш. Аниқланадиган қисмни суюқ реагентга юттириш ва кейинчалик титрлаш ёки бошқа усулларни (физикавий ва физика – кимёвий) қўллашга асосланган.
Таҳлилнинг аниқ бажарилиши учун ҳалақит берадиган, қўшимчалардан тозалаш.
Суюқ ёки қаттиқ ҳолдаги ютувчилар ёрдамида газлар тозаланади. Бунинг учун газ аввал қўйидагиларни (агар ёнувчан аралашмаларни йуқотиш зарур бўлса) ва бошқа реакциялар ҳам қўлланилади.
Газлар таҳлилининг кимёвий усуллари қўйидаги уч гуруҳга бўлиниши мумкин:
Газларнинг сифатий таҳлили.
Газларнинг умумий таҳлили. Бундан мақсад энг кўп учрайдиган алохида қисмлар: 0₂,СО₂,СО,Н₂, тўйинган ва тўйинмаган углеводородлар (суммаси)ни аниқлашдир.
Газлар таҳлилининг махсус турлари – ҳар турли алоҳида газларни ёки газлар гурухини аниқлаш. Бу газлар қаторига қўйидагилар киради.
а) Галоган ва унинг кислоталари.
б) Энг оддий олтингугуртли ва азотли газ ҳолидаги бирикмалар.
в) Углеводородларнинг галоген ҳосилалари.
г) Углеводородларнинг азотли ва кислородли ҳосилалари.
д) Тўйинмаган углеводородлар.
е) Бор, кремний, олтингугурт, фосфор ва бошқа элементларнинг газсимон бирикмалари.
Айрим реагентлар газлар аралашмаси таркибидаги бирор қўшимчани йуқотиш учун ишлатилади, бундай тозалаш суюқ ёки қаттиқ ютувчилар ёрдамида бажарилади. Бунинг учун суюқ ютувчини махсус ютгичларга ёки барбатёрларга, қаттиқ ютувчиларни эса ёки трубкаларга солинади.
Бу услуб, масалан, газлар аралашмасини СО₂ ва водород сульфиддан тозалашда қўлланилади ва бунда аралашма ишқор эритмаси ёки бошқа юритувчи орқали ўтказилади. Жуда кам миқдордаги СО₂ йуқотиш учун қаттиқ КОН ва натрон асбест ишлатилади. сув буғлари натрон асбест, Р₂О₅ ва магний перхлорат ёрдамида тортиб олинади.
Баъзан газлар аралашмасидаги айрим қисмларнинг миқдори газни қаттиқ сорбентга ютдирилгандан кейинги газ ҳажмини ёки ўзгармас ҳажмдаги босимни ўлчашга асосланиб топилади.