"Texnik mexanika" fanidan ta’lim texnologiyasi "Texnik oliy ta’lim

Dinamika- jismlar massasini va ularga ta’sir etuvchi kuchlarni inobatga olgan 

holda, jismalrni o’rganadi.

NAZARIY 

MEXANIKA


STATIKA


KINEMATIKA


DINAMIKA

---

Yuqoridagi tariflarning barchasi qattiq, ya’ni o’zgarmas jismlarni o’rganishga 

qaratilgan. 

Oddiy jismlar biror bir kuch ta’sirida o’zgarishini bilamiz. Ammo bu o’zgarishlar 

juda kichik bo’lib, ular harakat muvozanat holatiga kam ta’sir etadi.

Mexanika tabiiy fani hisoblanadi, chunki u tabiat hodisalarini o’rganadi. 

Ko’pgina inshootlar mexanikasidagi misollar matematik isbotlarga tayanganligi 

sababli matematika fani bilan ham bo’liq deyishadi. Boshqa bir tomondan 

qaralganda mexanika mavhum yoki aniq fan emas u amaliy fan hisoblanadi. 

Nazariy mexanika fizik jismlarning oddiy harakatini, ya’ni mexanik 

harakatni o’rganadi. Mexanik harakat deb, shunday hodisaga aytiladiki, unda 

jism yoki jismning bir qismi o’zining holatini boshqa jism sanoq tizimi yordamida 

aniqlashi tushuniladi.

1

Nazariy Mexanikaning asosiy tushunchalari 

Kuch

– Mexanik o’zaro ta’sir o’lchovi. Kuch vektor kattalik bo’lib, yo’nalishi, 

kattaligi (moduli) va qo’yilgan nuqtasi bilan harakterlanadi

Jismning kinematik holati –

Teng yoki o’zgarmas parametrlar bilan harakat 

holati.

Kuchlair sistemasi –

Qaralayotgan obyektga qo’yilgan kuchlar to’plami. 

Teng ta’sir etuvchi–

Kuchlar sistemasiga ekvivalent bo’lgan kuch bo’lib, (obyekt) 

jismning kinematik holatini o’zgartirmaydi.