Тақризчилар: доцентлар Н

қондиришга 
эътиборни қаратмоқ керак. Шу билан бирга, уларнинг куч ва 
имкониятларига ортиқча баҳо бериб юбормаслик зарур, акс 
қолда ўзибўларчилик каби иллатлар ҳам келиб чиқиши 
мумкин. Бу ўринда оқилона педагогик раҳбарликнинг бутун 
бир фаолиятни маълум бир тизимга солишга имкон беради. 
Айниқса, ўқувчиларда ўзлари бошлаётган мустақил фаолият 
йўналишининг турлари ва йўлларини тўғри баҳолаш, 
имконият даражасида ҳаракат қилиш, мустақил хулоса ясаш, 
баҳо бера олиш кўникмаларининг юзага келишида тўғри 
педагогик раҳбарликнинг роли катта ҳисобланади. Бу аста-
секин янги субъектив омилнинг - ўз-ўзини тарбиялаш ва қайта 
тарбиялашга тайёр бўлиш каби сифатларнинг шаклланишига 
ёрдам беради. 
Ушбу масала педагогикада алоҳида мунозарага муҳтож. 
V. 
Шахсни жамоада тарбиялаш принципи 

---

126 
 
Инсон муомала ва у билан боғлиқ турли муносабатлар 
туфайли шахс бўлиб шакллана боради. У ўзига хос инсоний 
эҳтиёжларни ифодалаш орқали, муомала, муносабатларнинг 
алоҳида бир кўриниши тарзида бошқа бир инсон билан фаолиятга 
киришади. 
Бу ўринда, муомала, муносабат учун, ҳар томонлама 
фаолият кўрсатиш учун жамоа энг маъқул шароит яратади. 
Шахсни 
жамоада 
тарбиялаш 
принципи 
бола 
ривожланишининг объектив қонуниятларига асосланган 
ҳолда жамият қурилиши ва инсон табиатига мос тушади. 
Тарбиячининг педагогик талаблари асосида ривожланган 
жамоада инсон ижтимоий онги, қарашлари юзага келади ва улар 
жамоа ҳамда шахслараро муносабатлар давомида бошқарилиб 
борилади. Агар жамоа кучли ривожланган бўлса, унда 
жамоатчилик кучи ва обрўси шунчалик таъсирчан бўлади. Бу эса 
ўз-ўзидан эмас, балки тўғри ташкил этилган ва йўлга қўйилган 
педагогик раҳбарлик орқали амалга оширилади.