Bahalar indeksleriń esaplaw
Statistika ámeliyatında bahalar dinamikası tutınıw bahaları indeksi, kótere
bahaları indeksi hám usaqlap satıw bahalar indeksi járdeminde analiz etiledi.
Tutınıw bahaları indeksin esaplaw júdá zárúrli ámeliy áhmiyetke iye bolǵan quramalı wazıypa bolıp tabıladı. Tutınıw bahaları indeksi usı mámleket xalqın satıp alınǵan zat qábiletiniń real ózgeriwin sáwlelendiredi hám adamlardıń turmıs dárejesiniń eń zárúrli xarakteristikalarınan biri esaplanadı. Tutınıw bahaları indeksin esaplaw metodologiyasi tavar -wákiller usılına tiykarlanǵan.
Tavar -wákillerin tańlaw tómendegi basqıshlarda ámelge asıriladı :
1) izertlew qılınıp atırǵan tovarlar hám xızmetlerdiń túrli gruppa hám kishi
gruppalarga ajratıladı ;
2) hár bir gruppa yamasa kishi gruppasha ushın tómendegi usıllardan paydalanıw
tiykarında tavar - wákil ajratıladı : - tavar yamasa xızmet kólemi (ma`nisi) boyınsha sol gruppa yamasa kishi gruppalarda eń salmaqlı bolıwı kerek;
- tavar yamasa xızmettiń bahası ortasha - toparıy bahaǵa jaqın bolıwı kerek
(yaǵnıy usı gruppa daǵı barlıq tavar yamasa xızmetler bahası shama menen birdey ózgeriwi kerek);
3) ajıratılǵan tovarlar ushın bahalar indeksleri anıqlanadı ;
4) alınǵan indeks sol gruppa daǵı barlıq tavar hám xızmetler ushın qollanıladı ;
5) tutınıw bahalarınıń esaplanǵan indeksi muwapıq keliwshi gruppa tavar aylanıwı boyınsha bahalar toparıy indeksin esaplaw jolı menen anıqlanadı ;
6) ortasha toparıy indeksler anıqlanǵannan keyin jıynama indeksti esaplaw maqsetinde olar anıqlanadi.
Mıynet haqı uluwmalıq fondınıń dinamikası tómendegi formula boyınsha esaplanadı:
is haqı fondları
Ortasha jumıs haqi dinamikasın kórsetıwshı indeksler bolsa áhimiyetlı indeksler esaplanadı. Ortasha is haqi qaysı dárejede ózgergenlıgın ulıwma ózgeriwsheń indekslerde esaplanadı:
Ortasha is haqınıń ózgerıwı.
Do'stlaringiz bilan baham: |
