Тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил этиш бош илмий методик маркази

 
3.6. Эталоннинг таянч кўрсаткичлари 
Эталон самарадорлигининг таянч кўрсаткичларига қўшимча қийматга 
юқори даражада таъсир кўрсатувчи кўрсаткичларни киритамиз: 
компания эталон танловига қуйидагилар дастлабки замин бўла олади; 
компания қувватлардан самарали фойдаланади; 
компания бозорда барқарор ҳолатни намоён этади; 
компания активлардан самарали фойдаланишни таъминлашга қодир; 
компания балансланган қувватларга эга. 
3.7. “Шесть сигм” сифат бошқаруви методикаси 
Истеъмол талабларини бошқариш:
Истеъмол талабларини аниқлаш ўз ичига биринчи босқични – мижозлар 
ҳақида маълумтлар йиғиш ва «Мижоз овози» стартегиясини ишлаб чиқишни 
олади.
8
Маркетингга катта сумма сарфлаб компаниялар тез-тез «уйқу майдонида» 
бўладилар ва истеъмолчилар эҳтиёжларини яхши биладилар, мутахассислар ва 
технологияларга эга бўладилар. 
Бундан ташқари, амалиёт кўрсатганидек, мижозлар эҳтиёжларини кузатиш 
учун бугун қўлланилаётган услублар хавфсизликнинг алдамчи хиссиётини 
яратади. 
Россия тўқимачилик бозори лидерларидан бирининг директори мижозлар 
билан қўшма семинар ўтказилганидан кейин эълон қилди: «биз биринчи марта 
шуни тушундикки, ўз мижозларимизни мазкур семинарни ўтказганимизга 
қадар унчалик яхши билмаган эканмиз». Бундай вазият нафақат Россияда, 
шунингдек хорижда ҳам мавжуд. 50 илғор америка компанияларидан 72% 
кўрсатишича, 1992 йилда улар истеъмолчилар ахборот тармоғидан тушган 
стеъмолчилар ҳақидаги маълумотлардан фойдаланмаганлар. 
3.8. Истеъмол талабларини аниқлаш 
«Мижоз овози» самарали тизимининг таянч омиллари қуйидагилар 
ҳисобланади:
Ишнинг узлуксиз тартиби. Бу тизим сизнинг доимий устуворингиз ва 
эътиборнинг марказий объекти бўлиши лозим. «Вақтдан вақтгача» тамойили 
бўйича ялпи маҳсулотнинг ўзгариши шароитида сиз ҳеч нарсага эриша 
олмайсиз, ҳаттоки, бу олдин ўзини оқлаган бўлса ҳам. Юз бераётган нарсаларни 
ҳис қила олмайдиганлар, биринчи навбатда ўз қаторларини «империя»ларни 
қандай ағдарилаётганини кўраётганлар билан тўлдиришда риск қиладилар ва
таажжубланиб, «бу нима гап» деб ҳайратланадилар. 
8
Chase, Richard B. Operations management for competitive advantage / Richard B. Chase, F. Robert Jacobs, Nicholas 
J. Aquilano. – 11th ed., instructor’s ed.p. cm.ISBN 0-07-298390-6 2006, p325 

---

37 
Ўз «мижозларини» тўғри аниқлаш. Савол: «бизнинг мижозлар ким» 
саволини маслаҳатчи компания менежерларидан жуда кўп эшитади. Оддий 
маржинал таҳлил маржинал даромаднинг катта улушини (солиқ инстпекцияси 
учун бухгалтер тузатмаларидан кейинги даромадни эмас) олиб келувчи 
мижозлар гуруҳига нисбатан раҳбариятнинг кўзини камдан-кам ҳолларда очиб 
қўяди. АВС-таҳлил кўрсатишича, бир қатор мижозларни савдодан кейинги 
қўллаб-қувватлашларига 
кетган 
харажатлар 
кўпчилигини 
«зарарли» 
разрядларга олиб ўтади. Камдан-кам ҳолларда мижозларни бизнинг 
стратегияларимизга мос келмаслиги учун четга чиқариб ташлаймиз. 
Негативнинг адекват идроки. Қониқмаган, «овоза қилувчи», талаблари 
стандарт бўлмаган мижозлар – компания учун бундай қийинчиликларни енгиш 
қобилиятини шакллантириш учун яхши синовдир (чунки, бу билан сиз уларни 
сиз тўғрингизда ёмон қикр тарқатишларини олдини оласиз). Муаммо шундаки, 
бунда ҳайқириқ бошқа овозларни босиб кетади ва сизнинг хулосаларингиз 
бозор ва мижозларга нисбатан серхато бўлиб кўринади.