Tema : Jumisshi kushi quni tusinigi hám oniń korsetkishleri sistemasi Reje : Kirisiw Tiykarg’i bo’lim

Social xızmetler ǵárejetlerine tómendegiler kiritiledi:

• 
  asxanalar hám soǵan uqsas xızmetlerdi saqlaw ;
  
• 
  tálim hám materiallıq mákemelerdi saqlaw, sonıń menen birge muwapıq keliwshi xızmetlerdi kórsetiw;
  
• 
  kredit shólkemlerge subsidiyalar hám xızmetkerlerge tap sonday xızmetler ushın ǵárejetler;
  

Jumısshı kúshine basqa ǵárejetler xızmetkerlerge turar orından jumısqa barıw hám
qaytıw ushın transport xızmetlerine, jumıs kiyimine etken sarp etiwlerin, jallaw menen baylanıslı sarp etiwlerdi oraw hám t.b.
Miynet resursları quramı⁴
(mıń adam)



Miynet resurslarınıń ekonomikalıq aktiv hám aktiv emes xalıq boyınsha bólistiriliwi
(mıń adam)



Qaraqalpaqstan Respublikası aymaqları boyınsha ekonomikalıq aktiv xalıq, bántler hám jumıssızlar sanı⁵



Juwmaqlaw

Jumısshı kúshi ma`nisi kategoriyasi, tek bazar ekonomikası sharayatında ámeldegi bolıp, aldınǵı joybarlastırılǵan ekonomika sharayatında jumıs kúshi bahasız dep, miynet muǵdarı hám sapasına kóre aqsha tolıqnadı uranı astında aqsha tolıqnǵan. Jumıs kúshi ma`nisi talap hám usınısqa baylanıslı bolıp, buǵan túrli tárepler tásir kórsetedi: geografiyalıq, tarmaq hám kásiplik sıyaqlılar.

XMT tariypiga kóre, jumısshı kúshi ma`nisi jumıs beretuǵınlardıń jumısshı kúshin
saqlaw hám odan paydalanıwǵa baylanıslı sarp etiwleri jıyındısı bolıp tabıladı.
Jumısshı kúshine qosımsha sarptıń úlken bólegi bólistiriw tártibinde mámleket
byudjeti arqalı ámelge asıriladı. Bazar munasábetlerine ótiw menen bul sorawdı sheshiwde, mámlekettiń roli ózgerdi, bul tarawdaǵı kóplegen wazıypalar tikkeley jumıs beretuǵınlarǵa tapsırıladı. Jumıs haqi kásiplik awqamları jumıs beretuǵınlar, sonıń menen birge, húkimet arasındaǵı ózara kelisiwler temasına aylandı. Jumıs beretuǵınlar mıynet haqı forması hám materiallıq xoshametlew formasın ǵárezsiz belgileydi, túrli social tólewler ámeliyatın qóllasadı. Miynetke aqsha tólewdi úyreniw miynet statistikasınıń zárúrli wazıypalarınan biri esaplanadı, sebebi miynet muǵdarı hám sapasına kóre, birdey miynetke aqsha tólew degi saldamlı parıqlanıw, xalıq beyimligin kusheytiwiniń zárúrli faktorı esaplanadı.
Miynet haqi xalıqtıń pul hám natura ańlatpası daǵı barlıq dáramatları bolıp, ol
ekonomikalıq iskerlik processinde payda boladı hám mıynet haqı, shay pulı hám
basqalaroshqalarni óz ishine aladı. Mıynet haqı jallanba xızmetkerlerge, qaǵıydaǵa kóre, úzliksiz waqıt aralıǵinda islengen hám islenbegen waqıt ushın pul hám natura formasında tolıqnatuǵın xoshametlew bolıp tabıladı.
Mıynet haqı haqqında ulıwma tariypga ıyelew maqsetinde ortasha mıynet haqı hám onıń dinamikası indeksler járdeminde uyreniledi.Mıynet haqı dinamikasın úyreniwde zárúrli áhmiyetke, onıń nominal hám real mıynet haqı dinamikasına bolıp úyreniw esaplanadı.