Тадбиркорлик со

3.2. Хўжалик фаолиятини тафтиш қилиш билан боғлиқ 
бўлмаган текшириш тушунчаси ва унинг аҳамияти
Хўжалик юритувчи субъектларни уларнинг хўжалик фао-
лиятини тафтиш қилиш билан боғлиқ бўлмаган ҳолда тек-
шириш тегишли назорат қилувчи (ёнғинга қарши, санитария, 
ветеринария, энергетика назорати ва бошқа) органлар томо-
нидан, қоида тариқасида, бир марта ўтказиладиган комплекс 
текширув давомида амалга оширилади.
Комплекс текширувлар махсус ваколатли орган тасдиқ-
лаган режалар асосида ўтказилади.
(«Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини давлат 
томонидан назорат қилиш тўғрисида»ги ЎзР Қонунининг 14-
моддасига қаранг)
Хўжалик юритувчи субъектларни уларнинг хўжалик фаоли-
ятини тафтиш қилиш билан боғлиқ бўлмаган ҳолда текшириш 

---

244
режали текширишлар тоифасига киради. Уларнинг ўзига хос ху-
сусияти тадбиркорлик субъектларининг хўжалик фаолияти билан 
боғлиқ бўлмаганлиги билан изоҳланади. Таъкидлаш лозимки, ҳар 
бир назорат қилувчи орган ўзига юклатилган вазифаларни бажа-
риши учун функционал мажбуриятларга эга бўлади. Бунинг учун 
назорат қилувчи орган ҳар йили тасдиқланган режа-жадвал асоси-
да хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини текшириш ўтказади 
ва ушбу текширишлар унинг ваколатлари доирасида ўтказилади.
Масалан, давлат ёнғин назорати органларининг ходимлари 
хўжалик юритувчи субъектнинг молия-хўжалик фаолиятини таф-
тиш қилишга ҳақли эмаслар. Чунки «Ўзбекистон Республикасида 
давлат ёнғин назорати тўғрисида»ги Низомга асосан Давлат ёнғин 
назоратининг вазифаси қайси идорага қарашлилиги ва мулкчи-
лик шаклидан қатъи назар, вазирликлар, идоралар, концернлар, 
уюшмалар, корхоналар, муассасалар, ташкилотлар, қўшма кор-
хоналар, хорижий фирмалар, объектлар ҳамда фуқаролар томо-
нидан ёнғин хавфсизлиги соҳасидаги қонун ҳужжатларига риоя 
қилиниши устидан назоратни амалга оширишдан иборат.
Хўжалик юритувчи субъектнинг молия-хўжалик фаолияти 
Давлат ёнғин назорати органлари томонидан ўтказилган тақдирда 
бундай текшириш ноқонуний ҳисобланади.
ЎзР Президентининг 2005 йил 14 июндаги ПФ-3619-сонли 
«Тадбиркорлик субъектларини ҳуқуқий ҳимоя қилиш тизимини 
янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги Фармо-
нига мувофиқ тадбиркорлик субъектларининг молия-хўжалик 
фаолиятини текшириш белгиланган тартибда фақат давлат солиқ 
хизмати органлари томонидан амалга оширилади.
Шунингдек, хўжалик юритувчи субъектларнинг молия-
хўжалик фаолияти билан боғлиқ бўлмаган фаолияти санитария,