Тошкент молия институти “Бизнес молияси” фани Мавзу: Бизнесда молиявий левериж “Молия” кафедраси

50 000	100 000	150 000
200 000
Barcha mablag‘lar – O‘z
(b) Foyda ([a] × 2]	0	100,000	200,000	300,000	400,000
(c) Aksiya foydasi (b) /2,000,000]	0	0,05	0,10	0,15	0,20
50% qarz mablag‘lari
(d) Foyda ([a] × 2]	0	100,000	200,000	300,000	400,000
(e) Minus Foiz [1 mln f. st.× 10%]	100,000	100,000	100,000	100,000	100,000
(f) sof daromad	(100,000)	0	100,000	200,000	300,000
(g) Aksiya foydasi (f) ÷ 1 000 000]	(0,10)	0	0,10	0,20	0,30

Haqiqatan, yaxtadan daromad 50,000 funt sterlingdan kamroq bo‘lsa, kompaniyaning foydasi kredit bo‘yicha foizlarni to‘lash uchun yetarli bo‘lmaydi. Kompaniyaning boshqa aktivlari yo‘qligini hisobga olsak, foizlarni to‘lash uchun mablag‘ topish uchun yaxtalardan biridan qutulishga to‘g‘ri keladi.
Leverej mavjud bo‘lganda, aksiyadorlar uchraydigan risk ularning o‘z mablag‘lariga to‘liq tayangan holdagi riskka nisbatan sezilarli darajada oshadi. Tadbirkorlik riski (business risk) uchun – real dunyoda investitsiya faoliyati bilan birga kuzatiluvchi oddiy riskka‚ kreditga xizmat ko‘rsatish bo‘yicha muntazam xarajatlar qilish majburiyati tufayli yuzaga keladigan moliyaviy risk (financial risk) ham qo‘shiladi.
Umumiy risk
vaqt
Tadbirkorlik riski
Moliyaviy risk
Kutilayotgan daromad
Daromad %

Leverage | Левередж

Moliyaviy leverej aksiya egalari daromadlarining tebranishiga kuchaytiruvchi ta’sir ko‘rsatadi. Asosiy tebranishlar tadbirkorlik riski bilan bog‘liq. Leverej unga moliyaviy risk ta’sirini qo‘shimcha qiladi.
Agar kapital bozori obligatsiyalar chiqarish va ikkinchi yaxta xarididan keyin vaziyatni qayta baholab, oddiy aksiyalarni ular bo‘yicha kutilayotgan daromad 18% dan kam bo‘lmaydigan tarzda baholagan holatdagina, La Mer kompaniyasining oddiy aksiyalari egalari leverijni joriy etishdan yutishi mumkin.
La Mer kompaniyasi kengayishidan avval ushbu oddiy aksiyalar bo‘yicha kutilgan daromad 14% ni tashkil etgan. Agar yuqoriroq darajali risk natijasida kengayishdan keyin bozor daromadni, aytaylik, 16 foizni tashkil etilishini kutgan bo‘lsa, u holda aksiya narxi quyidagicha bo‘ladi:
= 1,125 f. st.

3. Muammoga an’anaviy nuqtai nazar

An’anaviy nuqtai nazarga ko‘ra, agar aksiyadorlik kapitali hisobiga yaxtalar ijarasini moliyalashtirish daromadliligining kutilgan me’yori 14% ni tashkil qilsa, u holda moliyaviy leverejni loaqal o‘rtacha darajada joriy etish bunga katta ta’sir ko‘rsatmaydi.