Tibbiy kimyo

I ORGANIK BIRIKMALAR


Polifunksional
birikmalar


Geterofunksional
birikmalar


9.1-sxema. Organik birikmalar tarkibidagi funksional guruh tabiati
va soniga ko‘ra sinflanishi


Aromalik yopiq
zanjirli

Tibbiy kimyo / 2


Poli va geterofunksional birikmalar monofunksional birikma- lar xususiyatlarini takrorlaydi, ya’ni, reaksiyaga har bir funksional guruh alohida kirishishi mumkin. Ammo, molekulada bir qancha funksional guruhlaming boMishi mono-, poli- va geterofunksional guruhlaming orasida farq kelib chiqishiga olib keladi. Birinchidan poli- va geterofunksional birikmalarda monofunksional birikmalar- ga xos boMgan ba’zi xossalaming kuchayishi, yoki, aksincha, su- sayishi kuzatiladi. Ikkinchidan poli va geterofunksional birikmalar­da biologik funksiyalami amalga oshiruvchi ba’zi maxsus xossalar paydo boMishi ham mumkin, natijada kislotalar amfoter xossalarga, kuchsiz kislotalar esa kuchli kislotali xossaga ega boMadi.

1. 
   Polifunksional birikmalar
   

Polifunksional birikmalar deb, tarkibida ikki va undan ortiq bir xil funksional guruhlar saqlagan birikmalarga aytiladi. Bunday funksional guruh gidroksil, amino, karboksil, karbonil, sulfogidril va boshqa guruhlar bo'lishi mumkin.
Polifunksional birikmalarga quyidagi moddalar kiradi:
Ko 'p atomli spirtlar (polioliar) - alifatik:


CH,OH
I
CH-OH
I
CH-OH
Propantriol-1, 2, 3


CH₂-OH
CH_rOH
Etandiol-1, 2, 3


Ikki atomli fenollar quyidagi uch xil izomerga ega:





Pirokatexin





Rezorsin


OH





187

1-kurs talabalari uchun darslik Uch atomli fenollar uch xil izomerga ega: OH Pirogallol Diaminlar: