“Tasviriy san’at va muhandislik grafikasi” ta’lim yo’nalishi Baxtiyorova Mohira Doniyor qizining

1.2. Tasviriy san'at darslarida zamonaviy pedagogik texnologiyalarni qo'llash mazmuni
Hozirgi davrda innovatsion texnologiyalar kirib bormagan sohani topish mushkul. Umuman, 'Texnologiya" so'zi va tushunchasi insoniyat, uning jamiyati hayotida texnik jihozlarning, narsa va predmetlaming yuzaga kelishi hamda takomillashuvi natijasida qadimgi yunonlarda paydo bo'la boshlagan edi. Shu boisdan bu kategoriya yunoncha "techne" — "texnos" va "logos" — "logos" so'z o'zaklaridan kelib chiqqan boⁱlib, u "Hunar fani" yoki "Texnika fani" mazmunida talqin etiladi.
Yana "texnologiya" so'zini yunoncha "techne" — san'at va mahorat fani mazmunida ham ishlatiladi. Bu biron faoliyatni bajarish "san'ati va mahorati" mazmunini anglatadi.
"Texnologiya" tushunchasi ancha qadimdan shakllangan bo'lsa-da, u XIX asrga kelib, ishlab chiqarishning maxsus toifasi sifatida (1872-yildan) qo'llanila boshlandi.
Davrlar o•tishi, jamiyatlar va ulardagi ishlab chiqarish jarayonining takomillashuvi (XIX-XX asrlar), odamlar dunyo- qarashi, hayot, turmush tarzining juda tezlik bilan o•zgarishi natijasida «texnologiya» tushunchasi qo'llanilishi geografiyasi juda kengayib ketdi.
Jamiyatning barcha sohalarida texnik jihozlar ko'payishi, yangilanishi (dizayn san•atining rivojlanishi) bilan ularning hayotda, turmushda va ishlab chiqarishda qo'llanish texnologiyasiga murojaat ham o'z mazmunini tobora kengaytirib boraverdi.
XIX-XX asrlarga kelib yangi, mukammal, tayyor mahsulotlar olish uchun xalq xo'jaligining barcha tarmoqlari-sohalarida metod, uslub, yo'l-yo'riq, qonun-qoidalami yaratib beradigan fanga zarurat paydo bo'ladi. Shunga ko'ra, jamiyat va uning ishlab chiqarish va yaratish qonun-qoidalarini, metod, uslublarini ishlab chiquvchi va takomillashtirib boruvchi yangi "Texnologiya" fani vujudga keladi.
Texnologiyaga — ishlab chiqarish jarayonlarini o'rganish, ularni bajarish, boshqarish. o•zgartirish, yangilash bo'yicha loyihalar, konstruksiyalar, texnik qoida, talablar, grafik tasvirlar, dizaynerlik rasmlar va boshqa standart dastur, metod, uslub, qoidalar kiradi.
Texnologiya o'zining ish mazmuni va qo'llanish obyektiga ko'ra turlanadi. MasaIan, materialshunoslik. mashinasozlik, qurilish, qishloq xo'jaligi, fan, san'at, maorif, madaniyat kabi juda ko'plab tarmoqlar texnologiyasi mavjudki, ularni yaratish, yangilash, takomillashtirish jarayonida qo'llaniladi.
Texnologiya qaysi sohaga, tarmoqqa xizmat qilsa, u shu sohani o'zgartiradi, yangilaydi, pirovard natijada yangi, qulay, samarali mahsulot yaratiladi.
Texnologiyaning fan sifatidagi vazifasi eng samarali, tejamli ishlab chiqarish faoliyatini qisqa vaqt ichida, kam kuch va material sartlab yuqori natijaga erishish yo•llarini. qonun-qoidalarini, metod, uslublarini ishlab chiqishdan iborat bo'ladi'.
Texnologiyaning ilmiy asosi — uning jamiyat va taraqqiyot jarayoni, talabiga ko'ra o'zgarib. yangilanib. takomillashib bori- shidir. Uning o'zgarib borishi va undan o'z vaqtida, o'z o'rnida samarali foydalanish asosida mamlakatning xalq xo'jaligi, ilm- fani, san'ati, madaniyati, maorifi va ma'naviyati yangidan yangi mazmunda, zamon talabiga ko'ra takomillashib, yangilanib boraveradi.
Axborot olishning yangi vositalarini yaratish talabalarning faol ijodiy faoliyatini rivojlantirishga turtki beradi. Bundan tashqari, bunday yondashuv bolaning fikrlash va izlanish istagini uyg'otadi, o'z qobiliyatiga, qobiliyatiga ishonch hosil qiladi. Bugungi kunda yangi avlod elektron ta'lim resurslari yordamida zamonaviy maktabda qiziqish va maksimal samaradorlik bilan o'qitish va o'rganish mumkin. Eng samarali elektron ta'lim resurslari multimedia resurslaridir. Ularda o'quv ob'ektlari turli xil usullarda taqdim etiladi: matn, grafik, fotosurat, video, ovoz va animatsiyadan foydalanish. Shunday qilib, idrokning barcha turlari qo'llaniladi; demak, bolaning fikrlash va amaliy faoliyatining poydevori qo'yiladi. Multimedia resurslari o'qituvchilar va darsliklarning o'rnini bosmaydi, lekin ayni paytda materialni o'zlashtirish uchun printsipial jihatdan yangi imkoniyatlar yaratadi. Deyarli har qanday material ishlatiladi, dars uchun ko'plab ensiklopediyalar, reproduktsiyalar, audio hamrohliklarni tayyorlashning hojati yo'q - bularning barchasi oldindan tayyorlangan va kichik kompakt diskda mavjud. AKTdan foydalanish darslari, ayniqsa, boshlang'ich maktabda dolzarbdir. 1-4-sinf o'quvchilari vizual-majoziy fikrlashga ega, shuning uchun o'z ta'limini imkon qadar yuqori sifatli tasviriy materiallardan foydalanib, nafaqat ko'rishni, balki eshitish, his-tuyg'ularni va tasavvurni ham o'z ichiga olgan holda qurish juda muhimdir. yangilikni idrok etish. Bu erda imkonsiz bo'lganidek, aytmoqchi, kompyuter slaydlari, animatsiyalarining yorqinligi va qiziqarliligi mavjud.
Kompyuter simulyatoridan foydalanishning maqsadga muvofiqligi quyidagilardan iborat:
• natijalarni tez qayta ishlash;
• muammoli nuqtalarni aniqlash (keyinchalik tuzatish uchun material); • talaba baholashining xolisligi. Zamonaviy pedagogika va pedagogik psixologiya o'quv jarayonida o'quvchilarning ilmiy izlanishlariga asoslangan yangi ta'lim texnologiyalarini jadal rivojlantirmoqda.
Talabaga qaratilgan ta'lim. O'quvchilarga yo'naltirilgan texnologiyalar bolaning shaxsiyatini butun maktab ta'lim tizimining markaziga qo'yadi, uning rivojlanishi, tabiiy imkoniyatlarini ro'yobga chiqarish uchun qulay, ziddiyatli va xavfsiz sharoitlarni ta'minlaydi. Ushbu texnologiyada bolaning shaxsiyati nafaqat mavzu, balki ustuvor mavzudir; bu ta'lim tizimining oxiri va mavhum maqsad uchun vosita emas. Bu o'quvchilarning imkoniyatlari va ehtiyojlariga muvofiq individual ta'lim dasturlarini ishlab chiqishda namoyon bo'ladi. O'qish va yozish orqali tanqidiy fikrlash texnologiyasi. Bu texnologiyaning maqsadi o‘quvchilarning nafaqat o‘qishda, balki kundalik hayotda ham zarur bo‘lgan aqliy qobiliyatlarini rivojlantirishdan iborat. Aqlli qarorlar qabul qilish, axborot bilan ishlash, hodisalarning turli tomonlarini tahlil qilish qobiliyati. Ushbu texnologiya talabaning rivojlanishiga qaratilgan bo'lib, uning asosiy ko'rsatkichlari baholash, yangi g'oyalarga ochiqlik, o'z fikri va o'z mulohazalarini aks ettirishdir.
Tanqidiy fikrlash qobiliyatiga ega bo'lgan talaba axborot xabarini sharhlash va baholashning turli usullarini biladi, matndagi qarama-qarshiliklarni va undagi tuzilmalarning turlarini aniqlay oladi, nafaqat mantiqqa tayangan holda, o'z nuqtai nazarini bahslasha oladi. allaqachon muhim), balki suhbatdoshning g'oyalari haqida ham. Bunday talaba har xil turdagi ma'lumotlar bilan ishlashda o'zini ishonchli his qiladi, turli xil manbalardan samarali foydalana oladi. Tanqidiy fikrlaydigan o‘quvchi o‘zini tevarak-atrofdagi dunyoning ko‘p qutbliligini, umuminsoniy qadriyatlar doirasida turli nuqtai nazarlarning yonma-yon yashash imkoniyatini tubdan qabul qilib, axborot makonlari bilan samarali muloqot qila oladi. Ta'lim sifati haqida gapirganda, biz ko'pincha bu bilan shakllangan xususiyatlarning ishonchliligi, olingan ta'limning zamonaviy ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlarga muvofiqligi, kelajakda yuzaga kelishi mumkin bo'lgan ushbu sharoitlarning o'zgarishini hisobga olgan holda, mavjud ta'limning qadr-qimmatini oshiradigan ma'lum qo'shimcha parametrlarning (bu aloqalar bo'lishi mumkin , qo'shimcha ta'lim va boshqalar). Tanqidiy fikrlashni shakllantirish o'z-o'zidan va dunyoga nisbatan asosiy munosabatni yaratishni o'z ichiga oladi, bu o'zgaruvchan, mustaqil va mazmunli pozitsiyani nazarda tutadi. Bu pozitsiya ta'limning ishonchliligini sezilarli darajada oshiradi, chunki u ongli va aks ettiruvchi bo'lib, shaxsning kommunikativ salohiyatini oshiradi.