T atamuratova, X. Ergasheva, M. Qurbonov mutaxassislik

Texnika fanlari sohasidagi nazariy va tajribaviy tadqiqotlar

(Muammolar va zaxiralar)

• 
  qituvchi oliy ta'lim muammolari va zaxiralarini aniqlashga y naltirilgan savollar beradi.
  
• 
  Tadqiqot ishlarining samaradorligini oshiruvchi asosiy omillarni
  

aniqlaydi.

• 
  Oliy ta'lim oldida turgan masalalarni shakllantiradi.
  

Oliy ta'lim muassasasi fanlari zaxirasi juda katta. U haqda oliy maktab olimlari faoliyatining ahamiyati, xalq x jaligi va madaniyatining rivojidagi buyuk rolini inkor etmagan holda texnika fanlari sohasidagi yutuqlarimizdan u darajada qoniqmasligimizni tan olish lozim.
Savol tu iladi: nima uchun oliy ta'lim fanlarida erishilgan yutuqlar darajasi nisbatan past?
Bizningcha, buning bir nechta sabablari bor:

• 
  ilmiy tadqiqotlarning maqsadi b yicha ylamaslik;
  
• 
  oliy ta'lim ishining yaxshi muvofiqlashtirilganligi, oliy taiim muassasalari rtasida hamkorlikning y qligi;
  
• 
  oliy taiim muassasasining moddiy va huquqiy imkoniyatlari chegaralanganligi;
  
• 
  tadqiqot natijalarining xalq x jaligida q llash tizimining chegaralanganligi;.
  
• 
  oliy taiim muassasalarida tajribaviy bazaning zaifligi. ,
  

Texnik y nalishlar b yicha tadqiqot ishlari tkazish uchun katta-katta qurilmalar, qimmatbaho trubalar, uskunalar va xomashyodan foydalanish lozim.
Shuni ham ta'kidlash kerakki, oliy taiim muassasalaridagi k pgina asbob-uskunalar hozirda eskirgan. Tabiiyki, ular yordamida tarkibiy

115
darajada tadqiqot tkazishningiloji y q. Eksperimental tadqiqotlarning metrologik ta'minoti ham yetarli emas. Tajribaviy ishlab chiqarish zaif rivojlangan. Bularning barchasi eksperimental tadqiqot tkazish va natijalarni ishlab chiqarishda q llashni qiyinlashtiradi. Bizningcha, bu murakkab holatdan chiqish uchun Oliy va rta maxsus ta'lim vazirligi qoshida ilmiy quv markazi tashkil qilinsa, ma'lum profildagi oliy ta'lim muassasasi quv va ilmiy ishlarni muvofiqlashtirishdan tashqari mos sohalar uchun ilmiy-texnik ishlanmalarni sanoat korxonalarida rasmiy ravishda emas, balki professional asosda q llashni tashkil qilishga yordam beruvchi eng dolzarb muammolar b yicha ilmiy tadqiqotlarni ham bajarish mumkin b ladi.

Tadqiqot natijalari samaradorligini oshirish uchun ilmiy tadqiqot va informatsion faoliyatning zaro harakatini t ri tashkil qilish lozim.
Hozirgi paytda ilmiy ishlarning darajasi, dolzarbligi, maqsadi va hajmiga yuqori talablar q yilgan.
Bu talablar ma'lumot tarmo i va uning markazi faoliyatining tavsifini aniqlaydi.
Oziq-ovqat sanoatining rivojlanishiga quyidagilar katta ta'sir k rsatadi:

• 
  istiqbolli texnologiya va uskunalarning yangi turlari;
  
• 
  ishlab chiqarish jarayonlarining kompleks mexanizatsiyasi va avtomatizatsiyasi;
  
• 
  yangi turdagi mahsulotni zlashtirish.
  

Mutaxassislarimiz asosan qayta ishlash, boyitish, xomashyo va tayyor mahsulotni saqlash texnologiyasi muammolarini yechishgan, turli xildagi qishloq x jaligi xomashyosini kompleks qayta ishlash sxemasini ishlab chiqarishgan. Endigi bosh masala barcha ushbu ishlanmalarni iloji boricha tezroq ishlab chiqarishda q llash masalasidir.
Ilmiy-texnik potensialni q llash mamlakatni rivojlantirish muammmolari hamda demografik va ijtimoiy xususiyatlar bilan bo liq b lishi kerak. Bu xalq x jaligi va ishlab chiqarish samaradorligi, mehnat unumdorligi hamda chiqariladigan mahsulotning oziqabop qiymatining oshuvi va tannarxning kamayishi bilan bo liq b lgan birinchi galdagi masalalarni yechishni ta'minlaydi.

116