Tizimli tahlil fanidan Yakuniy savollarni ishlashda ko’maklashgan

Strukturalash – vaziyat elementlari oʻrtasida bogʻlanishlarni sonli ifodalash imkoniyati xisoblanadi.
Muammolarni strukturalanganlik darajasi boʻyicha klassifikatsiyasi (G. Saymon tomonidan):
A) Nostrukturali muammolar - muammo elementlari oʻrtasida na sonli bogʻlanishlar, na sifat bogʻlanishlar haqida, shuningdek oʻsha elementlar roʻyxatining oʻzi haqida ham ma’lumotlar aniqlanmagan.
B) Kuchsiz strukturalangan muammolar – muammoli vaziyat elementlari oʻrtasidagi asosan sifat bogʻlanishlaraniqlangan, bunda elementlar haqida ma’lumotlar boʻlmasligi ham mumkin.
C) Strukturalangan muammolar – muammo elementlari oʻrtasida bogʻlanishlar aniqlangan va sonli qiymatlarga ega;
Ularga qisqacha toʻxtalib oʻtamiz.

Nostrukturali muammolar

– shunday muammolarki, ularda analitiklar (QQQSh – qaror qabul qiluvchi shaxslar) bilan hamkorlikda faqatgina asosiy parametrlar roʻyxatini shakllantirishlari mumkin, ammo ular oʻrtasidagi sonli munosabatlarni emas.
Bunday muammolarni yechishda shuningdek sonli va evristik metodlar va ularning kombinasiyasi qoʻllaniladi. Masalan ekspert baholashlar metodlari.
Barcha ekspert baholashlar metodlarini 2 ta sinfga boʻlish mumkin:

• 
  Individual ekspert baholashlarni shakllantirish metodlari
  
• 
  Kollektiv ekspert baholashlarni shakllantirish metodlari
  
• 
  Shuningdek, ekspertlar guruhi tushunchasi ham ishlatiladi:
  
  • 
    Jamoaviy ishlash uchun (komissiya metodi — biror muammoni yechish uchun majlis; aqliy hujum metodi; sud metodi va b.);
    
  • 
    Delfi metodi va boshqa bilan ma’lumotlar yigʻish uchun;
    
  • 
    Ishbilarmon oʻyinlar oʻtkazish uchun;
    
  • 
    Ssenariya ishlab chiqish uchun;
    
  • 
    Maqsadlar daraxtini qurish uchun
    

	1	1	9	Kuchsiz strukturalangan muammolar o’ziga xosliklari Kelgusi harakatlar maqsadi tashqi tomondan obyektiv tarzda yoki qaror qabul qiluvchi shaxs (QQQSh) tomonidan qoʻyilishi mumkin, bunda shu jumladan nafaqat sonli, balki sifat parametrlari hisobga olingan boʻlishi mumkin; Yechim variantlari nafaqat sonli, balki sifat kriteriyalari boʻyicha ham hisobga olinishi mumkin; Muammoni yechishda hisobga olinuvchi faktorlarning hammasi har doim ham sonli qiymatga ega emas, ularning ba’zilari sifat darajasida hisobga olinadi; Oʻzgaruvchilar oʻrtasidagi barcha funksiyalar ham obyektiv emas va barchasini oshkor holda aniqlab boʻlmaydi.
	1	1	9	Kuchsiz strukturalangan muammolar yechimlarini asoslovchi asosiy metodlar Kuchsiz strukturalangan muammolar yechimlarini asoslovchi asosiy metodlar: 1. Subyektiv kutilayotgan foydalilik metodlari 2. Koʻpkriteriyali foydalilik metodlari 3. Konstruktiv matematika metodlari 4. Evristik metodlar 5. Jarayonlar tadqiqoti metodlari (chiziqli va nochiziqli dasturlash, dinamik dasturlash va h.k.)
	1	1	6	Alterativlarni ekspertlar guruhi tomonidan rangirlash metodlari D e k o m p o z itsiy ag a q a ra m a -q a rsh i q ilin g a n o p eratsiy a lar ag regatsiya k o m p o zitsiy a h iso b lan ad i, ya’n i bir q an clia elem en tlarni b ir b u tu n yaxlitligi (m asalan , elem e n tlarn in g o ‘tish tizim i). A g reg atlash z a ru ra ti ag reg atlash n in g tu rli m aq sad larig a olib keluvchi tu rli m a q sa d la rn i keltirib ch ig arish i m u m k in . B iro q , b arc h a a g re g a tla rd a bitta u m u m iy xususiyat m avjud, y a ’n i u la rn in g em erjen tlik n o m in i olganligi. Bu x u su siy atn in g b arch a tiz im la rga ta a llu q lilig id ir
	2	1	11	Kuchsiz strukturalangan muammolar uchun minimal masofalar metodi . Subyektiv kutilayotgan foydalilik metodlari 2. Koʻpkriteriyali foydalilik metodlari 3. Konstruktiv matematika metodlari 4. Evristik metodlar 5. Jarayonlar tadqiqoti metodlari (chiziqli va nochiziqli dasturlash, dinamik dasturlash va h.k.)
	2	1	8	Kuchsiz strukturalangan muammolar uchun kriteriyalarning muhimligi. Hisoblash usullari ) Kuchsiz strukturalangan muammolar – muammoli vaziyat elementlari oʻrtasidagi asosan sifat bogʻlanishlar aniqlangan, bunda elementlar haqida ma’lumotlar boʻlmasligi ham mumkin.