Tadqiqotlari

 
 
 
 
3.8. Insonning 
id – ruhiy holatining kuchli tomoni
 
 
K. Alderferning ehtiyojlar nazariyasi eng keng tarqalgan mazmundor 
motivatsiya nazariyalaridan biridir. Ushbu nazariyalar ehtiyojlarning tuzilishini, 
ularning mazmunini, faoliyatga odamning motivatsiyasining bog‘liqligini izohlaydi. 
Alderferning ERG nazariyasi 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3.9 – rasm. Alderfer ehtiyojlarning uch toifasi
 
 
 
Alderfer Maslouning shaxsiy ehtiyojlarni iyerarxiya ko‘rinishida joylashtirish 
mumkinligi borasidagi fikriga qo‘shiladi. Biroq, u tomonidan taklif etilayotgan 
O’sish (growth) 
- shaxsning shaxsiy ijodiy yoki ishlab 
chiqarishga o’hshagan hissasi bilan qondiriladigan ehtiyojlar 
Bog’liqlik (relatedness)
- ijtimoiy va shaxslararo 
munosabatlar bilan ta'minlangan ehtiyojlar 
mavjud bo’lish ehtiyoji (existence
) - oziq-ovqat, havo, suv, 
ish haqi va mеhnat sharoitlari bilan bog’liq bo’lgan ehtiyojlar 

---

77 
iyerarxiya ehtiyojlarning uchta toifasini o‘z ichiga oladi hamda ERG nazariyasi deb 
nomlanadi: 
1) E (existence) – mavjud bo‘lish ehtiyoji; 
2) R (relatedness) – bog‘liqlik ehtiyoji; 
3) G (growth) – o‘sish ehtiyoji. 
 
 
3.10. Mak-Klelland ehtiyojlar nazariyasi 
• Hokimiyat. Hokimiyatga intiluvchi shaxslar ko‘pincha o‘zlarini ochiq va 
harakatchan qilib ko‘rsatadilar. Asosan ular boshqalarni o‘z ta’sir doiralari ostida 
bo‘lishlariga intiladilar. Boshqaruv faoliyati hokimiyat ehtiyojiga ega bo‘lgan 
insonlarni o‘ziga tortadi, chunki u hokimiyatga erishish va uni amalga oshirish 
imkoniyatlarini beradi. 
• Muvaffaqiyat. Bu ehtiyoj turi ishni muvaffaqiyatli yakuniga olib boruvchi 
jarayonga asos bo‘lib xizmat qiladi. Bu insonning o‘z oldida turgan maqsadga 
avvaldagiga qaraganda samaraliroq erishishga intilishini anglatadi. Bu ehtiyoj turiga 
xos bo‘lgan kishilar kamtavakkal, muammoni yechimini topishda javobgarlikni o‘z 
bo‘yniga olishga to‘g‘ri keladigan vaziyatlarni xush ko‘ruvchi kishilardir. Ayni 
vaqtda bu insonlar erishgan natijalari uchun rag‘batlantirilishni xoxlaydilar.