Tema: kirisiw. Sintaksis hám onin` izertlew obyekti

5.1. Waqıt baǵınıńqılı qospa gápler

1. a) -ǵan/-gen+da, nan+waqıtta t.b. b) -ar/-er,-r+-ar/-mas+de, da	Qonaqlar attan túsip atırǵanda(ǵan waqıtta), awqat ta pisip shamalasqan edi. Orınbay áskerlikke keterinde, anası Tájigúl onıń mańlayınan shorp-shorp súydi. Qalıń muz keter-ketpeste, sheshinip tústik suwlarǵa.
2. -ıp/-ip, -p, -a, -e, -may/-mey, -ǵansha, - ǵalı, -mastan; -ǵalı,-mastan+aldın, ushın	Ay batıp, qalıń toǵayǵa qarańǵılıq shókti. Ol sóylep bolǵansha, Serkebay sóz qospay biypárwa otırdı.
3. a) -ıw/-iw, -w + nan, dan+baslap b) -ıw/-iw, -w+tartım+menen, máttal	Patsha menen onıń qalıńlıǵı maydanǵa shıǵıwdan baslap, bas barabansha barlıq kúshiniń jetkeninshe taza barabandı qaǵa baslaptı. Jaz shıǵıwı menen, biziń úy Kóksulıw degen jerge kóship ketti.
4. a) -sa/-se I,III bet Bir waqıtta b) -sa/-se I,III bet keyin	Men dálizge shıqsam, balalardıń bir qanshası toplasıp dalaǵa qaray juwırdı. Bul waqıyanı bildireyin dep mektepke barsam, ol rayonǵa ketipti.
5. degenshe, degende, degen waqıtta, degen shelli	Jolbarıs endi jettim degen waqıtta, qashıp baratırǵanbala jolbarıstı qılısh penen berip ketedi.
6. qashan+sol waqıtta	Qashan gilt tabılsa, sol waqıtta qapını asharsız.

5.2. Orın baǵınıńqılı qospa gápler
Orın baǵınıńqılı qospa gáptiń baǵınıńqılı gápi bas gáptegi is-háreket, waqıyanıń isleniw ornın, baslanıw yamasa baǵdarlanǵan ornın bildiredi.Túrleri:
1.Analitikalıq usıl menen dúzilgen orın baǵınıńqılı qospa gáp
2. Sintetikalıq usıl menen dúzilgen orın baǵınıńqılı qospa gáp