Toshkent davlat yuridik universiteti

Loyiha-smeta hujjatlari. Pudratchi qurilish va u bilan bog’liq bo`lgan 
ishlarni ishning hajmi, mazmuni va ularga qo`yiladigan boshqa talablarni belgilay-
digan loyiha-smeta hujjatlariga muvofiq amalga oshirishi shart. Pudratchi qurilish 
davomida lostiha-smeta hujjatlarida hisobga olinmagan ishlarni, shu munosabat 
bilan qo`shimcha ishlarni bajarish va qurilishning smeta qiymatini oshirish 
zarurligini aniqlab, buyurtmachiga xabar qilmagan holda yoki uning javobini 
kutmasdan, buyurtmachining manfaatlarini ko`zlab, xususan, ishning to`xtatilishi 
qurilish obyektining nobud bo`lishiga yoki shikastlanishiga olib kelishi mumkin 
bo`lganligi munosabati bilan darhol harakat qilishi zarur bo`lganligini isbotlay 
olmasa, u bajargan qo`shimcha ishi uchun buyurtmachidan haq to`lashni va shu 
tufayli ko`rilgan zararni qoplashni talab qilish huquqidan mahrum bo`ladi. 
Qo`shimcha ish bajarish va unga haq to`laga buyurtmachi rozi bo`lsa, bu 
ishlar pudratchining kasb faoliyatiga mos kelmasligi yoki o`ziga bog’liq bo`lmagan 
sabablarga ko`ra ularni bajara olmagan hollardagina pudratchi mazkur ishlarni 
bajarishdan bosh tortishga haqli bo`ladi. 
Loyiha-smeta hujjatlari texnik va iqtisodiy jihatdan asoslangan bo`lishi, 
resurslardan oqilona foydalanishni, atrof-muhitga zarar etkazmasligini to`liq 
hisobga olishi lozim. Masalan, pudratchi tomonidan fuqaro A.ga tegishli bo`lgan 
yakka tartibdagi uy-joyning qurilishiga ixtisoslashgan tashkilot tomonidan 
tayyorlangan va buyurtmachi tomonidan maqullanib qabul qilingan loyiha-smeta 
hujjatlariga muvofiq tarzda bajarilishi lozim. Loyiha-smeta hujjatlarini tuzilmasdan 
qurilgan yakka tartibdagi uy-joy eng avvalo, buyurtmachi uchun tegishli xuquqiy 
oqibatlarni keltirib chiqaradi. Bunday holda FKning 212-moddasida nazarda 

---

202 
tutilgan o`zboshimchalik bilan imorat qurish va uning oqibatlari qo`llanilishi 
mumkin. 
Shartnomada nazarda tutilgan obyektning texnik hujjatlariga o`zgartirishlar 
kiritishlar tufayli bajarilishi kerak bo`ladigan qo`shimcha ishlar qiymati smetada 
ko`rsatilgan qurilish umumiy qiymatining o`n foizdan oshib ketmasa va qurilish 
pudrati shartnomasida nazarda tutilgan ishlarning xususiyatini o`zgartirmasa, 
buyurtmachi texnik hujjatlarga (loyiha, smeta, shartnomaning tegishli bandlariga) 
o`zgartirishlar kiritishga haqli. Bunday holda buyurtmachi pudratchining roziligi 
olishi talab qilinmaydi. Qurilish pudrati shartnomasining obyekti bo`lgan 
qurilishning ma’lum bir qismini qaytadan qurish yoki loyihaga o`zgartirish kiritish 
o`z navbatida smetaga o`zgartirish kiritish yoki qo`shicha smeta tuzishni talab 
qiladi. Texnik hujjatlarga umumiy qurilish qiymatining o`n foizdan ortiq qiymatga 
ega bo`lgan qo`shimcha ishlar bajarish lozim bo`lganda bunday ishlar taraflar 
o`rtasida kelishilgan qo`shimcha smeta asosida amalga oshiriladi, qo`shimcha 
smeta kabi pudratchi tomonidan to`liq bajarilishi shart bo`lib hisolanadi. Loyiha 
bo`yicha bajarilgan ishning qiymati pudratchiga bog’liq bo`lmagan sabablarga 
ko`ra smetadan kamida o`n foizdan oshgan bo`lsa, pudratchi Fuqarolik 
kodeksining 
382-moddasiga 
muvofiq, 
smetani 
qayta 
ko`rib 
chiqishni 
buyurtmachidan talab qilishga haqli. Ushbu moddaning 1-qismiga muvofiq, qonun 
yoki shartnomada boshqacha tartib nazarda tutilmagan bo`lsa, shartnoma 
taraflarning kelishuvchiga muvofiq sudga murojaat qilmasdan ham o`zgartirilishi 
mumkin. Pudratchi loyiha-smeta hujjatlarida yo`l qo`yilgan kamchiliklarni 
aniqlash va yo`qotish bilan bog’liq bo`lgan maqbul xarajatlarni buyurtmachidan 
talab qilishga haqlidir. Maqbul xarajatlar har bir holat bo`yicha alohida 
hisoblanishi va ular real bo`lishi mumkin.