Toshkent davlat yuridik universiteti

 
2.1. Lombardda omonat saqlash. 
Lombardda omonat saqlash professional omonat saqlashning bir turidir. 
“Lombardlar faoliyatini litsenziyalash tartibi to’g’risidagi Nizom”ga muvofiq, 
lombard sifatida maxsus yuridik shaxs maqomiga ega bo’lgan, faqatgina 
O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan beriladigan tegishli litsenziya 
asosida faoliyat yurituvchi subyekt bo’lishi mumkin. Lombard uchun garovga 
beriladigan qisqa muddatli qarz (kredit) berish va saqlash bo’yicha xizmatlar 
uchun olinadigan haq tadbirkorlik daromadining manbai hisoblanganligi sababli, 
lombardda omonat saqlash haq evaziga amalga oshiriladigan bitim hisoblanadi. 
Garov evaziga kredit berish lombard va mijoz o’rtasida tuziladigan kredit 
shartnomasi va garov shartnomasi asosida amalga oshiriladi. Lombardda omonat 
saqlash shartnomasiga muvofiq, fuqarolar o’zlariga tegishli bo’lgan iste’mol 
qilinmaydigan ashyolarni haq evaziga kelajakda ashyoni, mulkni egasiga qaytarish 
sharti yoki mulk egasi qaytarib olish sharti bilan topshiradi. Lombardda 
saqlanadigan obyekt sifatida shaxsiy iste’mol uchun mo’ljallangan (tovar 
bo’lmagan) ko’char ashyo bo’lishi mumkin. Yuk topshiruvchi sifatida faqat 
saqlash uchun topshirilayotgan ashyoning egalari bo’lgan fuqarolar hisoblanishadi. 

---

366 
Ushbu shartnoma ommaviy shartnoma hisoblanadi, shuning uchun lombardlar 
mazkur xizmatni ko’rsatilishi uchun murojaat qilgan har bir kishi bilan omonat 
saqlash shartnomasini tuzishi lozim. Lombard saqlash uchun qabul qilingan 
ashyolardan foydalanishga va tasarruf qilishga haqli emas. Saqlash yoki garovda 
bo’lgan mol-mulk yo’qolgan yoki shikastlangan taqdirda lombard, agar mazkur 
holat yyengib bo’lmas kuch natijasida ro’y berganligini isbotlab bera olmasa, 
garov shartnomasida yoki saqlash uchun qabul qilinganlik haqidagi pattada 
ko’rsatilgan mol-mulk qiymatni to’lashga majbur bo’ladi. 
Lombard undiruv qaratilishi mumkin bo’lmagan mol-mulkni garovga olishga 
haqli emas. Ashyoni lombardda saqlash shartnomasining tuzilishi ashyoni saqlash 
uchun topshirish yo’li bilan amalga oshiriladi va yuk topshiruvchiga, boshqa 
shaxslarga berib bo’lmaydigan, uning nomi yozilgan saqlov pattasi berish yo’li 
bilan tasdiqlanadi. Ashyo saqlash uchun topshirilayotganda taraflar kelishuviga 
muvofiq ashyo baholanadi. Baholash summasi ashyoni saqlash uchun qabul 
qilingan paytda va joyda shu turdagi va sifatdagi ashyo bo’yicha sotuvda 
o’rnatilgan narxlarga ko’ra aniqlanadi. Shuningdek, topshirilayotgan ashyoning 
qiymati mustaqil baholovchi tashkilotlar tomonidan ham aniqlanishi mumkin.