"Texnik mexanika" fanidan ta’lim texnologiyasi "Texnik oliy ta’lim

Nazariy mehanika 
Qurulish konstruksiyasi 

Ko’prik va tunnellar 

Mashina va mehanizmlar nazariyasi 

---

Nazariy Mexanika uch qismdan iborat: 


Statika –


Mexanik Sitemalarning nisbiy muvozanatligini o’rganadi. Muvozanatni 

hosil qilish uchun nuqtalar orasidagi aniq munosabat zarur shuning 

uchun 

statikaga 

nuqtalarning 

umumiy 

xossalari 

nuglarni 

ekvivalanent nuglar sistemasi bilan almashtirishning umumiy 

xossalari o’rganiladi.

Kinematika –

Mexanik harakat va harakatni vujudga keltiruvchi kuchlarsiz 

o’rganadi, ya’ni harakat geometrik nuqtai nazardan o’rganiladi.


Dinamika – 


Mexanik harakat harakat obyektiga ta’sir etuvchi kuchlar bilan 

birgalashib o’rganiladi. Shunday qilib, harakat bilan ta’sir etuvchi 

nuq orasidagi bog’lanish o’rganiladi. 

Mexanik kuchlar ta’siri natijasida fizik jismlar moddalarining harakati va 

muvozanat holatini rivojlantirish va tasvirlash ilmidir.

Mexanika uch katta qismga bo’linadi: deformasiyalanmaydigan jismalar 

mexanikasi (qattiq jismlar mexanikasi), yumshoq jismlar mexanikasi (material 

qattiqligi, elastiklik va tahli tuzish), suyuqliklar mexanikasi. 

O’zgarmas jismlar mexanikasi, yoki nazariy mexanika ham bosh uch turga 

bo’linadi: 

statika, kinematika va dinamika.

Statika – nazariy mexanikaning bir qismi bo’lib, boshqa oddiy tizimlarda 

kuchlar tizimining o’zgarishini va jismlar muvozanat holatini o’rganuvchi 

bo’limdir. 

Kinematika-jismlarning massasini inobatga olamasdan, uning harakatini va 

unga ta’sir etuvchi kuchni o’rganuvchi mexanikaning ikkinchi qismidir. Demak, 

kinematika jismlar harakatini aniq harakat deb ataluvchi geometrik nuqtai 

nazardan o’rganadi.