Ташкилотларида таълим дастурларини

Ҳудудий таркибий қисм – бу ҳудуд тўғрисидаги материалларни ўз ичига олган асо-
сий режанинг таркибий қисмидир. Ҳудудий таркибий қисмнинг мақсади – ҳудудий 
маданий анъаналар ва хусусиятларни таълим тизими орқали ҳимоя қилиш ва ри-
вожлантириш; Ўзбекистоннинг ягона таълим тизимини сақлаб қолиш; ҳудуднинг ху-
сусиятларини ва фаолият йўналишини ҳисобга олиш; мактабгача ёшдаги болаларни 
ҳудуд ҳақидаги билимлар тизими билан қуроллаш. Ҳудудий таркибий қисмдаги таъ-
лим авлодлар давомийлиги, табиий ва маданий-тарихий муҳитнинг ўзига хослиги 
асосида қурилади.
Ҳудуднинг табиий, маданий-тарихий, ижтимоий-иқтисодий ўзига хослиги, МТТ бити-
рувчиларига жамиятнинг ҳаёт шароитларига мослашиш, Ватанга муҳаббат, соғлом 
турмуш тарзига бўлган эҳтиёжни қондириш, табиий бойликлардан оқилона фойдала-
ниш, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш имконини берадиган таълимнинг ҳудудий тар-
кибий қисмини танлашни белгилайди.
Мактабгача таълимнинг ҳудудий таркибий қисмининг мазмуни мактабгача ёшдаги бо-
лаларда маънавий ва ахлоқий йўналишни, ижодкорликни ривожлантиришни, замона-
вий дунёда бағрикенгликни тарғиб қилиш учун мўлжалланган.
Мактабгача таълимнинг ҳудудий таркибий қисмининг маданий йўналишини самарали 
амалга ошириш учун қуйидаги педагогик шароитлар аниқланди ва асосланди:
●
мактабгача таълимнинг ҳудудий таркибий қисмини янгилаш асосида мак-
табгача ёшдаги бола шахсининг маданий йўналишини шакллантириш;
●
мактабгача таълимнинг ҳудудий таркибий қисмининг маданий йўналишини 
амалга ошириш учун педагоглар таркибини тайёрлаш;
●
мактабгача ёшдаги болаларни тарбиялаш учун маданий ва маърифий 
муҳитни яратиш;
8 Болалар ҳуқуқлари тўғрисидаги Конвенцияси. 29-бет

---

МТТда таълим дастурларини ишлаб чиқиш 
35
●
мактабгача таълим ташкилоти ва оила ўртасида самарали ҳамкорликни 
ташкил этиш.
Мактабгача ёшдаги болаларни ижтимоийлаштириш воситаларидан бири сифатида 
ҳудудий таркибий қисмдан фойдаланиш қуйидагиларни ўз ичига олади: 

МТТ таълим дастурини бажаришда тарбияланувчиларга Ватан ҳақида би-
лимини ошириш;

аста-секин шахсий жиҳатдан аҳамиятлироқ бўлган яқиндан (уй, оила, 
маҳалла) маданий ва тарихий омиллар – камроқ яқинга босқичма-босқич 
ўтишни ҳисобга олган ҳолда ҳудудий таркибий қисмини киритиш;

болаларни ўз тарихи, маданияти, табиати билан таништиришда фаол ён-
дашиш, болалар ўзлари кўрган ва эшитганлари ҳақидаги ҳис-туйғулари ва 
ғояларини акс эттириш учун ўзлари қатнашишни истаган фаолият турини 
танлаши;

ота-оналар ва маҳаллий ҳамжамият билан ўзаро ҳамкорлик;

таълим жараёнининг барча иштирокчиларининг касбий ривожланиши (педа-
гоглар, тор мутахассислар);

педагогик фаолият тажрибасини умумлаштириш, самарадорлигини ўрга-
ниш, болалар, педагоглар, ота-оналар билан ишлашнинг асосий йўналиш-
ларида инновацион фаолият ва унинг натижалари.