«тошкент ирригация ва қишлоқ ХЎжалигини механизациялаш муҳандислари институти» миллий тадқИҚод университети

Диссертация мавзусининг диссертация бажарилган олий таълим 
муассасаси илмий тадқиқот ишлари билан боғлиқлиги. Диссертация 
тадқиқоти “Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш 
муҳандислари институти” МТУ илмий тадқиқод ишлари режасининг 
“Ирригация тизимлари, гидротехник иншоотлар ва сув омборларидан 
самарали фойдаланишнинг илмий асосларини ишлаб чиқиш” ҳамда 
Erasmus+ халқаро ҳамкорлик бўйича WACOMA Joint Master Degree (2015-
2017) халқаро магистратура Дастури, Марказий Осиё Ҳудудий Экологик 
Маркази (CAREC) билан ҳамкорликда «ТИҚХММИда гидрологик 
моделлашни 2018-2019 ўқув йилларида қўллаш» дастурлари доирасида 
бажарилган.
Тадқиқотнинг мақсади Диссертация ишининг асосий мақсади Чотқол 
дарёсининг юза ва ер ости сувлари оқимини шаклланишидаги ўзига хослик 
қонуниятларини HBV гидрологик моделини қўллаш орқали баҳолашдан 
иборат. 
Тадқиқотнинг вазифалари: 
Қўйилган мақсадни амалга ошириш учун қуйидаги вазифалар ҳал 
этилган:

---

8 
Чотқол дарёси Худойдодсой, Найзатўқай, Терс ва Чорвоқ қишлоғи 
гидрологик постларининг кўпйиллик маълумотлари базасини яратиш, 
статистик қайта ишлаш, таҳлил қилиш; 
Ўртача кўп йиллик сув сарфлари маълумотлари қаторларини Фишер ва 
Стьюдент критерийлари (мезон) бўйича бир жинслиликка (однородность) 
текшириш; 
Ўртача кўп йиллик сув сарфлари ҳисобини турли таъминланганлик 
шароитларига мос равишда кўп сувли, кам сувли ва ўртача сувли йиллар 
гуруҳлари учун аниқлаштириш; 
Ўртача кўп йиллик сув сарфларининг кўп йиллик тебранишлари 
прогнозини РИК (разностно-интегральные кривые) инструменти асосида 
ҳисоблаб чиқиш; 
Кўпйиллик сув сарфларининг эмпирик ва аналитик таъминланганлик 
эгри чизиқлари чизишда Гумбел тақсимотини қўллаш; 
Дарёнинг юза оқими ва ер ости сувлари оқимини шаклланиши, уларни 
боғлиқлиги қонуниятларини HBV гидрологик моделини қўллаш ёрдамида 
аниқлаш.