Тошкент давлат педагогика университети

анимация 
фани бўйича 
ва 
технологик 
билимлар 
интеграцияси 
(КАФТБ) 
Компьютерли анимация фани бўйича ва педагогик билимлар 
интеграцияси (КАФПБ) 
Компьютерли анимация фани бўйича, технологик 
ва педагогик билимлар интеграцияси 

---

16 
 
3-расм. CoreApp электрон платформасида талабаларга компьютерли 
анимацияни ўқитиш модели 
ЖАРА
Ё
Н К
ОМПОН
Е
НТ
И
 
НАТ
ИЖ
АВИ
Й 
 
К
ОМПОН
Е
Н
Т
И
 
М
АҚ
СА
Д 
КО
М
П
О
Н
Е
Н
Т
И
 
Ижтимоий эҳтиёж: компьютерли анимация бўйича мутахассисларга бўлган талаб 
Мақсад: талабаларга компьютерли анимацияни ўқитишнинг электрон тизимини 
яратиш ва фойдаланиш методикасини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар 
ишлаб чиқиш 
Педагогик жараён 
TPAСK технологияси 
Компьютерли 
анимация фани бўйича 
билим
Content knowledge-(МБ)
Технологик 
билим
Technological 
knowledge-(TБ) 
Педагогик билим
Pedagogical knowledge-
(ПБ) 
Мазмун 
CoreApp 
плаформаси 
Усул 
КАФТБ 
TПБ 
“Компьютерли анимация” танлов 
фанининг мазмуни 
AmoCRM 
морфологик матрица 
(morphologic matrix) 
чат-бот 
тренинг
дизайн
ғоялар қутиси 
(ideas box) 
имкониятлар доираси 
(cope of opportunity) 
КАФПБ
 
Шакл:
Аралаш таълимнинг Flex модели 
Восита: 
Scratch, Adobe Animate 3D Maya
Баҳолаш мезонлари 
Баҳолаш даражалари 
Когнитив 
Анъанавий- 
фаолият 
Мотивацион-
шахсий 
Фаол-ижодий 
Репродуктив (паст)
Продуктив (ўрта)
Ижодий (юқори) 
Натижа: компьютерли анимация бўйича касбий компетенциялар шаклланган 
мутахассис 
анимацион-ғоявий 
визуал лойиҳалаш 
3D компоновка 
Анимация яратиш босқичлари 
Модуллар
1.Анимация яратиш технологиялари (10 соат) 
2.Мульфильм ҳосил қилиш босқичлари
(20 соат) 
3.Schratch дастури ва унда ишлаш (10 соат) 
4.Adobe Animate векторли анимация дастури 
(20 соат) 
5. 3D Maya дастури ва унда ишлаш (30 соат) 

---

17 
Илмий тадқиқот иши давомида талабаларга компьютерли анимацияни 
электрон таълим платформаси орқали ўзлаштирилган билимлари 
ривожланганлигини баҳолашда когнитив, анъанавий – фаолият, мотивацион 
– шахсий, фаол – ижодий мезонлари орқали паст (репродуктив), ўрта 
(продуктив) ва юқори (ижодий) даражалари аниқланган (3-жадвалга қаранг). 
3-жадвал 
Электрон платформа воситасида Компьютерли анимацияни ўқитишни 
баҳолаш мезон ва даражалари 
М
езон
 
Дар
аж
а 
 
Паст 
(репродуктив) 
Ўрта 
(продуктив) 
Юқори 
(ижодий) 
Ко
гн
и
ти
в 
Компьютерли 
анимацияга 
доир 
тушунчаларни 
ўқитувчи ёрдамида 
ўзлаштиради 
Компьютерли 
анимацияга оид билим 
ва 
кўникмаларни 
бажарилишдаги 
ҳаракатлар 
кетма-
кетлиги 
ҳақида 
тасаввурга эга бўлади 
Компьютерли 
анимацияга 
оид 
тушунчаларни билади 
ва 
уларни 
бошқа 
тушунчалар 
билан 
боғлай олади 
А
н
ъан
ави
й
- 
фа
ол
и
ят
 
Компьютерли 
анимацияни 
ўрганишда 
ўқитувчи ёрдамида 
ва 
йўриқномаси 
асосида 
бажара 
олади 
Компьютерли 
анимацияга 
оид 
билимларни намунага 
қараб 
ва 
стандарт 
ҳолатда бажара олади 
Компьютерли 
анимацияга оид ўқув 
топшириқларни 
ўқитувчи 
ёрдамисиз 
аммо онлайн берилган 
йўриқнома 
билан 
бажара олади 
М
от
и
ва
ц
и
он
- 
шахсий

Компьютерли 

анимацияга 
оид 
билимларни 
ўзлаштиришда 
ўқитувчи 
берган 
намуна 
асосида 
анимация 
ярата 
олади 
Компьютерли 
анимацияга 
оид 
билимларни 
ўзлаштиришда 
ва 
вазифаларни 
бажаришда 
мулоҳаза 
юрита олади, ўз-ўзини 
ривожлантиришга 
интилади 
Компьютерли 
анимацияни яратишга 
хоҳиши юқори бўлиб, 
берилган вазифаларни 
юқори 
савияда 
бажаради 
Ф
ао
л
-и
ж
оди
й
 
компьютерли 
анимация 
бўйича 
топшириқларга 
берилган 
жавобларнинг ўзига 
хослиги ва ечимни 
юқори 
даражада 
ишлаб чиқа олади 
Компьютерли анимация 
бўйича 
ижодий 
жараённи ташкил этиш 
кўникмалари 
шакллантира олади ва 
унга 
зарур 
бўлган 
усулларни танлай олади 
Компьютерли анимация 
бўйича 
ўз 
ижод 
салоҳиятини 
фаоллаштириш 
қобилиятига 
эга 
бўлади, 
тасаввурни 
қўллай олади 

---

18 
“Педагогик тажриба-синов ишларини ташкил этиш ва унинг 
самарадорлигини аниқлаш методикаси” деб номланган учинчи бобида 
талабаларга компьютерли анимацияни ўқитишнинг электрон тизимини 
яратиш ва фойдаланиш самарадорлиги, тажриба-синовнинг ташкил этилиши 
ва натижаларнинг таҳлили баён қилинган.
Педагогика олий таълим муассасалари талабаларига компьютерли 
анимацияга оид ўқув топшириқларни электрон платформада самарали 
қўллаш орқали бажариш натижасида информатика таълим йўналиши 
талабаларининг касбий компетентликларини ривожланиши кузатилди. 
Тажриба-синов майдонлари сифатида Тошкент давлат педагогика 
университети (ТДПУ), Нукус давлат педагогика институти (НукусДПИ) ва 
Қўқон давлат педагогика институти (ҚДПИ) танлаб олинди. Тажриба-синов 
ишларида ТДПУдан 125 нафар, НукусДПИдан 103 нафар, ҚДПИдан 155 
нафар, жами 383 нафар талабалар қатнашган. 
Тажриба-синов ишлари аниқлаш босқичи (2019-2020 ўқув йили), 
таъкидлаш босқичи (2020-2021 ўқув йили) ва тасдиқлаш босқичи (2021-2022 
ўқув йили) босқичларида амалга оширилди. 
Тажриба-синов ишлари информатика ўқитиш методикаси таълим 
йўналишлари ва касб таълими йўналиши талабаларининг компьютерли 
анимацияни электрон таълим тизими орқали ўқитишга асосланган ўқув 
топшириқларидан фойдаланиш самарадорлигини аниқлаш мақсадида ташкил 
этилди. Ўтказилган тадқиқот муаммоси бўйича таҳлил компьютерли 
анимацияларга доир мавзуларни электрон тизими ёрдамида талабаларга 
ўқитишнинг фаол-ижодий, мотивацион-шахсий, когнитив ва рефлексив 
босқичларини ажратишга имкон берди. Ажратилган босқичларга, 
тадқиқотнинг вазифаларига мос келган ҳолда ҳамда олдинга сурилган 
тадқиқот фаразини асослаш учун биз томонимиздан тажриба-синов 
ўтказилди. Ушбу тажриба-синов ишларини ташкил этишда тадқиқот 
ишидаги назарий ғоялар ва амалий хулосалар, таклиф ва тавсиялар, 
алгоритмик кўрсатмалар ва ўқиш ва ўқитиш методикаси асосида қуйидаги 
босқичларда амалга оширилди. 
Биринчи босқичда тадқиқот муаммосининг илмий-назарий, илмий- 
услубий асослари ўрганилди, тадқиқотнинг мақсад, вазифалари аниқланди, 
тадқиқот объекти ва унинг кўрсаткичлари ҳамда унга мос мезонлар назарий 
манбалардан таҳлил қилиб ўрганилди.
Олий таълим муассасалари талабаларига компьютерли анимацияни 
электрон таълим тизими яратиш ва фойдаланиш зарурияти илмий-назарий 
жиҳатдан 
аниқланди, ишчи 
фаразлар 
шакллантирилди. 
Тадқиқот 
муаммосининиг методологик, илмий-назарий, илмий-услубий асослари 
илмий адабиётлари ҳамда талабаларга электрон таълим тизими орқали 
компьютерли анимацияни ўқитиш ҳолатлари, ташкил этиш усуллари ва 
воситалари таҳлил қилинди.
Информатикага оид таълим йўналишлари ўқув режасидаги “Компьютер 
графикаси” фанининг ишчи дастурлари таҳлил қилиниб, талабаларга 

---

19 
компьютерли анимацияни ўқитишга ёрдам берадиган электрон ўқув 
топшириқлар тизими ишлаб чиқилди ва такомиллаштирилди. 
Тажриба-синов 
ишининг 
таъкидлаш 
босқичида 
компьютерли 
анимацияни ўқитиш ва ривожлантиришнинг босқичлари (когнитив, 
анъанавий-фаолият, мотивацион-шахсий, фаол-ижодий) асосида назорат 
қилинди.
Талабаларга компьютерли анимацияни ўқитишни ривожлантиришнинг 
босқичлари ва ҳар бир босқич учун ўқув топшириқлар тизими CoreApp.ai 
таълим платформасида ишлаб чиқилган “Компьютерли анимация” номли 
электрон 
таълим 
тизимида 
(https://coreapp.ai/app/builder/lesson/616874e786d2b8bddcd157db) 
ҳамда 
компьютерли анимацияга оид билимларини ривожлантиришга ёрдам 
берадиган мультимедиали электрон таълим ресурслар ҳақида маълумотлар 
“Мультимедиа тизимлари ва технологиялари” номли дарслиги, “3D 
технологиялар” номли ўқув қўлланмасида ўз аксини топди.
Берилган маълумотлар ўқув топшириқларни ва мультимедиали электрон 
таълим ресурсларни амалиётда синаб кўриш учун олий таълим 
муассасаларидан малакали профессор-ўқитувчилар билан тадқиқотчи 
ҳамкорликда ўқув жараёнини олиб боришди ва назорат қилишди. 
Тажриба-синов 
ишининг 
тасдиқлаш 
босқичида 
талабаларга 
компьютерли анимацияни ўқитишнинг электрон тизимида ўқув топшириқлар 
ҳамда электрон тизимдаги ресурсларни амалиётда синаб кўриш ва улардан 
қандай фойдаланганлигини, талабаларнинг ўзлаштиришини аниқлаш ва 
ривожлантириш бўйича тажриба-синов ишлари натижалари ўрганилиб, 
таҳлил этилди.
Ўтказилган тажриба-синов ишларининг сифатини миқдор жиҳатидан 
таҳлил қилиниб, сифат кўрсаткичлари бўйича хулоса чиқарилди, уларнинг 
таҳлили математик-статистик методлар асосида текширилди. Тадқиқот 
ишининг тажриба-синов якуний натижалари умумлаштирилиб, тажриба-
синов ишларида умумий натижаларининг статистик ҳисоб жадвали 
педагогика олий таълим муассасалари информатика бўйича таълим 
йўналишлари талабаларининг (тажриба ва назорат гуруҳлари) натижалари 
математик-статистик таҳлил қилинди ва самарадорлик, ўртача қиймат 
расмийлаштирилди (4-жадвалга қаранг).