Töb-der tarihi İsmail Aydın “de te fabula narratur” “anlatılan senin hikayendir”
kiye’nin Bir Numaralı Sorunu Nedir?”
Download 3.81 Mb. Pdf ko'rish
|
kiye’nin Bir Numaralı Sorunu Nedir?” sorusuna 136.246 kişinin verdiği cevapları yayınlamış 258 ayrıca “Çorum Halkevi Parasız Kurs Açtı” 259 habe-
rine yer verilmiştir. “Kıyım…Kıyım…Kıyım…” başlıklı bölümde yer alan bazı haberler de şöyle; “Mustafa Kaya Köy Meydanında Dövüldü” 260 , “Bilal Gökçe, Ergin Önem, Saadettin Kunt ve Tevfik Aldemir Görevden Uzaklaştırıldılar”, “Alaca’da Dört TÖB-DER Üyesi Sürüldü”, “TÖB-DER Konya şubesi üye- 131 si Hasan Mutlu, TCK’nun 142.maddesine Muhalefet Etmekten 5 Yıl Ağır Hapse Mahkum Oldu”, “TÖB-DER Eflani Şubesi Üyesi Hasan Deniz, ko-
zığ Şubesi Üyesi Bekir Karabulut’un Stajyerliği Kaldırılmayarak Görevine Son Verildi”, “Çubuk şubemiz Üyesi Turan Karakaş Nallıhan’a Sürüldü”, “Fakir Baykurt Cezaevinde” 261 , “Ülkücüler Tiyatro’yu bastılar” 262 Bülten-
de Cemil Çakır’ın yazdığı “Cumhuriyet.50.Yıl” adlı kitabın tanıtı yazısı da kendine yer bulmuştur. “Hukuk Köşesi”nde Av.Halit Çelenk’in “Yasa Yol- ları/Yazılı Emir” konulu yazısının V. Bölümüne yer verilmiştir. Bülten’in 13.sayfasında Fermond Hostalier imzasıyla “Avrupa Ekonomik Toplulu- ğu ve Eğitim” başlıklı bir yazı, Ali Bozkurt imzalı “Bir Genelgenin Düşün- dürdükleri” ile Binali Seferoğlu imzalı “Özel Dershaneler ve Öğretmen” başlıklı yazılar bulunuyor. 17-22.sayfalarda UNESCO tarafından yayınla- nan Görüş Dergisi’nden alıntılanan “İnsan Hakları Üstüne Sorular ve
TÖB-DER Bülteni’nin 57. sayısı 15.9.1973 tarihini taşıyor. Manşetteki ha- berin başlığı “İçişleri Bakanlığı’nın İncelemesine Göre TÖB-DER Tüzü-
263
Manşetin altında “Milli Eğitim Bakanı Kendini Yalanlıyor” başlıklı bir yazı bulunuyor. Yazıda Milli Eğitim Bakanı Orhan Dengiz’in bir demeci ile bunu yalanlayan bir belge yayınlanmaktadır. 264
Bültende 6 Haziran 1973 tarihinde açılan TÖB-DER Tosya şubesinin tüm öğretmenleri TÖB-DER çatısı altında örgütlenmeye çağıran bir bildirisine yer verilmiştir. Bültenden öğrendiğimize göre 4 yeni TÖB-DER şubesi ku- rulmuştur. 265
de: “İstanbul Sıkıyönetimince gözaltına alınan Danışma Kurulu üyemiz Süleyman Üstün serbest bırakıldı”, “Kemal Akpınar Tahliye Edildi” 266
, “Bir Öğretmen Daha Almanya’ya gitti”, “Danıştay, Mehmet Kopan Hakkındaki İşlemi İptal Etti”, “Yönetim Kurulumuz Baykurt’u ziyaret etti”. Bültende
267
Bül- tenin “Kıyım…Kıyım…Kıyım…” başlıklı bölümde öne çıkan bazı başlıklar şöyle; “TÖB-DER Kırıkkale Şube Lokalimiz Kapatıldı”, “Besni Tut/Çiftlik Köyü öğretmeni İbrahim Avcı’nın evi gece yarısı basılarak dövüldü”, “Yoz- gat şubemiz arandı”, “TÖB-DER Osmaniye şubemizin 30 Ağustos Zafer
268
, “Siirt’te 10 öğretmen 132 Müdürler Komisyonu kararıyla görevden uzaklaştırıldı”, “Savur şubemiz üyesi Cemal Yılmaz, ceza aldı ve sürüldü”, “Emirdağ şubemiz üyesi Ali
Öğretmen Hakkında Soruşturma” 269 , “Okul Müdürünün İhbarı Üzerine İki Öğretmen Mahkemeye Verildi” 270
Bültenin 8.ve 9. sayfalarında “Bir Kıyımın Raporu” başlıklı bir yazıya yer verilmiştir. Yazıda Mimar Sinan İlk öğretmen Okulu Resim-İş öğretmeni Sevim Altıntaş ve arkadaşla- rının başından geçenler anlatılmaktadır. Özetle; “1973 yılında Ankara Sıkıyönetim komutanlığına isimsiz gönderilen bir ihbar mektubuyla gö- zaltına alındığını, sol eylemlerde bulunan ve okul ortamının huzurunu bozan öğretmen olarak nitelendiğini, anarşik eylemlere katıldığı ve sol propaganda yapmakla suçlandığını, ardından hakkında idari soruşturma başlatıldığını, giderek soruşturmanın kapsamının genişletilerek soruştur- ma geçirenlerin sayısının 33’e ulaştığını” dile getirilmektedir. 11.sayfada “Kıyım Dosyalarını Açıklıyoruz!..” başlıklı bir yazı göze çarpmaktadır. Bu yazıda Diyarbakır Dicle İlköğretmen Okulu Türkçe öğretmeni Orhan Seçi- len’in geçirdiği soruşturma anlatılmaktadır. Mezuniyet sınavında kompo- zisyon sorusu olarak Atatürk’ün şu sözleri sorulur; “Artık Türkiye din ve şeriat oyunlarına sahne olmaktan çok uzaktır. Bu gibi oyuncular varsa kendilerine başka tarafta sahne arasınlar.” Öğretmen hakkında soruş- turma başlatılır. Şöyle sorulur ve savunması istenir; “Yılsonu mezuniyet imtihanı kompozisyon sorusunu İslam ve manevi değerlerimize küfre- dici mahiyette sorduğunuz ve okulda komünizm propagandası yaptığı- nız iddia edilmektedir. Bu konudaki savunmanızı…” Sonuçta öğretme- nimiz Gaziantep Lisesi’ne sürülür.
TÖB-DER Genel başkanı Ali Bozkurt imzasını taşıyan “TÖB-DER’li Öğret- mene Düşen Görevler” başlıklı yazı bültenin 12.sayfasında yayınlanmış. Yazının bazı bölümlerini kısaltarak buraya aktarmayı uygun gördük: “TÖB-DER’Lİ ÖĞRETMEN DEVRİME İNKILAP DEMEZ” “Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (TÖB-DER), ülkemiz- deki tek ve en güçlü öğretmen örgütüdür. Eğitim çıkmazı içinde yıllardan beri bocalayan ülkemizde TÖB-DER’li öğretmenlere büyük görevler düş- mektedir. (…) TÖB-DER Tüzüğünü kabul ederek ona üye olmuş tüm öğ- retmenler bulundukları yerin koşullarına uymaya mecburdur. Toplumlara bir şey kazandırmak için önce kendinizi o topluma kabul ettireceksiniz. 133 Toplum sizi sevecek, sayacak, sizden yararlı şeyler öğrenecek. Toplum- da vazgeçilmez insan durumuna geleceksiniz. Topluma kendini kabul ettiremeyen öğretmen cemaati olmayan imama benzer. (…) TÖB-DER’li öğretmen çevresinin en çalışkan kişisidir. Gerçekten mecbur olmadıkça rapor veya izin almaz. Yasaların ve yönetmeliklerin istediklerini zamanın- da yapar. Amirlerinin yasalara uyan emirlerini yerine getirir. (…) Gerçek Atatürkçü ve devrimcidir. Rehberi bilimdir. Güçlüklerden yılmaz. Türkçeyi tüm yenilikleriyle kullanmaya çalışır. Devrime inkılap, öğretmene mual- lim, öğrenciye talebe, okula mektep v.b demez. Öğrencilerini sınıfta yetiş- tirir. Başka açıkgözlerin yaptığı gibi sekiz ayda yetiştiremediği öğrencisini yirmi günde yetiştireceğim diye kurs açmaz. Paralı kurslarda öğrencisine ders verme zilletini kabul etmez. TÖB-DER’li öğretmen Atatürk ilkeleri- nin yılmaz savunucusu ve geliştiricisidir. (…) Sayın muhbir vatandaş ola- maz. Gece sabahlara kadar içki içip kumar oynamaz. Mecbur kalmadıkça ödeyemeyeceği kadar borç etmez. Hele hele halkın dini inançlarıyla alay etmez, onlara saygı duyar. Bazı politika erbabı gibi gavurca yaşayıp, Müslümanca nutuk çekmez. TÖB-DER’li öğretmen sınıfının bilincinde- dir. Ülkemizin ve halkımızın ekonomik, sosyal, kültürel durumu düzelme- den kendisinin huzura kavuşamayacağını bilir. (…) TÖB-DER’li öğretmen nereden gelirse gelsin yasa dışılıklara yiğitçe karşı koyar, sürülmeyi bir ceza olarak görenleri yanıltır. Öğrencilerni ve tüm halkımızı dil, din, mez- hep, parti farkı gözetmeksizin eşit kabul eder. (…) TÖB-DER’li öğretmen kendini öğrencilerin, babası, annesi, ablası, abisi olarak görmelidir. Sı- nıf geçirirken, not takdir ederken eğitim çıkmazının bütün bozukluklarını öğrencilerin sırtına yüklemez. Öğrencilerine program dışı kitap ve dergi aldırmaz. (…)” Bültenin 13.sayfasında Fehmi Enginalp 271 imzalı “Paralı Kurslar” başlıklı yazı bulunmaktadır. “Hukuk Köşesi”nde Av.Halit Çelenk’in “Yargının Ye- nilenmesi” başlıklı yazısına yer verilmiştir. Bültenin 17-19.sayfalarında Muzaffer Gürses’in kaleme aldığı “Çağının Tanıdığı Bir Ozan- Bir Dil İş- çisi” başlıklı yazıda emekli öğretmen Tahsin Saraç’ın “Direnmeler” adlı eserinden hareketle Saraç ve şiirleri anlatılmaktadır.20.sayfada Tevfik Fikret’in “Yağma Sofrası” şiiri kendine yer bulmuş. 272
Hikmet Altınka- ya’nın kaleme aldığı “Müfettişlerin de Yönetmeliği Var” yazısında Altın- kaya özetle; “Öğretmenlerden yönetmeliğe uyulması istendiği gibi mü- fettişlerden de istenmelidir. Öğretmen müfettiş ilişkileri arada uçurum 134 bırakılmaksızın yürütülmelidir.” demektedir. Bültende UNESCO tarafın- dan Türkçe de yayınlanan Görüş dergisinden 273 UNESCO Genel Başkanı Rene Maheu’nun “Unutulmuş 700 Milyon Beyin” başlıklı yazısına yer verilmiş. Yazıda okuma yazma bilmeyen yetişkinler ve çocuklara değinil- mektedir. Yazının çok kısa bir bölümüne yer vermeyi uygun gördük: “Bu
Bültenin 24.ve son sayfasında “Bakan mı Doğru Söylüyor Belgeler mi?” başlıklı yazıya yer verilmiştir. Milli Eğitim Bakanı Orhan Dengiz’in “öğret- men kıyımı yapmadık” şeklindeki demeci ve Elazığ /Hankesen Ortaokulu Stajyer Türkçe öğretmeni Bekir Karakurt’un stajyerliğinin kaldırılmaya- rak Müdürler Komisyonun 10.7.1973 tarihli kararıyla görevine son veril- diğine dair belgeye yer verilmiştir. 274
TÖB-DER Bülteninin 58. sayısı 1.10.1973 tarihinde yayınlanmıştır. Bülte- nin manşeti “Cumhuriyetin Ellinci Yılında Eğitim Sorunlarımız Çözümle-
retim Haftası nedeniyle ilköğretimin sorunlarını kamuoyuna duyurmak amacıyla kaleme alınmıştır. Yazının bir bölümünü özetleyerek aktarıyo- ruz:
“CUMHURİYETİN ELLİNCİ YILINDA EĞİTİM SORUNLARIMIZ ÇÖZÜMLENEMEMİŞTİR” “ Ülkemizde, ilköğretimin vatandaşlar için mecburi, devlet içinse bir gö- rev olarak kabulünden bu yana 150 yıl geçmiştir. (…) Bu gün halkımızın yüzde elliden çoğu okuma yazma bilmemektedir. Kadın nüfusumuzun yüzde sekseni kara cahildir. (…) İlköğretim çağındaki çocuklardan halen iki milyonu okula gitmemektedir. (…) Cumhuriyetin 50.yılında, okuma yazma bakımından da dünyanın en geri ülkelerinden biri oluşumuz, acı 135 olduğu kadar düşündürücüdür de. (…) Bundan Türkiye’nin siyasi kaderini ellerinde bulunduran iktidarlar sorumludur. (…) İlköğretim yasasına göre her yıl devlet gelirlerinin %3’ünden az olmamak üzere devlet bütçesinden ilköğretime pay ayrılması gerekirken bu yasa hükmüne uyulmamıştır. Ni- tekim 1973 yılı bütçesinden ilköğretime 1 milyar 710 milyon lira ayrılması gerekirken, 654 milyon 75 bin lira ayrılmıştır. (…) İstatistiklere göre bu gün 27 bin 660 köy ilkokulunda normal öğretim yapılamamaktadır. (…) İl- köğretimde zorunlu temel yatırımlar yapılmadığı için, yeterli sayıda okul, öğretmen sağlanamadığı için, ikili ve üçlü öğretime son verilemediği için, ders araç ve gereçleri sağlanamadığı için verilen eğitimin kalitesi oldukça düşüktür. (…) Sayısı 160 bine ulaşan ve çoğu mahrumiyet bölgeleri olan köylerimizde görev yapan çilekeş ilkokul öğretmenlerimiz, bütün siyasi ve sosyal baskılara, kıyımlara, sürgünlere, aldıkları yetersiz maaşlara rağ- men fedakarca görev yapmaktadırlar(…)” Bültenin “Haberler” başlıklı bölümünde dikkati çeken bazı haberler şöy- le: “Urfa Şubemiz Üyesi Halil Dönmez beraat etti”, “Kars Sarıkamış Lisesi Öğretmenlerinden Zafer Altıntaş, Fevzi Esen ve Alaettin Çağlar Beraat Etti”, “Uşak/Ulubey şubemiz üyesi Tevfik Fikret Işık beraat etti”, “Antalya Karaveliler köyü öğretmeni Rasim Esener beraat ederek görevine dön- dü”, “Besni Çiftlik köyü öğretmeni İbrahim Avcı’yı dövenler yakalandı”, “Ünye şube başkanı Zeki Gündüz görevine döndürüldü” “Kıyım…Kıyım…Kıyım…” başlıklı bölümün öne çıkan haberleri de şöyle: “Malatya Şubemiz Üyelerinden Kemal Kırlangıç Hakkında Danıştay Ka- rarı Uygulanmadı” 275
, “Tonya şubemiz üyesi ve halen açıkta bulunan M. Hilmi Küçük’ün evi ikinci kez arandı”, “Ankara Valiliği Keskin Şubemizin Faaliyetini Durdurdu”, “Hanak Kaymakamının marifetleri” 276
, “Ali İh- san Beyhan Öğretmen Okulundan Ortaokula Sürüldü” 277
, “Bingöl’de 23 Öğretmen Sürüldü”, “TÖB-DER Kahramanmaraş şubesi üyesi Hasan Ya- man’ın stajyerliği kaldırılmayarak görevine son verildi”, “Kahramanmaraş şubemiz üyesi Hasan Kutlu görevden uzaklaştırıldı”, “Ünye şubemiz üye- lerinden Hüseyin Gümüş ve Hasan Aslan meslekten çıkarıldı”, “Gölbaşı şubemiz üyesi Kadir Nehir Ankara Sıkıyönetim Komutanlığınca gözaltına alındı”, “Malatya şubemiz üyesi ve Darende Lisesi öğretmeni Doğan Gök-
landı”, “Urfa Kız İlköğretmen Okulu Müdürü Zihni Saraç sürgün edildi” 278
136 Bültenin 9.sayfasında İhsan Kutlu imzalı “Maraş’taki Olayların İçyüzü” başlıklı yazıya yer verilmektedir. 279
12. ve 16. sayfalarda TÖB-DER Danış- ma Kurulu üyesi Sadettin Öztürk’ün yaptığı bir uzun çalışmanın bazı bö- lümleri “Neden Sınıfta Kalıyorlar” başlığıyla yayınlanmıştır. Bu çalışmayı özetleyerek yayınlamayı uygun görmekteyiz:
17 ve 18. sayfalardaki “Hukuk Köşesi”nde Av. Halit Çelenk’in “Yargıla- manın Yenilenmesi” başlıklı yazısının ikinci bölümü okunmaktadır. Bülte- nin 19.sayfası “Kitaplar ve Dergiler Arasında” başlığıyla düzenlenmiştir. Burada Muzaffer Gürses imzalı “Türkçe Konuşturulan Bir Fransız Hüma-
280
Bültenin 22 ve 23.sayfa- 137 sında 24 Eylül 1973’de ölen Pablo Neruda’nın “Almeria” ve “Çocukların Kanı” adlı şiirleri “Neruda’nın ve Şili Halkı İçin Ölenlerin Anısına” baş- lığıyla yayınlanmıştır. Bültenin son sayfasında sonradan TÖB-DER Genel Başkanı olacak olan Cemil Çakır’ın “Cumhuriyet 50. Yıl” adlı kitabının tanıtım reklamı bulunmaktadır. Bültenin 15 Ekim 1973 tarihli 59. Sayısının manşetinde “Fakir Baykurt
şını gösteren bir fotoğrafa yer verilmiştir. 281 Bültenin 2.ve 3.sayfalarında Genel Merkezin şubelere gönderdiği “Yanlış İntibaklara Karşı” Danış- tay’a dava açacaklar için dava dilekçesi örneği yer almaktadır. Bültenden öğrendiğimize göre 15 yeni şube daha açılmıştır. 282
Bültende “Yardımlaş- ma Dayanışma” başlığıyla verilen 27 kişilik bir liste bulunmaktadır. Bu listede son bir ay içinde çeşitli haksızlıklara uğrayan veya yargılanan ve bu yüzden kendilerine hukuk yar- dımı yapılan üyelerin adlarıyla şu- beleri yer almaktadır. 283
TÖB-DER Genel Merkezi’nin “Dernek Üyeli- ği” hakkında şubelere gönderdiği yazı 5.sayfada kendine yer bu- labilmiş. Yazıda “Tüzüğün 5-12.
üye olarak kabul edilmeleri gerektiği hatırla- tılmaktadır. 284
haberler şöyle; “Ovacık ve Mesudiye şubelerimiz de TÖS mallarını aldı”, “TÖB-DER Torbalı Şubemizin Açılışına Kaymakam da Katıldı”, “Mesudiye Şubemiz Genel Merkeze Bin lira bağışta bulundu”, “Urfa Şubemiz Üye- si Şehmuz Hacıyusufoğlu Görevine Döndü”, “Üç Öğretmen Tahliye Edil- di” 285
, “Ünye şube başkanı Mehmet Zeki Gündüz, yargılandığı TCK’nun 142 ve 230. Maddelerinden Beraat Etti”, “Keşan Şubemiz Üyesi Hakkı Gürel Tahliye Edildi. 286
138 Bültenin “Kıyım…Kıyım…Kıyım…” başlıklı bölümünden seçtiğimiz bazı haberlerin başlıkları da şu şekilde; “Manavgat’ta bir öğretmen komaya
şubemiz üyesi Yusuf Arpacı’nın görevine Müdürler Kurulu kararıyla son verildi”, “Evi basılan öğretmenden mektup” 288
, “Gelibolu’dan iki öğret- men sürüldü” 289 , “Edirne şubemiz üyesi Burhan Yazgaç Kastamonu’nun Taşköprü ilçesine sürüldü”, “Konya şubemiz üyesi Isparta/Yalvaç’a sürül- dü”, “Diyarbakır-Siirt illeri Sıkıyönetim Komutanlığı tarafından gözaltına alınan Diyarbakır şubesi üyemiz Kazım Budak’ın görevine Müdürler Ku- rulu’nca son verildi”, “Sürülen Öğretmenden Mektup” 290
lu öğretmeni Selahattin Yazıcı’nın dosyasına yer verilmiştir. 291
Bültenin 14.sayfasında “Bir Sürgün Hikayesi” anlatılmaktadır. 292 “Sıkıyönetim Takipsizlik Kararı Verdi” 293
adlı yazı Bültenin 15.sayfasında kendine yer bulmuş. 16.sayfada TÖB-DER Maçka Şubesi’nin çıkardığı Haber Bülte- ni’nin Ekim 1973 tarihli sayısında yer alan “Demokratik Mücadelemiz” yazısı ile, Osman Selçuk imzalı “Niçin Kıyım” başlıklı yazı bulunmakta- dır. 17.sayfada Necati Mert imzalı “Müjde Olsun” yazısı yer almıştır. 294
18.ve19.sayfalardaki “Hukuk Köşesi”nde yer alan “Lüzumu Mahkeme Download 3.81 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling