Tema: «Ózbekistanda ushıraytuǵın sút emiziwshiler, awlanatuǵın wa’killeri, kesellik tarqatıwshı ha’m kem ushıraytuǵın túrleri» Orınlaǵan

Pıshıq tárizliler tuqımlası. Pıshıq tárizlilerdiń iyilgen hám ótkir tırnaqları 
arnawlı qaltashaǵa kirip turadı. Jemtigin tırnaqları járdeminde tutıp, keyin tisleri 
menen uslap turadı. Kópshilik pıshıq tárizliler iyisti sezbeydi, biraq jaqsı esitedi. Ol 
jemtigin tasa jerde ańlıp turıp uslap aladı. Pıshıq tárizliler tuqımlasına jolbarıs, 
gepard, qaplan, qaraqulaq, barıs, pıshıqlar kiredi. Jolbarıs Qubla Aziya hám Uzaq 
shıǵısta tarqalǵan, dońız, suwın sıyaqlı úlken haywanlardı awlaydı. Ózbekistannıń 
dárya jaǵalarında toǵay pıshıǵı, biyik tawlı jerlerde qar barısı hám qaraqulaq 
ushırasadı. Házir bul haywanlardıń sanı azayıp ketkenlikten Ózbekistan 
Respublikasınıń «Qızıl kitabı»na kirgizilgen. 
Eskek ayaqlılar otryadı. Eskek ayaqlılar — moynı qısqa, aldınǵı ayaqları 
júziwshi eskekke aylanǵan úlken haywanlar. Olar kóp waqtın suwda ótkeredi, tek 
dem alıw ushın yamasa kóbeyiw ushın qurǵaqlıqqa shıǵadı. Eskek ayaqlılarǵa 
tyulenler, teńiz pıshıǵı hám morj kiredi. Grenlandiya tyuleni Arktika teńizlerinde 
jasaydı. Qurǵaqlıqta eskek ayaqları járdeminde jılısıp háreket etedi. Artqı ayaqları 
keynine qarap sozılǵan bolıp, tek júziw ushın xızmet etedi. Denesi qattı, qısqa hám 
siyrek jún menen qaplanǵan. Kópshilik tyulenlerdiń qulaq qalqanı bolmaydı hám 
olar balıqlar, mollyuskalar hám shayan tárizliler menen awqatlanadı. Qısta tyulenler 
jaǵaǵa jaqın kelip, tegis muzlıqqa shıǵıp aladı. Urǵashıları kózi ashıq bir bala 
tuwadı. Tyulen balasınıń terisi qalıń aq mamıq jún menen qaplanǵan. Mamıq júni 

---

10 
onı suwıqtan saqlaydı hám muz ústinde onı sezdirmeydi. Mamıq júni túsip, qattı jún 
menen almasqannan soń balası suwǵa túsip, júze baslaydı. 
Jup tuyaqlılar otryadı. Jup tuyaqlılardıń barmaqları bir yamasa eki jup bolıp, 
múyizli tuyaqlar menen qaplanǵan. Jup tuyaqlılar gúyis qaytarıwshı hám gúyis 
qaytarmaytuǵın toparlarǵa bólinedi.