Табиий тош ашёлари физик ва механик хоссалари

Лойли сланецларларнинг таркиби асосан тупроқ, кварц ва сланецлардан иборат бўлиб, ўртача зичлиги 2,4-2,8 г/см3, сиқилишдаги мустаҳкамлик чегараси 40-160 МПа га тенг. Лойли сланецлар осонгина юпқа пластинкаларга ажралади. Улардан том ёпилма ашёлари сифатида, пол қуришда ва электроизоляция тахтачалари олишда жуда кўплаб фойдаланилади.
Кварцитлар - қумтошларнинг қайта кристаланишидан ҳосил бўлади. Кварцит юқори мустаҳкамликка ва қаттиқликка эга.
Кварцитнинг ўртача зичлиги 2,5-2,7 г/см3, сиқилишдаги мустаҳкамлик чегараси 150-450 МПа, қаттиқлиги эса 7 га тенг. Кварцитнинг таркиби асосан SiO2 (70-80%) дан ташкил топгани учун ўтга чидамли буюмлар олишда ишлатилади.
17700С харотга бардош беради. Қурилишда биноларни пардозлашда, йўл қурилишида кўплаб ишлатилади.

Табиий тош ашёларни олиш ва қайта ишлаш

Қурилишда тош ашёлари табиий ҳолатда, яъни ҳеч қандай қўшимча ишлов бермасдан ва қайта ишлов беришдан кейин ишлатилади. 
Қайта ишлов бериш йўли билан олинадиган тош ашёларига тош блоклар, деворбоп тошлар, тахтачалар, йўлбоп тош ашёлар ва қуйма тош ашёлар киради.
Қуйма тоғ ашёларига тоғ жинсларини (базальт, андезит ва бошқалар) эритиб қуйиш йўли билан олинадиган буюмлар киради. 
Шағал тошларни элаш туфайли турли хил ўлчамларга эга бўлган доналарга ажратиш мумкин. Шағал тошлар асосан дарё, кўл ва тоғ ёнбағирларидан эксковаторлар ёрдамида қазиб олинади. Шағал тошлар асосан цементли ва асфальт бетонлар учун йирик тўлдирувчи сифатида ишлатилади. Ўлчамлари 20 мм дан ортиқ шағал тошларни майдалаб чақиқ тошлар тайёрланади.

Табиий тош ашёларни олиш ва қайта ишлаш

Тош блоклар тоғ жинсларини арралаш йўли билан олинади. Тош блокларининг шакли тўғрибурчакли параллелипед шаклда бўлиб, биноларнинг пойдеворларини ва деворларини теришда ишлатилади. Биноларнинг деворларини теришда ишлатиладиган тош блоклар енгил тоғ жинсларидан тайёрланади.

Деворбоп тошларнинг ўлчамлари 390х190х188 мм, 490х240х188 мм ва 390х190х288 мм бўлади.