T atamuratova, X. Ergasheva, M. Qurbonov mutaxassislik

quv topshiriqlari
Texnikaviy deganda, insonlarning amaliy faoliyatida moddiy vosita sifatida ishlatiladigan qurilma, suniy tizim va obyektlar (masalan, b laklovchi mashinalar)ning ishlab turishi (harakat tamoyili)ni aks ettiruvchi, texnologik deganda esa xona va materiallarga ishlov berish hamda qayta ishlash mahsulotlari olish jarayonini tavsiflovchi, tasvirlovchi va informatsion model tushuniladi.
Texnik va texnologik topshiriqlar turli-tumanligi ularning alohida turlari tasnifi va tavsifini talab qiladi. Amaliy mash ulot uchun ishlatiladigan topshiriqlarning didaktik tamoyili b yicha hisobiy, topshiriq-savol, eksperimental, hisobiy-analitikka b lish mumkin.
Hisoblaydigan topshiriqlarning k pincha matematik operatsiyalar bajarish uchun qiymatlar saqlaydi.

109
Topshiriq-savollar (yoki sifatli topshiriqlar) murakkab hisoblashlarni saqlamaydi ham, bu jarayonlar mohiyati, ularning bilim qonuniyatini talab qilmaydi ham.

Bu topshiriqlar orqali izlanuvchan bo liqliklarni yechib b ladi. Eksperimental topshiriqlar tajribalar tkazish, boshlan ich qiymatlar ochish lchamlari va ilgari olingan natijalarni tekshirishni
talab qiladi.
Hisobiy-analitik topshiriqlar maxsus fanlarni rganishdan olingan bilimlar majmuasini q llashni talab qiladi. Topshiriqlar mazmuni va yechimi b yicha quyidagi bir qator psixologik va didaktik talablarga javob berishi lozim:

• 
  topshiriq dolzarb, yetarlicha murakkab va hamma yecha oladigan b lishi kerak;
  
• 
  topshiriq sharti va yechish jarayoniga faktlar, hodisalarga aralash fanlardan kattaliklar kiritish maqsadga muvofiq;
  
• 
  yechish jarayoni talabalardan tasavvur hamda ijodiy tafakkurni namoyish etishni talab qilishi lozim;
  
• 
  topshiriqni yechish turli izlanish rniga ega b lishi lozim;
  
• 
  topshiriqni muhokama qilish uchun vaziyat (ya'ni muammoli vaziyat) yaratilishi, tahlil va sintez rniga ega b lishi lozim;
  
• 
  yechimga ega b lmagan, shuningdek yechish jarayoni « z vaqtida ma'lum muddatga ch zilgan» (q shimcha ma'lumotlarni izlash uchun) topshiriqlar b lishi mumkin.
  

Topshiriqni yechish - bu talabalarning ma'lum bosqichligini tavsiflovchi maTumotlarga ishlov berish jarayoni demakdir.
Undagi izohlar yechimning quyidagi asosiy bosqichlarini ifodalashi lozim:

• 
  topshiriq shartlari;
  
• 
  boshlan ich qiymatlar;
  
• 
  topshiriqning texnik va texnologik mohiyatini oydinlashtirish maqsadida uning tahlili;
  
• 
  topshiriqqa kiruvchi bo lovchi kattaliklar bilan noma'lum kattaliklarnirt
• 
  qiymatlarga matematik ishlov berishni amalga oshirish;
  
• 
  olingan natijalarning haqqoniyligini baholash uchun tahlil. Amaliy mash ulotlarning mazmuni quv dasturida belgilangan.
  

110