Birgalik olmoshi
( Das Reziprokpronomen )
Birgalik olmoshi einander harakatni ikki yoki bir necha shaxs (subjekt) tomonidan birgalikda bajarilishini ifodalaydi.Shuning uchun ham u ish –harakatni birgalikda bajarilishini ko‘rsatadigan fe’llar va predloglar bilan qo‘llanadi: miteinander,zueinander,füreinander.Einander birgalik olmoshi turlanmaydi.
Bu olmosh ish-harakatning bir-biriga bo‘lgan munosabat harakterini anglatadi va unga xos ma’no o‘zbek tilida bir-birini, bir-biriga ,bir-biri bilan kabi takroriy so‘zlar yordamida ifoda etiladi. masalan
einnander lieben – bir-birini sevmoq
einander grüβen – bir-biri bilan ko‘rishmoq
miteinander kämpfen - bir-biri bilan kurashmoq
miteinander spielen – birga o‘ynamoq
miteinander zufrieden sein – bir-biridan mamnun bo‘lmoq
etwas für einander tun – bir- biri uchun biror narsa qilmoq
füreinander sorgen – bir-biri uchun g‘amxo‘rlik qilmoq
«du» zueinander sagen – bir-biri bilan «sen» deb gaplashmoq
Olmosh – ravishlar
( Die Pronominaladverbien )
Bu olmoshlar ham olmoshlik, ham ravishlik xususiyatlariga ega bo‘lganidan olmosh – ravishlar deb yuritiladi.Ular olmoshlar kabi ot o‘rnida qo‘llanadi, ravishlarga o‘xshab morfologik jihatdan o‘zgarmaydi va gapda hol bo‘lib keladi.
Olmosh – ravishlar wo yoki da ravishlarining tegishli predloglar bilan birikishidan yasaladi.Wo+predlog shakli predlogli otga nisbatan so‘roq so‘z sifatida ishlatiladi.Da+ predlog shakli esa ko‘rsatish ma’nosiga ega bo‘lib, o‘sha otga ishora qiladi, unga javob so‘z sifatida qo‘llanadi:
wo+mit = womit da+mit = damit
wo+bei = wobei da+bei = dabei
wo+für = wofür da+für = dafür
wo+zu = wozu da+zu = dazu
Predlog unli tovush bilan boshlansa, wo va da ravishlariga r undoshi qo‘shiladi.
wo+aus = woraus da+aus = daraus
wo+in = worin da+in = darin
wo+auf = worauf da+auf = darauf
wo+über = worüber da+über = darüber
Olmosh – ravishlar gapda predlog bilan kelgan jonsiz predmetlar o‘rnida qo‘llanadi.
Usbekistan ist durch die Baumwollezucht berühmt.
Do'stlaringiz bilan baham: |
