Tasdiqlayman” “kelishildi” Amaliyot rahbari Qabulqiluvchi tashkilotdan Tayinlangan amaliyot rahbari

16.06.2023 19.06.2023
Mavzu: 18-§ Sud xukmi ajrimi va qarorlari, sud majlisi bayonnomalarining loyihasini tuzish.
Sud muhokamasida sodir bo‘layotgan barcha hodisalar yozma
tarzda qayd etib borilishi kerak.
Sud majlisining bayonnomasi sud majlisida bajarilgan barcha protsessual harakatlarni aks ettiruvchi muhim hujjat hisoblanadi. Uning
tuzilishiga alohida e'tibor beriladi. Chunki jinoyat va fuqarolik ishlarining ko‘rilishida uning to‘g‘ri yuritilganligi, protsessual me’yorlar-
ga amal qilinganligini yuqori sudlar shu bayonnoma orqali bilishlari
mumkin.Sud muhokamasi vaqtida sud majlisining kotibi JPKning 90-92- moddalarida nazarda tutilgan qoidalar asosida bayonnoma yuritadi.Jinoyat protsessual kodeksining 426-moddasiga muvofiq sud majlisining bayonnomasida quydagilar ko‘rsatiladi:
- sud majlisi boshlangan va tamom bo‘lgan vaqt ko‘rsatilgan holda majlis bo‘lgan joy va sana;
- sudning nomi va tarkibi;
- sud majlisining kotibi, tarjimon, ayblovchi, himoyachi, sudla-
nuvchi, jabrlanuvchi va uning vakili, fuqaroviy da'vogar, fuqaroviy
javobgar va ulaming vakillari, shuningdek, sud chaqirgan boshqa
shaxslar;
- ko‘rilayotgan ish, sudlanuvchining shaxsiga doir maMumotlar;
- hozir bo‘lgan va hozir bo‘lmagan guvohlar hamda ularning kelmaganlik sabablari.
Bayonnomada quyidagilar aks ettiriladi:
- raislik qiluvchining barcha farmoyishlari ko‘rsatiladi va sudning harakatlari qanday tartibda o‘tgan bo‘lsa, shu tartibda yoziladi;
- ishda ishtirok etuvchi shaxsning ariza va iltimoslari;
- sudlanuvchi, jabrlanuvchi va guvohlar ko‘rsatmalarining batafsil mazmuni;
- berilgan savollarga ekspertning javoblari;
- sud muzokaralarining tartibi, sud muzokaralarida ishtirok etgan
shaxslaming xulosalari hamda sudlanuvchining oxirgi so‘zining mazmuni;
- basharti protsess ishtirokchilari iltimos qilsalar, ishni ko‘rish
paytida yuz bergan holatlar to‘g‘risidagi mulohazalar.
Sud zarur deb topgan hollarda guvohlar va jabrlanuvchilar o‘zlari
bergan ko‘rsatmalarini sud majlisi bayonnomasida imzolaydilar.
Bayonnoma raislik qiluvchi va sud majlisining kotibi tomonidan imzolanadi.
Sud majlisining bayonnomasi hukm chiqarilgan kunning ertasidan,
murakkab ishlar bo‘yicha esa uch sutkadan kechiktirilmay imzolanishi lozim.
Jinoyat protsessual kodeksining 427- moddasiga muvofiq, sud maj-
lisi bayonnomasi imzolanganidan keyin 5 sutka ichida taraflar ushbu
bayonnoma bilan tanishib chiqishga va unda yo‘l qo'yilgan xatoliklar yoki uning to‘liq emasligi yuzasidan o‘z mulohazalarini yozma ravishda berishga haqlidirlar. Mulohazalami raislik qiluvchi ko‘rib chiqib, ularga qo‘sxilgan taqdirda ulaming to‘g‘riligini tasdiqlaydi va sud majlisi bayonnomasiga qo‘shib qo‘yiladi.
Bayonnoma to‘liq bo‘lishini ta’minlash uchun stenogramma yu-
ritilishi mumkin. Stenografik yozuv ishga ilova qilinmaydi. Sud muhokamasi chog‘ida bu jarayon ovoz yozish, videoyozuv yoki
kinotasvirga olish vositalarida aks ettirilishi mumkin. Bunday holda
fonogramma, videoyozuvlar va kinotasvirlar sud majlisining bayon-
nomasiga ilova qilinib, bayonnomada ushbu vositalar qo‘llanilganligi qayd etiladi.
Bayonnomalar yuritish ma'suliyati surishtimv va dastlabki tergov
bosqichida surishtimvchi va tergovchi, sudda esa raislik qiluvchi va sud majlisi kotibi zimmasiga yuklatiladi.Bayonnomalarga quyidagilar kiritiladi:
- tergov yoki sud harakatining ishtirokchilari to‘g‘risidagi ma’lu-
motlar, bu shaxslarga ulaming huquq va majburiyatlari tushuntiril-
gani;
- tergov yoki sud harakati o‘tkazilgan joy va vaqti, shart sharoit-
lari, jarayon va natijalari, bunda topilgan moddiy obyektlar tavsifi va ulaming ish uchun ahamiyatli bo‘lgan belgilari;
- ular tomonidan berilgan iltimosnomalar va shikoyatlari, rad
etishlar;
- tergov harakatini olib borish yoki sud muhokamasini jarayoni-
dagi tartibbuzarlik hollari, shuningdek, bu tartibbuzarliklami bartaraf etish va oldini olish uchun ko‘rilgan chora-tadbirlar.
Dalillami qayd etish uchun bayonnoma tuzish bilan bir qatorda ovoz yozish, videoyozuv, kinotasvir, fotosuratga tushirish, vositalaridan foydalanilish qoliplar tayyorlash, nusxalar olish, rejalar, chizma tayyorlash va axborotni aks ettirishning boshqa usullari qo‘llanilishi mumkin. Surishtimvchi, tergovchi, sud tomonidan dalillami qayd etishning qanday usullari qo‘llanilgani, foydalanilgan apparatlar, asboblar, uskunalar, materiallaming texnikaviy tasnifi keltirilib, tegishlicha tergov harakatining bayonnomasi yoki sud majlisi bayonnomasida aks ettiriladi.Tergov yoki sud harakatining borishi va natijalari aks ettirilgan fotosuratlar, fonogrammalar, videoyozuvlar, kinotasmalar, qoliplar, nusxalar, rekalar, chizma va boshqalar bayonnomaga ilova qilinadi. har qaysi ilovada tergov harakatlarining nomi, o‘tkazilgan joyi, sanasi ko‘rsatilgan izohlovchi matn bo‘lishi lozim. Bu izohlovchi matnnni surishtiruv va dastlabki tergov bosqichida surishtiruvchi va sud majlisida sud majlisi kotibi o‘z imzolari bilan tasdiqlaydilar.