Тошкент давлат иқтисодиёт университети


GE \ Mc Kinseyмоделининг вариациялари


Download 1.17 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/89
Sana14.10.2023
Hajmi1.17 Mb.
#1702291
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   89
Bog'liq
biznes strategiyasi (2)

 
6.3. GE \ Mc Kinseyмоделининг вариациялари. 
 
Бугунги кунда GE\Mc Kinsey моделининг турли хил вариациялари 
мавжуд. Уларнинг барчаси асосида одатда тахлил жараенида хисобланадиган 
турли туман у еки бу холат учун стратегик ечимларини кўпрок 



74 
вариантларини таклиф қилиш етади. Қуйида ўз патида Дэйем ва Мониесоном
томонидан таклиф этилган GE \ Mc Kinsey моделининг вариациялари 
келтирилган. 
Жадвал 6.3
Дэйем томонидан GE \ Mc Kinsey моделининг таклиф килинган 
вариациялари 
Бозорнинг 
куркамлиги
Холатни химояланг 
Ривожланишга 
маблаг 
сарфланг 
(инвестициялаш) 
Селектив 
ривожлантиринг 
Кучли 
Ривожланишга 
максимал 
даражада 
маблаг 
сарфланг 
(инвестицияланг) 
Уз 
харакатингизни 
кучли томонларингизни
саклаб 
колишга 
жамланг
Етакчилик 
учун 
курашинг, сиз кучли 
бўлган 
йуналишларни 
танлаб ривожланинг
Бир нечта кучли 
томонларни 
атрофида 
диккат 
эътиборни тупланг. 
Заиф томонларини 
енгиш 
йулларини 
кидиринг. Бизнесни 
ташланг. 
Уртача 
Селектив 
ривожланинг 
Даромад олинг
Кичкина 
кенгайтириш 
Куркамли 
бўлган 
сохаларга сероб маблаг 
сарфланг 
(инвестицияланг). 
Ракобатчиликка 
бардош 
бермок 
кобилиятларини 
ривожлантиринг
Мавжуд 
бўлган 
программани 
химояланг. 
Инвестицияларни 
фойда меъёри яхши 
бўлган сегментларда 
жамланг 
Баланд 
хавфсиз 
(тавакалчиликсиз) 
ривожланишнинг 
йулларини 
изланг, 
акс 
холда 
инвестицияларни 
минималлаштиринг 
ва 
организацияни 
яхшилатинг. 
Кучсиз (заиф) 
Химояланинг 
ва 
ориентирларни 
узгартиринг 
Даромад олинг 
Бизнесдан чикинг 
Бугун ишлаб топишга 
харакат 
килинг. 
Куркамли 
бўлган 
сегментларда 
жамланинг. 
Энг 
кўп 
фойда 
келтирадиган 
сегментлардаги 
холатларингизни 
химояланг. 
Ассортиментни 
янгилатинг. 
Энг 
юқори 
нарх 
олиш мумкин бўлган 
пайтда 
бизнесингизни 
сотинг. 
 
Кучли 
Урта 
Заиф (кучсиз) 
Ракобатчилар холатлари 
Дэй GE \ Mc Kinsey стандарт рўйхатдан факат нисбий фойдани ва 
соханинг фойдалилигининг омилларни детерминанти булса танлашни тавсия 
киларди 



75 
Жадвал 6.4. 
Бизнеснинг куркамлиги 
Ракобатчи холатининг кучли томонлари. 
А. Бозор Омиллари 
Ўлчам (натурал ва кийматли ) 
Махсулот бозорининг йириклиги 
Бозорнинг ўсиш тезлиги (темплари) 
Бозорнинг хилма хилллиги 
Нархларнинг эластиклиги 
Харид қилиш кобилияти 
Талабнинг цикллиги 
Б. Иктисодий ва технологик омиллар 
Ивестициялашнинг интенсивлиги 
инвестициялашнинг мохияти
Инфляцияга бардош бермок кобилияти 
Индустриянинг куввати 
Технологияларни шлатиш даражаси ва 
муддати 
В. Ракобатчилик омиллари 
Ракобатнинг тури 
Ракобатнинг тузилмаси 
Ўрнини босувчи махсулотларнинг пайдо 
булиш хавфи 
Ракобатчилар 
орасида 
сезиларли 
узгаришлар 
А. бозордаги холат 
Бозорнинг нисбий
Улушнинг ўзгариш темпи 
Сегментга қараб улушнинг ўзгариб бориши 
Қабул қилиниаётган сифат, нарх, хизмат 
дифференциацияси 
Ассортимент 
Компания имиджи 
Б. Иктисодий ва технологик холат 
Сарф-харажатлардаги нисбий холат 
Қувватнинг ишлатилиш даражаси 
Технологик холат 
Технологиялар, 
буюмлар, 
жараёнларни 
патентлаш 
В. Қобилиятлар 
Бошқариш тизимининг кучли томонлари 
Маркетинг тизимининг кучли томонлари 
Тақсимлаш тизими 
Мехнат алоқалари 
Мониесон томонидан GE \ Mc Kinsey моделига таклиф килинган вариациялар 
Соханинг 
холати 
Ўсишга маблаг сарфланг Танлаб 
ўсишга 
маблаг 
сарфланг
Даромад олиш учун 
маблаг сарфланг
 
Кучли
Максимал инвестициялар 
билан таъминлаш. Глобал 
диверсификациялаш. 
Холатларни мустахкамланг 
кичик бўлган фойдага хам 
рози булинг 
Факат танланган сегментларга 
жиддий 
маблаг 
сарфланг 
(инвестициялар 
киритинг). 
Узингизни 
бозодаги 
улушингизни 
максимал 
даражасигача 
кўпайтиринг. 
Узингизнинг 
кобилиятланингизни 
ишлатмок учун янги куркам 
сегметларни кидиринг 
Кучли томонларингизни 
химояланг. 
Куркамли 
сегментларга 
қайта 
мослашинг. 
Соханинг 
жонланишини бахоланг. 
Даромад 
олинишини 
назорат 
килинг 
еки 
маблаг 
сарфлашни 
(инвестицияларни) 
тухтатинг 
Урта 
Кучли 
томонларингизга 
асосланиб 
танлаб 
ривожланинг. 
Ракобатчиларга 
бардош 
бериш 
кобилиятингизни 
ривожлантиринг 
Бозорни 
сегментланг. 
Кутилмаган 
ходисаларга 
карши харакат плани булсин
Ахамиятсиз 
операцияларни моддий 
таъминлаш 
билан 
шугуллангманг. 
Бизнесдан 
чикиш 
ходисасига 
вариантни 



76 
тайорланг 
еки 
куркамлирок сегментга 
утинг 
Реал пул олиш учун 
танлаб маблаг сарфланг 
(инвестицияланг) 
Даромад олиш тизимини
химояланг 
Фойда олишга эришинг 
еки 
бизнесни 
тарк 
этинг 
Кучсиз 
(заиф) 
Бозорни бошқаринг 
Узингизни сегментингизни 
топинг. Кучли томонларни 
ривожлантиринг 
Накд 
пулни 
саклаш 
ва 
кўпайтириш 
максадида 
харакат 
килинг. 
Бизнесингизни 
сотиш 
вариантларини еки бизнесни 
амалга ошириш максадида 
кучли 
томонларни 
ривожлантириш 
йулларини 
куриб чикинг 
Бозордан кетинг еки 
ассортиментни 
кискартиринг. 
Нархни 
максималлаш 
ниятида 
иш режаларни тузинг.
Кучли 
Уртача 
Кучсиз (заиф) 
Бизорнинг куркамлиги 
Маниесон соханинг куркамлиги ва кўркамлилик бахолаш омиллари сифатида 
куйидагиларни ишлатиларди: 
Бозорнинг куркамлиги 
Соханинг куркамлиги 
Бозорнинг улушини индекси 
Бозорнинг улуши 
Бозорнинг нисбий улуши 
Реал секторнинг ўсиш темплари 
Махсулотнинг нисбий сифати
Ишлаб чиқариш бирлашмаларининг улуши 
Нисбий нарх 
Махсулотларнинг 
умумий 
хажмидан 
янги 
махсулотларнинг сотилиш улуши
Тугри харажатларнинг нисбийлиги 
Изланишларга кетган харажатларни ва тажрибали 
тадкикотларни нисбийлиги 
Буюмлар 
ва 
технологияларга 
патентлар 
Улгуржи нархларнинг ўсиш темплари 
Истеъмолчилар нисбий диапозонинг 
ўлчами
Сотувнинг 
хажмига 
маркетинга 
кетган 
харажатларни нисбати (алокаси) 
Мехнат унумдорлиги 
Уртача истеъмолчининг сотиб олиш имконияти 
Ходимларнинг нисбий уртача нафака 
тулаш даражаси 
Инвестициялар хажмига даромаднинг нисбати 
(алокаси) 
Улушли тамойилларга ишлатиладиган 
жихозлар 
Хом ашенинг бахоси ва тугалланмаган ишлаб 
чиқаришнинг қўшилган нархга нисбати
Махсулотлар индивидуал буюртмалар асосида 
ишлаб чиқариладими 
Ишлаб чиқаришнинг концентрация даражаси 
Инвестицияларнинг интенсивлик индекси 
Инвестицияларни кушилган нархларга нисбати 
Ишлатилаятган кувватининг даражаси 
Корхонанинг 
умумий 
баланс 
бахосига 
инвестициялар хажмини нисбати (алокаси) 
Вертикал интеграциянинг даражаси 
Инвестицияларни битта хисобига улуши 



77 
корхона узининг бизнесига нисбатан у эгаллаган холатларга қараб 
стратегик атрофда узига аник бир дастурни танлайди. 
Берилган матрицианинг асосий стратегик алтернативаси шундай: 
- эгаллаган холатни ушлаб колиш ва бозорнинг ривожланишини 
кузатиш учун, маблаг сарфлаш (инвестициялаш); 

эгаллаган холатни яхшилаш максадида, матрицада унга 
ракобатдошликни кучайтириш томонига силжиши, маблаг сарфлаш; 
- йукотилган холатни тиклаш учун маблаг сарфлаш (инвестициялаш). 
Агар бозорнинг куркамлиги заиф (кучсиз) еки уртача булса бундай 
стратегияни амалга ошириш кийин; 
- «хосилни йигиш» максадида инвестициялар даражасини пасайтириш 
(бизнесни сотиш); 
- корхоналар катта даражадаги ракобатдош устунликка эришолмасалар, 
деинвестициялаш ва паст кўркамлилик бозордан кетмок (еки бозорнинг 
сегментидан); 
Матрицани тузиш учун куйидаги муолажани бажариш тавсия килинади: 
А) бахоланиш критерияларнинг ахамиятлиларини танлаш
Б) корпоратив максадларда унинг ахамиятини акс эттирадиган хар 
битта омилга вазн бериш; 
В) хар битта танланган критириялардан бозорга 1(куркамсиз) дан 5 
(жуда куркамли) гача бахо бериш
Г) вазнни бахога кўпайтириб олинган кийматни хамма омиллар буйича 
умумлаштирмок, берилган бизнес – бирлигининг улчанган бозор 
кўркамлилик рейтинг\бахосини оламиз. 
Умуман олганда бу матрица Бостон матрицасига караганда 
баркамолрокдир, чунки сезиларли кўпрок омиллар курилиб чикади, шунинг 
учун у шунчалик соддалашган хулосаларга олиб келмайди. У эластикрокдир, 
чунки курсаткичлар аник бир холатга қараб танланади. Лекин БКГ 
мартицасидан фарклирок унда ракобатдошлик курсаткичлари ва пул 
куйилмалари орасида мантиқий алока йук. Мазку матрица муайан бир
тахминдан келиб чикканлиги туфайли, унинг кулланиш сохаси хам 
кенгрокдир. 
GE \ Mc Kinsey матрицасида хам, умумий портфель тахлил услубига 
тегишли бўлган камчиликлар 

бозор 
муносабатларини 
хисобининг 
кийинчиликлари, 
критерияларнинг жуда кўплиги. Омилларнинг сони ўсиши билан уларни 
улчаш кийинрок муаммо булиб колади. 
- СБЕ холатларини бахоланиш субъективлиги 
- моделнинг статик характери 
тавсиялар характерининг жуда хам умумлашгани, стратегияларнинг кўп 
вариантларидан танлашнинг кийинчилиги. 



78 

Download 1.17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   89




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling